Doelen stellen in het onderwijs

In het leerlingvolgsysteem staan leerdoelen die de leerlingen moeten halen. Door middel van lessen en activiteiten probeert de leerkracht deze doelen te behalen met de kinderen. Een voor een worden ze aangepakt. De ene leerling zal een leerdoel sneller behalen dan de ander. Door aan iedere les een leerdoel te koppelen, is het duidelijk wat de leerlingen moeten doen en hoe ze dit leerdoel moeten bereiken. Door middel van goede lesvoorbereidingen, lesmethodes en lessen op het niveau van het kind, kun je de vooruitgang goed zien.

• Wat zijn leerdoelen?
• Waarom worden leerdoelen gesteld?
• Hoe worden leerdoelen gesteld?
• Voorbeeld
• Veel gemaakte fouten

Wat zijn leerdoelen?

Een leerdoel wordt gesteld op basis van wat een leerling nog niet kan of nog niet weet. Doelen kunnen dus gesteld worden op basis van kennis of vaardigheden. Doelen kunnen tussendoor bijgesteld worden. Wanneer het zeker is dat de leerling een gesteld leerdoel niet in een les kan halen, kunnen er tussendoelen gesteld worden. Door in kleinere stappen en meerdere lessen te geven kan het leerdoel ook bereikt worden, dit is per situatie verschillend.

Waarom worden leerdoelen gesteld?

Leerdoelen worden gesteld om duidelijk te zien of een leerling progressie maakt in zijn ontwikkeling. Dit is niet alleen de ontwikkeling in de vakken, maar ook de ontwikkeling in sociale en motorische aspecten. Wanneer een leerling een leerdoel behaald heeft, wordt er gekeken naar wat het volgende leerdoel is. Vaak zijn de lesmethodes zo ingedeeld dat na elk hoofdstuk bepaalde leerdoelen bereikt zouden moeten zijn. Dit wordt bekeken door middel van een test of toets.

Hoe worden leerdoelen gesteld?

Leerdoelen moeten kort en krachtig genoteerd worden om het overzichtelijk te houden. In een leerdoel moet precies beschreven staan wat de leerling moet kunnen na een bepaalde periode. Vaak zijn leerdoelen al uitgeschreven in het leerlingvolgsysteem of in de lesmethode. Voor leerkrachten is een methode ontwikkeld om een leerdoel zo goed mogelijk te beschrijven. Deze formule heet de SMART-methode.

Voorbeeld

Leerling S. heeft moeite met de tafel van 5. Een leerdoel voor deze leerling zou kunnen zijn: Over twee weken weet leerling S. de tafel van vijf uit zijn hoofd op te noemen.

Veel gemaakte fouten

Te moeilijke leerdoelen stellen
Leerlingen worden vaak overschat. Tegenwoordig worden leerlingen vanuit het speciaal onderwijs ingeschreven in het regulier onderwijs. Vooral bij deze leerlingen is het belangrijk om te kijken wat ze aan kunnen. Ook moet een leerling uitgedaagd blijven, te makkelijke leerdoelen kan ten kosten gaan van de motivatie.

te veel leerdoelen stellen
Door leerdoelen een voor een aan te pakken blijft het voor de leerling, maar ook zeker voor de leerkracht overzichtelijk. De leerling kan verwachten wat hij moet gaan doen en later moet kunnen. Door te veel leerdoelen te stellen op hetzelfde moment, kan het door elkaar raken.

Te weinig evalueren
Door te evalueren, kan er bekeken worden of een leerdoel behaald is. Als er te weinig wordt getoetst, blijven leerlingen in een te lange tijd in te moeilijke of juist te makkelijke leerstof hangen.