Evaluatie van de leerling

Leerkrachten evalueren hun leerlingen voortdurend. Dit doen ze om meer inzicht te krijgen op de leerlingen. Kunnen de leerlingen de doelstellingen behalen van de lessen? Kunnen de leerlingen de eindtermen behalen op het einde van het schooljaar? Het is van uitzonderlijk groot beland dat de leerlingen juist worden geëvalueerd.

Belang van de evaluatie

In de dagelijkse onderwijspraktijk speelt de evaluatie een belangrijke rol voor leerling, leerkracht en school. De leerkracht voert de evaluatie uit om de leerling meer inzicht te laten krijgen in de beslissingen die hij moet nemen voor zijn studie. Ook voor de leerkracht is de evaluatie een bron van informatie. Zo kan hij zijn eigen onderwijs beoordelen/aanpassen en de leerling evalueren en daaruit beslissingen trekken. Op schoolniveau kan men via de evaluatie de kwaliteit van hun onderwijs opvolgen en de instoom en uitstroom van de leerlingen organiseren.

Ontwikkeling en verschuiving in evaluatie

Vroeger werd er geëvalueerd door enkel toetsen te geven. De leerlingen moesten de dag voor de toets letterlijk de gevraagde doelstellingen/theoriën van buiten leren. De leerkracht keek enkel naar de resultaten van de toets en trok daar zijn conclusies uit. Er werd nooit verder gekeken.

Nu is er grote verschuiving aan de gang. De toetscultuur moet wijken voor de brede evaluatiecultuur. De brede evaluatiecultuur dient niet enkel voor de cijfers, maar ook om de leerlingen te begeleiden in hun vorderingen. De leerlingen worden tijdens de evaluatie actief betrokken. Leerlingen geven bijvoorbeeld bij een groepswerk zichzelf en de groepsleden punten. De evaluatie moet een betekenis krijgen voor de leerlingen. De leerlingen moeten hun resultaten levensecht aanvoelen en begrijpen. Ook zal de brede evaluatiecultuur rekening houden met individuele verschillen.

Formatieve evaluatie

Formatieve informatie heeft als doel de leerlingen te helpen en te begeleiden. Tijdens de lessen krijgen leerlingen taken en opdrachten van de leerkracht voorgeschoteld. Deze worden ingeschakeld om op een systematische wijze feedback te geven aan de leerlingen en de leerkracht. Zo kunnen ze het leerproces verbeteren en bijsturen.

De leraar begeleidt de leerling tijdens de formatieve evaluatie. De leerlingen krijgt meer informatie over zijn zwakke en sterke punten om zo hun leerproces bij te stellen. De leerling ervaart deze evaluatie als niet dreigend, maar als ondersteunend. Want de formatieve evaluatie houdt zich enkel bezig met leeraanwijzigingen om het leerproces te verbeteren. Er wordt niet beoordeeld maar geholpen.

Niet enkel voor de leerling is de formatieve evaluatie belangrijk, ook voor de leerkracht is dit zeer nuttig. Hij/zij wordt zo geconfronteerd met de kwaliteit van zijn eigen onderwijs. Het optimaal functioneren van de leerlingen komt op de eerste plaats. De leraar moet dus bijzondere inspanningen leveren om de leerlingen naar de eindstreep te begeleiden. Bij formatieve evaluatie bekijken we de evaluatie als een middel tot leren. De leerkracht stuurt de leerlingen om zo juist en efficiënt mogelijk te leren. De resultaten van formatieve evaluatie geven de leerkracht weer welke maatregelen hij/zij moet nemen bij elke leerling.

Summatieve evaluatie

Bij summatieve evaluatie worden de gegevens gebruikt om de leerling te beoordelen. De leerkracht vormt een globale beoordeling over de leerprestaties van de leerling, wat de leerling bereikt heeft. Bij summatieve evaluatie wordt gekeken naar twee functies, namelijk het toelaten en afsluiten.

Bij het toelaten wordt gekeken waar de leerling in de volgende jaren terecht kan, waar de leerling toegang krijgt. Men kijkt dus naar de geschiktheid van de leerling voor de volgende jaren.

Bij het afsluiten wordt gekekn naar het slagen of mislukken van het schooljaar. Men kijkt of de leerling zijn eindtermen en doelstellingen heeft bereikt voor dit schooljaar.