Weetjes over China voor spreekbeurt of quiz

China is een enorm groot land. Maar wat weten we er eigenlijk over buiten dat de Chinezen rijst met stokjes eten? Hoe vieren Chinezen eigenlijk nieuwjaar? Waarom is het Maanfeest zo belangrijk? Wat eten de Chinezen nu juist? Is het waar dat Chinezen apen en honden eten? Dat ze slechts één kind mogen hebben? En waarom en hoe bouwden ze de Chinese muur nu juist? Een hoop leuke weetjes om een spreekbeurt mee op te pimpen of om een leuke quiz mee samen te stellen. Of om je voor te bereiden wanneer je naar China op reis wil gaan.

China algemeen

Waar China ligt, hoe groot het is, hoeveel Chinezen er zijn, hoe het er geografisch uitziet, hoe het klimaat is... Al deze dingen kan je gewoon op het internet opzoeken. Maar echte leuke weetjes over China, dat is moeilijker. En dat heb je juist nodig om je spreekbeurt of een quiz leuk en levendig te maken. Voor deze weetjes en voor ideeën van wat je zoal kan meenemen om te laten zien na of tijdens je uiteenzetting moet je hier zijn.

Hallo in het Chinees

By the way, "hallo" in het Chinees zeg je "Ni hao". Leuk om mee te beginnen!

China, een land met vijftien grenslanden

China in het Chinees is Zhongguo. Dit betekent "rijk van het midden". China is een enorm land, omringt door heel wat kleine landen. Vijftien om precies te zijn. Deze landen zijn: Afghanistan, Bhutan, Myanmar, India, Kazachstan, Noord-Korea, Kirgizië, Laos, Mongolië, Nepal, Pakistan, Rusland, Tadzjikistan, Taiwan en Vietnam. China ligt ook aan drie zeeën: de Zuid-Chinese Zee, de Oost-Chinese Zee en de Gele Zee. Het Karstgebergte is een bergketen. Elke berg heeft een vreemde vorm. Het Karstgebergte staat op de werelderfgoedlijst van de Unesco. China is niet het grootste land van de wereld. Nog groter zijn Canada en Rusland.

Tibet

Sinds 1950 hoort Tibet officieel bij China. Dat gebeurde niet zonder slag of stoot. Er werd flink gevochten en er kwamen veel mensen om. Tibet heet in het Chinees Qinghai. Lange tijd was Tibet verboden gebied voor buitenlanders. Nu mag je er wel naartoe. Tibet wordt ook wel het dak van de wereld genoemd. Omdat het zo hoog ligt, vind je er geen bomen. Om te stoken, gebruiken de mensen dus geen hout maar wel uitwerpselen van de jak. De bewoners van de bergen geloven dat er in de bergen een verschrikkelijk sneeuwmonster huist: de verschrikkelijke Yeti!

De Chinese muur

6000 kilometer lang

De Chinese muur werd eeuwen geleden gebouwd om vijanden buiten te houden. Deze vijanden waren de Hunnen, de Mongolen en de Manchu's. De Chinese Muur wordt ook wel grote of lange muur genoemd. Hij is dan ook meer dan 6000 kilometer lang. De Chinezen gebruikten geen specie om de stenen op elkaar te zetten maar wel een mengsel van erg kleverige rijst en kalk. dit werd steenhard en doorstond de tand des tijd.

Zichtbaar van op de maan?

Sommigen beweren dat je de muur vanaf de maan kan zien. Dit is echter niet waar, daarvoor is de muur te smal.

UNESCO Werelderfgoed

De muur werd in verschillende keren en over honderden jaren gebouwd. Sommige stukken zijn nu vernietigd. Het is dus niet mogelijk om van het begin tot het einde over de muur te lopen. Sinds 1987 staat de muur op de Werelderfgoedlijst van de Unesco en sinds 2007 is het één van de zeven nieuwe wereldwonderen. Een Chinees gezegde luidt: "Wie hier niet geweest is, kan geen goed mens zijn". Ga je naar China, tracht dan de Chinese vakantieperiode te vermijden. Alle Chinezen hebben op hetzelfde ogenblik vakantie en bezoeken op hetzelfde moment de Chinese Muur. Hier wil je echt niet tussen zitten!

Chinees = mandarijn

Het officiële Chinees wordt ook wel mandarijn genoemd. Mandarijn is natuurlijk niet alleen de naam van een taal, maar ook van een vrucht. De mandarijn is de vrucht van een boom die uit China afkomstig is. Naast een vrucht en een taal is mandarijn ook nog eens de benaming voor een voormalige hoge overheidsfunctie in keizerlijk China.

Chinees schrift

Het Chinees schrift is enorm ingewikkeld. Hoewel er heel veel verschillende talen zijn, is er slechts één schrift. Het bestaat niet uit letters maar uit karakters. Zo'n vijftigduizend om precies te zijn! Er wordt geschreven van boven naar beneden en van rechts naar links. Een hele klus dus om Chinees te leren, niet alleen voor buitenlanders maar ook voor de Chinezen zelf.

Miljoenen Chinezen = problemen met de achternaam

Chinezen hebben heel wat problemen met hun achternamen. Omdat ze met zo veel zijn, is er een schrijnend tekort aan achternamen. En omdat velen dat ook nog eens dezelfde voornaam hebben, dragen vele mensen identieke namen. Verwarrend! Om dit euvel te verhelpen mogen nu de achternaam van vader en de achternaam van moeder samengevoegd worden. Dat schept weer wat mogelijkheden. Trouwens, de meest voorkomende achternaam ter wereld is een Chinese achternaam, met name Chang.

Luchtvervuiling

In vele Chinese steden heeft men te maken met luchtvervuiling. Doordat de Chinese economie het zo goed doet en er steeds meer fabrieken worden geopend, stijgt het probleem van de luchtvervuiling in China. In en rond vele steden hangt er een dichte smog, die ook nog eens moeilijk weg kan door de vele hoge bergen. Mensen dragen op straat een mondkapje om de vervuilde lucht zo weinig mogelijk in te ademen. Soms is het zo erg dat de regering gewoon aan de mensen vraagt om binnen te blijven!

Chinezen zijn niet echt proper

Spugen

In China is het niet ongewoon om spugende mensen tegen te komen. Niet alleen op straat, maar ook in de winkels, in restaurants, in de supermarkt, ja zelfs in het ziekenhuis.

Toiletten

Chinese toiletten zijn geen toonbeeld van properheid. Ondanks het feit dat papier en ook WC-papier in China werd uitgevonden in de zesde eeuw, is er nu vaak geen toiletpapier aanwezig in Chinese toiletten. In vele Aziatische landen wordt water gebruikt na een toiletbezoek. De deur van de toiletten gaat vaak niet op slot. Geen nood: een deur die dicht is, betekent dat er iemand op het toilet zit.

Chinezen mogen slechts één kind hebben

De Chinese bevolking groeide zo snel aan dat de regering besliste dat er maar één kind per gezin mocht zijn. Mensen die zich aan de wet hielden, werden beloond. Mensen die meer dan één kind hadden, werden gestraft. Deze regel leidde wel tot een aantal problemen. Eén probleem is dat de mensen liever een zoon dan een dochter hadden. Een zoon zou later voor zijn ouders zorgen. Een meisje kostte bovendien ook nog geld omdat de ouders van het meisje de bruiloft moesten betalen. Dus werden er veel meisjes vermoord of te vondeling gelegd. Het gevolg hiervan is dat er nu te veel mannen zijn, die dus geen bruid meer vinden. Daarom werd de regel versoepeld en mogen Chinezen nu terug meerdere kinderen hebben.

