Stappenplan profielwerkstuk

Leerlingen die in de laatste klas van de middelbare school zitten, maken een profielwerkstuk. Maar wat is het profielwerkstuk? Wat zijn de tips en waar moet je beginnen? Welke onderwerpen zijn geschikt voor het maken van een profielwerkstuk en welke vakken kunnen gebruikt worden? Het profielwerkstuk is niet makkelijk, maar met een aantal handige tips en een stappenplan is het maken van een mooi en goed werkstuk zeker te doen.

Het profielwerkstuk

Elke eindexamenkandidaat maakt een profielwerkstuk. Dit kan hij alleen maken, maar in de meeste gevallen is het de bedoeling dat hij dat in een samenwerkingsverband doet, veelal een groep van twee personen. Het doel van het profielwerkstuk is om de onderzoeksvaardigheden te laten zien, die je opgedaan hebt in de afgelopen jaren die je op school hebt doorgebracht. Het profielwerkstuk is kort gezegd een 'meesterproef' die je uitvoert. Hierbij mag je zelf een vak kiezen waar het onderzoek betrekking op heeft en het onderwerp. Van het onderzoek wordt een verslag gemaakt.

Bij het profielwerkstuk gaat een leerling onder begeleiding van een docent een onderzoek verrichten. De leerling bedenkt een onderzoek en voert dit uit, terwijl hij verantwoording aflegt bij zijn docent. De docent kan op die manier de leerling bijsturen en helpen waar nodig is.

Stappenplan profielwerkstuk

Het onderzoek gebeurt in fases. Allereerst moet er een onderwerp en een onderzoek bedacht worden. Wat wil je onderzoeken? Vervolgens moet er een plan van aanpak opgesteld worden, waarin een voorlopige planning staat. Hoe ga je het onderzoek aanpakken? Hoeveel tijd denk je dat elk onderdeel ongeveer gaat kosten? Dan, is het tijd voor het onderzoek zelf. Raadpleeg bronnen, voer de nodige onderzoeken uit en noteer alle resultaten netjes. Als het onderzoek klaar is, is het tijd om de resultaten netjes te noteren en hier conclusies uit te trekken.
In het kort ziet het stappenplan er dus zo uit:

Vak uitkiezen en partner kiezen

Wanneer je aan het profielwerkstuk begint, moet je allereerst een schoolvak uit je profiel kiezen. Elk vak is mogelijk om te kiezen voor het profielwerkstuk. Voor de hand liggende vakken zijn natuurlijk: biologie, scheikunde, natuurkunde en geschiedenis. Talen kunnen echter ook als vak gekozen worden. Denk bijvoorbeeld aan een literatuuronderzoek in een bepaalde taal of aan de geschiedenis van een taal.

Vervolgens kies je een partner uit met wie je je profielwerkstuk wilt maken. Bedenk goed met wie je het werkstuk wilt maken. Met wie kun je goed samenwerken? Wie kun je vertrouwen? Het is vervelend om een slecht resultaat te krijgen, omdat de samenwerking niet goed ging.

Onderwerp bedenken

Wat voor onderzoek wil je doen? Denk daarbij aan een experimenteel onderzoek (wil je een experiment uitvoeren) of aan een literatuuronderzoek (wil je bijvoorbeeld boeken met elkaar vergelijken).

Plan van aanpak

Welke handelingen moet je verrichten om het onderzoek te kunnen voltooien? Welke bronnen denk je nodig te hebben? Wat is je onderzoeksvraag? Welke deelvragen heb je nodig om tot een goede conclusie te komen op je onderzoeksvraag en hoeveel tijd heb je per deelvraag ongeveer nodig om deze te beantwoorden? Wat is je hypothese en verwachting? Zet deze informatie in je plan van aanpak.

Achtergrondinformatie

Voor een onderzoek is het handig om alvast over achtergrondinformatie te beschikken. Deze informatie helpt je bij het begrijpen van het onderzoek en om verder te komen met het onderzoek.

Onderzoek

Dit is het eigenlijke onderzoek. Indien je gekozen hebt voor een experiment met bijvoorbeeld bacteriën dan is dit het moment om je handelingen te verrichten met betrekking tot de bacteriën. Indien je gekozen hebt voor een literatuuronderzoek dan is dit het moment om te beginnen met de boeken te lezen.

Resultaten

Tijdens het onderzoek heb je resultaten gekregen. Het is belangrijk om deze resultaten netjes te noteren en te ordenen, zodat je een conclusie kunt trekken.

Conclusie

Welke conclusie kun je formuleren uit de resultaten?

Nog een paar tips

Houd je docent op de hoogte van elke stap die je zet in je onderzoek

Op deze manier kan je docent je goed begeleiden tijdens het onderzoek en is de kans kleiner dat de docent tijdens het nakijken dingen tegenkomt die hij fout kan rekenen. Het is niet leuk om te horen dat je werkstuk niet voldoet aan de eisen wanneer het bijna af is. Door de docent er goed bij te betrekken kan deze je er tijdig op wijzen dat iets niet goed genoeg is of juist onnodig is om te vermelden.

Begin op tijd met het profielwerkstuk

Het klinkt logisch, maar begin op tijd! In het laatste jaar is het op school erg druk met examens en het kiezen van een studie. Zorg ervoor dat je niet in tijdnood komt. Spreek bijvoorbeeld met je partner af om elk weekend twee uur aan het profielwerkstuk te werken. Als blijkt dat dit te weinig is dan spreek je af om elke week een uur extra te werken aan het werkstuk. