[Frans] L’adjectif, het Franse bijvoeglijk naamwoord

De plaats van het bijvoeglijk naamwoord in een Franse zin is zo’n onderwerp, waarvan je kunt stellen dat het relatief simpel is. Er is een hoofdregel en er zijn een paar zeer bekende uitzonderingen. Als u zich even in de taal verdiept, deze regels wilt kennen, dan komt u ook in Frankrijk veel verder met deze grammatica Frans. En passant ga ik ook in op het bijwoord.

Hoofdregel voor het bijvoeglijk naamwoord

De hoofdregel is simpel en luidt:
“L’adjectif staat meestal achter het zelfstandig naamwoord waar het betrekking op heeft" .

Bron: ClkerFreeVectorImages, Pixabay

Voorbeeld:
Een rode roos= une rose rouge.

Vast rijtje uitzonderingen

Er is een vast rijtje met uitzonderingen, die altijd vóór het zelfstandig naamwoord staan:

mauvais, méchant, vilain, beau,
petit, haut, jeune, joli, gros,
nouveau, gentil, vieux et bon,
grand et meilleur, vaste et long.

Voor een goed gebruik van het bijvoeglijk naamwoord in het Frans zou men eigenlijk dit rijtje uit het hoofd moeten leren. Toevallig is het zo dat in het rijtje steeds de mannelijke vorm enkelvoud staat, maar de regel geldt natuurlijk ook voor vrouwelijke zelfstandige naamwoorden en de meervouden, dus:

Een mooie vrouw= une belle femme,
Zaken= des affaires
Slechte zaken= de mauvaises affaires.

Twee betekenissen

Tot slot zijn er bijvoeglijke naamwoorden die zowel vóór als achter het zelfstandig naamwoord kunnen worden gebruikt. In beide gevallen heeft het bijvoeglijke naamwoord echter een andere betekenis.

Enkele voorbeelden hiervan zijn:
[OLIST]un ancien maire= een oud-burgemeester, en
un maire ancien=een oude burgemeester[/OLIST]

[OLIST]ce cher enfant= dat lieve kind, en
une robe chère= een dure japon[/OLIST]

[OLIST]ma propre main= mijn eigen hand, en
ma main propre=mijn schone hand[/OLIST]

[OLIST]un brave homme=een beste man, en
un homme brave=een dappere man[/OLIST]

[OLIST]un pauvre homme=een zielige man, en
un homme pauvre=een arm(lastige) man.[/OLIST]

[OLIST]un grand homme=een groot man, en
un homme grand=een grote (lengte) man.[/OLIST]

Het bijwoord

Het bijwoord staat een bijvoeglijk naamwoord, bij een werkwoord, bij een werkwoord of bij een ander bijwoord. Enkele voorbeelden:

C'est très joli.
Tu as bien parlé.

Hier zijn très en bien het bijwoord.

Vorming van het bijwoord

Het bijwoord kan op meerdere manieren worden gevormd:
[OLIST]De algemene regel voor regelmatige bijwoorden is dat u vrouwelijke vorm van het bijvoeglijk naamwoord neemt en hieraan ment toevoegt. Heureux wordt heureusement, lent wordt lentement, haut wordt hautement, sur wordt surement.
Als het mannelijke bijvoeglijke naamwoord eindigt op een klinker eindigt, voegt ment toe: vrai wordt vraiment en poli wordt poliment.
Als de mannelijke vorm van het bijvoeglijk naamwoord eindigt op ant vervangt u ant door amment toe: suffisant wordt suffisamment em méchant wordt méchantement.
Als de mannelijke vorm van het bijvoeglijk naamwoord eindigt op ent vervangt u ent door emment toe: récent wordt récemment. Dit geldt niet voor lent en lentement.
[/OLIST]

Verder zijn er uitzonderingen, zoals:

bon wordt bien

meilleur wordt mieux

mauvais wordt mal

gai wordt gaiement

gentil wordt gentiment