Zijderupsen

Net als papier en porselein werd zijde in China uitgevonden. De zijderups maakt een draad. Met deze draad kunnen zijden stoffen worden geweven. De Zijderoute was een weg tussen China en Europa waarlangs de zijde werd vervoerd. De route heet zo, maar eigenlijk werd er op die route van alles vervoerd: thee, specerijen, papier, porselein, en nog veel meer. En eigenlijk was er ook niet één route. Er waren verschillende wegen die konden gebruikt worden. Eigenlijk betekende de Zijderoute gewoon de handel tussen oost en west van verschillende producten. Marc Helsen schreef een boek over zijn motorreis op de Zijderoute en beschrijft tal van plaatsen onderweg.

Chinese keuken

Rijst

Chinezen eten veel rijst, bij elke maaltijd. Ook bij het ontbijt of bij een kopje thee. Rijst dient als vuller. De rijst wordt plakkerig gelaten zodanig dat hij makkelijk met de typische houten stokjes kan gegeten worden. Chinezen eten noch aardappelen, noch brood. Ook zoetigheden bestaan amper in China. Op chocolade zijn ze dan weer wel dol.

Apen, honden en diens meer

Chinezen eten alles. Er wordt wel eens gezegd dat ze alles eten wat vier poten heeft, behalve de tafel, en alles wat vliegt, behalve een vliegtuig. Ze denken dat ze de eigenschappen gaan overnemen van wat ze eten. Apenhersenen bijvoorbeeld zouden de eter dus wijs maken. Ze mengen ook verschillende smaken. Zo zijn ze gek op combinaties als zoet-zuur en mals-knapperig.

Thee

Thee is de nationale drank in China. Het verhaal gaat dat de Chinese keizer Shen Nung in 2737 V.C. per ongeluk een beetje thee in heet water liet vallen. Het rook lekker en dus proefde hij. Zo werd de traditie van het theedrinken geboren. Vroeger betaalden de Chinezen zelfs met thee. De thee werd in blokjes geperst zodanig dat het op een stempeltje leek. Dit betaalmiddel kon dan makkelijk meegenomen worden.

Fietsen

Het populairste vervoermiddel in China, en dan vooral in de steden, is de fiets. Met de auto geraakt niemand vooruit. Dus gaat iedereen met de fiets. Naar school, naar het werk, op uitstap, boodschappen doen, alles met de fiets. Zo maar of gepakt en gezakt. De Georgische zangeres Katie Melua wijdde er zelfs een liedje aan na een tournee in Peking: Nine Million Bicycles. Of al die fietsers niet op elkaar botsen? Neen, ze hebben zo hun eigen systeem. En voetgangers mogen gewoon oversteken. Gewoon recht voor je uitkijken en gaan. De fietsers zullen wel uitwijken voor je.

Chinees nieuwjaar

Xin Nian Kuai le (uitspraak: Sin Njen Kwaai Luh). Gelukkig Nieuwjaar in het Chinees dus. Ieder jaar, tussen eind januari en half februari, vieren de Chinezen Nieuwjaar. Wil je de juiste datum berekenen? Dan valt het Chinese Nieuwjaar op de dag van de tweede nieuwe maan. Chinees Nieuwjaar vieren gebeurt met veel vuurwerk. Het vuurwerk met zijn luide knallen zal het kwade verjagen. Vuurwerk is trouwens ook een Chinese uitvinding. Er zijn heel wat vuurwerkfabrieken in China. Kijk maar op de verpakking van Chinees vuurwerk. Heel vaak zal alles er in het Chinees op staan. Voor het Chinees Nieuwjaar worden er ook gelukskoekjes verkocht. In deze koekjes zitten briefjes met een wens of een spreuk op. In de straten lopen mensen met lampionnen. Liefst rode, want rood is de kleur van geluk. Ook de draak is van de partij. Hij is ook een geluksbrenger. De feestelijkheden voor het Chinees Nieuwjaar duren zo'n twee weken. Met het nieuwe jaar verandert ook het teken van de horoscoop.

Chinese horoscoop

De Chinese horoscoop bestaat uit twaalf dieren. De legende wil dat Boeddha de dieren allemaal uitnodigde voor een feestje. De twaalf dieren die eerst aankwamen, zouden een verrassing krijgen. Deze dieren werden verbonden aan een geboortejaar. De dieren die eerst aankwamen, zijn, in volgorde: rat, os, tijger, konijn, draak, slang, paard, geit, aap, haan, hond en varken. Daarna begint het opnieuw. 2016 is het jaar van de aap, 2017 van de haan, 2018 van de hond en 2019 van het varken, en zo kan je dus altijd verder tellen.

Chinees maanfeest

Na Nieuwjaar is het Chinese maanfeest het belangrijkste feest voor de Chinezen. Het wordt gevierd op de vijftiende dag van de achtste maand van de Chinese maankalender. Deze dag is dus elk jaar verschillend maar zal altijd in september of oktober vallen. Het maanfeest is een familiefeest. Tijdens het Maanfeest wordt er veel gegeten. Vooral de maancake is een belangrijk onderdeel van de maaltijd. Het is een ronde cake van een tiental centimeter diameter met binnenin een eendenei. De cake is glanzend aan de buitenkant en er staat een boodschap op. De cake wordt niet in een keer opgegeten maar wordt in stukjes verdeeld en met de familie gegeten. De ronde vorm staat voor de familie. De maancakes dienden ooit om Djenkis Khan van de macht te stoten. In de maancakes werd een boodschap gestoken om tot verzet over te gaan. Wat dan ook gebeurde.

Geluk en ongeluk

• Rood is in China de kleur van het geluk. Iemands naam in het rood schrijven brengt echter ongeluk.
• Het cijfer "4" is een homoniem van "dood". Daar spreekt men dus niet over
• Ook "7" heeft een negatieve bijklank. Het betekent ook "overleden". Moet je dus ook vermijden.
• Een draak brengt geluk

Een paar uitdrukkingen met "Chinees"

• Dat is Chinees voor mij: ik begrijp er niets van!
• Miljoenen Chinezen: als er veel volk is
• Met alle Chinezen, maar niet met den deze: ik doe daar niet aan mee

Chinees (bij)geloof

Chinezen zijn tamelijk bijgelovig. Wanneer iets gebeurt, denken ze vaak dat dit een voorteken is. Enkele voorbeelden:

• als ze een eetstokje laten vallen, denken ze dat hun relatie binnenkort gedaan zal zijn
• zet je je eetstokjes recht in je kom, dan wens je iemand aan tafel dood
• eet je een orgaan van een dier, dan gaan de eigenschappen op de eter over (eet je apenhersenen, dan word je wijs)
• de pantoffels zet je naast je bed met de punten naar buiten. Anders komen kwade geesten het huis binnen

Wat kan je meenemen of waar kan je een PowerPoint van maken?

• een kaart van China met vermelding van de buurlanden, de zeeën en de bergen
• een mandarijn (laat raden wat deze vrucht met China te maken heeft)
• afbeeldingen van het Chinese Nieuwjaar
• afbeeldingen van de dieren van de Chinese horoscoop
• pak rijst
• houten stokjes
• een afbeelding van de Yeti
• een kalender van bij de Chinees
• een menu van bij de Chinees
• een mondkapje
• gelukskoekjes
• een maancake
• verpakking van vuurwerk
• lampionnetjes (liefst rood)
• thee
• porselein (vaas, kopje)
• zijde
• liedje van Katie Melua: Nine Million Bicycles
• boek van Marc Helsen: de Groote Zijderoute

Wil je meer leren over de Chinese gemeenschap? Dat kan onder andere in Antwerpen. De Chinezen hebben hier een eigen wijk en eigen winkels. Je vindt deze wijk naast het Centraal Station en loopt er binnen via een mooi versierde, grote Chinese poort.

Lees verder

• Weetjes over Duitsland: van Alaaf tot Weihnachten
• Weetjes over Engeland: van Albion tot Brexit
• Weetjes over Finland: land van meren en de kerstman!
• Weetjes over Frankrijk: gewoonten, tradities en gebruiken
• Weetjes over Nederland