Het verloop van het urinewegstelsel en aandoeningen hieraan

Het verloop en achtergrondinformatie over het urinewegstelsel

Functie van de nieren

• het reguleren van de water- en elektrolytenhuishouding
• het zuiveren van het bloed van:
• overtollige stofwisselingsproducten, zoals ureum, galkleurstoffen, kreatinine en urinezuur
• medicamenten of de afbraakproducten hiervan en andere lichaamsvreemde stoffen
• hormonen of afbraakproducten hiervan
• allerlei stoffen, zoals calcium, zouten, vitaminen, enzymen enzovoort
• handhaving van het zuurbase-evenwicht in het lichaam
• regulering van de bloeddruk
• productie van erytropoëtine, het hormoon dat de vorming van rode bloedlichaampjes bevordert.

Functie van de blaas

• reservoir
• uitdrijven van de opgeslagen urine

Aandoeningen aan het urinewegstelsel

• Ziekten met betrekking tot de bloedaanvoer van de nier; de zuiverende functie werkt onvoldoende omdat de aanvoer van verontreinigd bloed stagneert, bijvoorbeeld door kalkafzetting in de aderen.
• Ziekten aan het nierweefsel zelf door verschillende oorzaken zoals; herhaalde infecties, gebruik van bepaalde medicijnen, door toxische reacties of de reinigende werking verslechtert of waardevolle stoffen gaan verloren.
• Ziekten met betrekking tot de afvoer van de urine; de vele kleine buisjes in het nierweefsel kunnen verstopt raken, maar meestal zit de verstopping in het nierbekken of in de urineleider, bijvoorbeeld een niersteen. Deze verhindert de zuiverende werking van de nier. De andere nier moet de functie overnemen.
• Kanker aan de nier; verschillende typen komen voor.
• Anatomische afwijkingen; deze zijn veelal aangeboren. Voorbeelden zijn: verdubbeling van de urineleider, beide nieren liggen aan één kant van het lichaam of een nier is in twee delen gesplitst. Deze afwijkingen hoeven geen klachten te geven, behalve wanneer door de afwijking afvoerproblemen ontstaan.
• Afvoerbelemmeringen zijn vernauwing van de urineleider; hierbij stroomt de urine uit de urineleider terug naar de nier, wat de nier kan beschadigen.
• Blaaskanker.
• Blaasontsteking; een ontsteking van de blaas behoort tot de meest voorkomende infecties bij de mens. Bacteriën komen gemakkelijk via de plasbuis in de blaas, vooral bij de vrouw (die een kortere plasbuis heeft). Als een man blaasontsteking krijgt, is er vaak meer aan de hand, bijvoorbeeld blaasstenen of prostaatvergroting.
• Blaasstenen; zijn vaak nierstenen die via de urineleider in de blaas terecht gekomen zijn.
• Urineverlies; bij een zeer gevoelige blaas met erg vaak plassen of niet kunnen ophouden van de urine.
• Urineverlies; door slappe sluitspier.
• Vergrote prostaat; waardoor er een vernauwing van de plasbuis optreedt.

Definities en begrippen

• Blaasresidu: De hoeveelheid urine die in de blaas achterblijft na mictie.
• Blaasretentie: Het vermogen om de blaas op natuurlijke wijze te ledigen.
• Blaaskatheter of katheter: Flexibele buis die ingebracht wordt in de blaas om urine af te laten vloeien en/of om stoffen in de urinewegen te brengen.
• Blaasspoelen: Het reinigen van de blaas met een ruime hoeveelheid veelal zure spoelvloeistof bijvoorbeeld om encrustratie te voorkomen.
• Encrustratie: Het tot een korst neerslaan van sediment ook wel verkalking of korstvorming genoemd.
• Katheteriseren: Een katheter inbrengen bij iemand.
• Katheterspoelen: Het frequent reinigen en dus onderhouden van de katheter met een kleine hoeveelheid veelal zure vloeistof om bijvoorbeeld encrustratie te voorkomen.
• Mictie: Spontane afvoer van urine.