Weetjes over Nederland

Nederland is een vlak land. Dat weet iedereen. In Nederland is veel water. Dat weet iedereen. Nederlanders houden van kaas. Dat weet ook iedereen. Maar waarom zijn Nederlanders zo netjes? Wat hebben ze met turf? Is hun vlag altijd rood, wit, blauw geweest? Deze en andere leuke weetjes voor een spreekbeurt. Toen mijn dochter een spreekbeurt moest maken over Nederland, viel het ons op hoe weinig er voor kinderen over Nederland op het net te vinden is. Een hoop cijfers en droge gegevens, dat wel, maar leuke dingen om een spreekbeurt mee op te fleuren, dat vonden we niet echt. Gelukkig brachten enkele boeken de oplossing. Om jullie te helpen wanneer jullie een spreekbeurt of een werkje over Nederland moeten maken, hebben we hier een aantal ideetjes gebundeld. Veel plezier er mee!

De vlag

De Nederlandse vlag is niet steeds rood - wit - blauw geweest. In de tweede helft van de zestiende eeuw wapperde voor het eerst een Nederlandse vlag tijdens de onafhankelijkheidsstrijd tegen de Spanjaarden. Alleen, die vlag had andere kleuren, namelijk oranje, wit, blauw. De huidige kleuren dateren uit het begin van de zeventiende eeuw. In 1937 maakte Koningin Wilhelmina van het rood-wit-blauw de officiële vlag van Nederland.

Tulpen

Tulpen, tulpenvelden en bloembollen zijn typisch Nederlands. En toch komen tulpen oorspronkelijk niet uit Nederland. De allereerste tulpenbol werd op het einde van de zestiende eeuw door de botanicus Carolus Clusius uit Turkije mee naar de Nederlanden genomen. De tulpen kwamen aan in de haven van Antwerpen, waardoor België eigenlijk een beetje met de eer gaat lopen. De tulpen deden het goed op de Nederlandse zandgronden en bleken een echte goudmijn te zijn!

Turven

Door afgravingen van veengronden zijn in het verleden in Zuid-Holland meren ontstaan. De aldus verkregen turf diende vroeger als brandstof. Het turf werd gestoken en moest daarna drogen. De turf werd in stapels van tien op elkaar gezet. Zou kon je ze beter tellen, "turven" dus.

Netheid

Nederlanders houden heel veel van netheid. Dit komt omdat er vroeger thuis veel kaas werd gemaakt. Het moest er dus altijd kraaknet zijn. De Nederlanders zijn het dus gewoon om goed te poetsen en dat is zo gebleven.

Een kopje koffie

Gepland of onverwachts. Nederlanders gaan graag bij de buren op visite voor een bakkie koffie.

Ganzenbord

Nederlanders zijn gek op gezelschapsspelen. Ganzenbord komt uit de zestiende eeuw. Het was een spel voor adellijke kinderen. Nu heeft iedereen wel een ganzenbord in huis.

Fietsen en zwemmen

Nederlanders zijn gek op fietsen. Wanneer ze maar kunnen, laten ze de auto staan en nemen ze de fiets. De zwarte omafiets en de bakfiets zie je nog dikwijls in het straatbeeld in Nederland. Nederland is ook een land met veel water. Nederlanders zijn dus ook gek op zwemmen, zeilen, varen, etc.

Santa Claus is een Nederlands exportprodukt

In Nederland wordt Sinterklaas gevierd. Nederlandse emigranten die naar de Verenigde Staten vertrokken, namen hun Sinterklaas mee. In Amerika werd hij dan omgevormd tot Santa Claus en verhuisde hij naar de Kerstperiode. In Nederland wordt Sinterklaas gevierd op 5 december, met pakjesavond.

Na de examens

Wanneer Nederlandse scholieren geslaagd zijn voor hun examens, wordt er thuis de nationale vlag uitgehangen. Daar wordt dan de schooltas van de scholier aan gehangen. Zo weet meteen heel de straat wie er door is en wie niet!

Beschuit met muisjes

Wanneer er in Nederland een kindje wordt geboren, wordt er beschuit met muisjes aan de gasten gegeven. Dit zijn meestal ronde beschuiten met daarop roze of blauwe "muisjes". Dit is een soort hagelslag, maar de buitenkant is roze of blauwe suiker en binnenin zit een anijskorreltje.

Enkele beroemde Nederlanders voor kinderen

Anne Frank

Dit Joodse meisje zat tijdens WO II samen met haar familie en nog een ander gezin verborgen in het Achterhuis, een verborgen ruimte achter een kantoor. Juist voor het einde van de oorlog worden de twee gezinnen gevonden en naar concentratiekampen gebracht. Iedereen sterft er, behalve de papa van Anne Frank die haar dagboek vindt en uitgeeft. Het Achterhuis van Anne Frank is wereldberoemd en vertaald in verschillende talen. Het verhaal bestaat nu ook op DVD.

Annie M. G. Smidt

De Spin Sebastiaan, wie kent dit leuke gedichtje niet? Geschreven door Annie M. G. Smidt. Deze dame heeft heel wat leuke boeken en gedichten op haar naam. Jip en Janneke, Minoes, Wiplala en Pluk van de Petteflet zijn maar enkele voorbeelden.
Spijtig genoeg is ze onlangs overleden.

Herman Van Veen

"Als ik kon toveren", ook dat liedje kennen jullie zeker wel. En de sympathieke Alfred Judocus Kwak zal jullie ook wel niet onbekend zijn. Allemaal werk van Herman Van Veen.

