Boekverslag: Floris ende Blancefloer

Titel: Floris ende Blancefloer Auteur: Diederic van Assende Aantal bladzijden: 29 bladzijden Dit is Middelnederlandse letterkunde. Hoewel het toehoordt aan de zogenaamde "Karelroman" wordt ook wel gezegd dat het tot de "Oosterse romans" wordt gerekend.

Samenvatting

De Islamitische koning Fenus van Spanje heeft tijdens een rooftocht een christenvrouw, een Frankische gravin, buitgemaakt. Hij neemt deze vrouw mee om haar als dienares aan zijn vrouw te schenken. Beide vrouwen blijken zwanger te zijn en na enige tijd worden twee kinderen geboren; Floris, de zoon van koning Fenus en Blancefloer, de dochter van de christenvrouw. De opvoeding van beide kinderen wordt aan de christenvrouw over gelaten en de kinderen groeien samen op. Zij zijn zo op elkaar gericht, dat zij op den duur liefde voor elkaar gaan voelen. Tot zijn ongenoegen merkt koning Fenus dit en hij stuurt zijn zoon naar een school in Montoriën. Om Blancefloer uit de gedachtenwereld van zijn zoon te bannen, wil hij haar laten doden, maar op aanraden van de koningin wordt zij verkocht en naar het Oosten gebracht.

Tegen Floris echter wordt verteld dat zijn geliefde Blancefloer gestorven is. Als de jongen dit bericht verneemt, is hij zo geschokt, dat hij zelfmoord wil plegen om weer met haar verenigd te worden. Zijn moeder vertelt ten einde raad, dat Blancefloer niet gestorven is, maar verkocht. Floris trekt er dan als een koopman met rijk beladen lastpaarden op uit. Zijn vader geeft hem een rijpaard mee, dat op een zeer kostbare wijze is opgetuigd en van zijn moeder ontvangt hij een ring die de drager succes verzekert en hem onschendbaar maakt. In een havenstad krijgt hij te horen dat Blancefloer naar Babylonië gebracht is en hij besluit haar te volgen. Na een voorspoedige reis over zee komt het gezelschap aan in Blandas, de havenplaats waar ook Blancefloer aangekomen was, zoals Floris verneemt.

De volgende dag reeds wordt de queeste naar Blancefloer voortgezet. Na enkele dagen stuit Floris op de rivier de Fire, die hij oversteekt met de hulp van een veerman, die zich herinnert Blancefloer ook overgezet te hebben en hem aanwijzingen geeft om Blancefloer terug te vinden. Vlak voor Babylonië moet Floris opnieuw een rivier over steken, maar dit keer is er een brug, die door een bruggewachter bewaakt wordt. Als Floris echter de ring laat zien die hij van de veerman heeft gekregen, wordt hij zeer vriendelijk bejegend. Wellicht moeten we er rekening mee houden, dat het oversteken van deze rivieren gezien moet worden in het kader van de christelijke leer over de laatste dingen. In de eschatologie wordt de brug vaak gepresenteerd als ‘een proef voor de ziel’. De godvrezende passeert moeiteloos de brug, maar de verstokte zondaar valt van de brug in een gapende afgrond en bereikt dus niet de paradijselijke overkant. In hetzelfde kader kunnen we de beschreven ‘kuisheidsproef’ plaatsen. De haremdames die kuis geleefd hebben, passeren zonder gevaar de bron; zij die onkuis geleefd hebben worden verbrand.

Ondanks zijn bedenkingen geeft zijn gastheer Floris de nodige inlichtingen en adviseert hij hem over de te volgen strategie. Floris zorgt er met een list voor, dat hij de wachter van de toren in zijn macht krijgt; hij speelt schaak met de man en scheldt hem zijn speelschulden kwijt. Zo lukt het Floris, verstopt in een mand met rozen, toegang te verkrijgen tot de toren, waarin Blancefloer gevangen gehouden wordt. (Na wat hierboven over de symboliek in het verhaal is gezegd, hoeft het ons natuurlijk niet te verbazen, dat Floris in een mand met rozen verstopt is.) Zij blijven dan samen en zijn gelukkig, totdat de emir ontdekt wat er aan de hand is en dreigt hen te doden. Als hij echter getuige is van de gebeurtenissen waaruit blijkt hoe oprecht de liefde tussen de kinderen is, schenkt hij hen het leven en trouwt hij met Claris. Kort na het feest krijgt Floris het bericht dat zijn ouders gestorven zijn en dat hij koning wordt. Floris bekeert zich hierna tot het christendom en hij en Blancefloer treden in het huwelijk. De dochter die uit dit huwelijk werd geboren is Bertha met de brede voet, de vrouw van Pepijn en moeder van Karel de Grote.

Tijd

Het verhaal speelt zich rond 730 af, dit is af te leiden uit het feit dat in de zevende eeuw zich in Arabie een nieuwe godsdienst ontwikkelde, de Islam. In 711 werd Spanje door de Arabieren onderworpen. De tijd is in dit verhaal wel degelijk van belang, want de gebeurtenissen die plaats vinden kunnen alleen in die tijd afspelen. De tijd waarin het verhaal zich afspeelt is 15 jaar, de 15 levensjaren van de beiden.

Ruimte

Het verhaal speelt zich op meerdere plaatsen af:

• Frankrijk: Hier vindt de rooftocht van koning Fenis plaats.
• Spanje: Koninkrijk van Fenis, hier ontstaat de liefde tussen Floris en Blancefloer.
• Babylonie: Hier eindigt de zoektocht van Floris naar Blancefloer

Perspectief

Er is sprake van een alwetende of auctoriale verteller. Je beleeft het verhaal van een derde persoon die grotendeels Floris volgt in zijn zoektocht.

Thema

Het hoofdthema van deze roman is de sentimentele liefde, met als motto erbij: Liefde overwint alles!

Motieven

• Geloof, het toont het goede van het Christendom aan. (Floris laat zich zelfs dopen).
• Liefde, de sterke liefde tussen Floris en Blancefloer, ondanks het verschil in stand en geloof.
• Relatie ouder-kind, een goede relatie is belangrijk voor het begrip tussen ouder en kind (Blancefloer kan wel met haar moeder communiceren, maar Floris niet goed met zijn ouders).

Personages

• Floris, is een islamitische koningszoon, zijn leven wordt in het verhaal vanaf zijn geboorte tot zijn vijftiende levensjaar verteld. Hij is samen met Blancefloer opgegroeid en vanaf zijn vijfde levensjaar is hij verliefd op haar.
• Blancefloer, is een christelijke slavendochter, haar leven wordt in het verhaal vanaf haar geboorte tot haar vijftiende levenjaar verteld. Zij is samen met Floris opgegroeid en vanaf haar vijfde levensjaar is zij verliefd op hem.
• Koning Fenis, Islamitische Spaanse koning, die de liefde tussen Floris en Blancefloer verbied.
• Koningin, steunt Floris in zijn liefde voor Blancefloer, maar is het ook deels met haar man eens.
• Moeder van Blancefloer, zij is de christelijke dochter van een Franse graaf die is gedood door koning Fenis, ze is de bediende van de koningin en ze heeft zowel Floris als Blancefloer opgevoed.
• Emir, is een zeer machtig man. Hij heeft Blancefleur gekocht voor veel goud, en wil haar tot zijn vrouw maken.