Josje van K3

Een bekende Nederlandse in België. Josje was het nieuwe lid van de meidengroep K3 na het vertrek van de blonde Kathleen. Mamasé klinkt jullie waarschijnlijk nog wel bekend in de oren.

Amsterdam

Amsterdam is eigenlijk gebouwd op palen. De grond in Amsterdam was en is nog steeds heel drassig. Daarom worden er lange palen in de grond geslagen om de vaste zandlaag te bereiken. Vroeger waren deze palen van hout, nu zijn het betonnen palen. Amsterdam was ooit een klein vissersdorpje aan een dam, in de dertiende eeuw gebouwd in de monding van de Amstel. Oorspronkelijk heette het dorp dan ook Amstelredam, wat dam in de Amstel betekent.

Wemeldinge

Viedbergen zijn restanten van zogeheten mottekastelen. Zo'n vroeg Middeleeuwse versterking bestond uit een houten toren op een aarden wal (de motte) met een gracht eromheen. De torens zijn verdwenen, de heuveltjes bleven. In Zeeland kan je er nog 34 gaan bewonderen. De hoogste vliedberg van Nederland ligt in Wemeldinge, naast de Sint-Maartenskerk. Hij is zo'n 12 meter hoog. De meeste vliedbergen vind je in Walcheren, tussen Middelburg en Westkapelle.

Delfts porselein

In het begin van de 17de eeuw ging men in Delft het fijne Chinese porselein namaken dat door de schepen van de VOC was meegebracht. De stad Delft werd het centrum van de porseleinindustrie. Eerst werden er Chinese motieven aangebracht op het blauw en witte porselein. Later werden er landschappen en taferelen uit het dagelijkse leven van Nederland op afgebeeld. In de Koninklijke Porceleyne Fles in Delft kan men de fabriek bezoeken waar het porselein nog steeds met de hand wordt beschilderd. Het schilderwerk is oorspronkelijk zwart en wordt pas blauw wanneer het gebakken is. Echt Delfts porselein is te herkennen aan het merkje "D".

Hunebedden in Nederland

In Nederland kan je hunebedden gaan bezoeken. Hunebedden zijn gebouwd in de steentijd, zo'n 5000 jaar geleden. De stenen zijn hier in de ijstijd terechtgekomen, uit Scandinavië meegevoerd door het voortkruiende landijs. De meeste kan je in Drenthe gaan bewonderen. Je vindt hunebedden in Anloo, Rolde, Borger, Schoonoord en Havelte.

Sinterklaas in Nederland

In Nederland is pakjesavond heel bijzonder. De mensen maken surprises en gedichtjes voor elkaar. Ook volwassenen geven elkaar een kleinigheidje op vijf december. Inderdaad, vijf december. Dit gebruik stamt nog uit vroegere tijden. Vroeger begon de nieuwe dag om zes uur 's avonds. Toen de Nederlanders pakjesavond vierden om negen uur 's avonds, was het al zes december. Maar nu de nieuwe dag begint om 12 uur 's nachts, vieren de Nederlanders pakjesavond nog steeds op vijf december.

Koninginnedag en Koningsdag

Wanneer het in Nederland Koninginnedag is, kleurt alles oranje. Mensen kleuren hun haar oranje, trekken oranje kleren aan, gaan met Nederlandse vlaggen zwaaien. Het is ook de dag waarop er overal rommelmarkten (vrijmarkten) worden gehouden. Mensen ruimen hun zolders en hun kelders op en proberen een centje bij te verdienen door hun oude of niet meer gebruikte spulletjes te verkopen. Voor 1949 werd Koninginnedag gevierd op 31 augustus, op de verjaardag van Koningin Wilhemina. Daarna is het verschoven naar 30 april. Tot 1980 viel Koninginnedag op maandag 1 mei wanneer 30 april een zondag was. Sinds 1980 is het dan weer verschoven naar zaterdag 29 april wanneer 30 april een zondag is! Ingewikkeld! En sinds 2013 is het weer veranderd omdat Koninginnedag dan Koningsdag is geworden, omdat het dan Willem-Alexander is die over Nederland regeert. Koningsdag wordt nu gevierd op 27 april.

Sporten

In Nederland wordt veel geschaatst. Denk maar aan de Elfstedentocht. Van zodra het begint te vriezen, wordt Nederland gek. Ook in wielrennen zijn de Nederlanders niet slecht. In de Tour de France konden ze hun mannetje wel staan.
In Friesland zijn er een wel heel bijzondere sporten. Het fierljeppen, waarbij je met een polsstok over een sloot moet springen. En het wadlopen, waarbij je te voet een droog gevallen deel tussen het Friese vasteland en de Waddeneilanden moet oversteken.

Wat kan je allemaal laten zien?

Schaatsen, klompen, boeken van Annie M.G. Smidt, een CD van Herman Van Veen, een CD van K3, het boek van Anne Frank, een hoop oranje spullen (pruik, hoed, handdoek, wimpel, Loekie de Leeuw, ...)
Prenten over schaatsen, windmolens, tulpen, water, rivieren, beroemde personen, Delfts porselein, foto's van de koninklijke familie, een bord stoemp, beschuit met muisjes, de vlag, een oranje T-shirt, een kaart, etc.

Hapjes

Mag je iets meenemen om te eten of te drinken, dan kan je het volgende meenemen: vla in verschillende kleuren (vanille, chocolade, aardbei, pistache, ...), Zeeuwse Babbelaars, kaasblokjes. Heeft je mama of papa veel tijd, dan kan je vragen of ze poffertjes willen bakken. Voor de juf of de meester een jenevertje. Een leuke afsluiter die waarschijnlijk een aantal extra punten oplevert.

Met dank aan mijn dochter voor het idee.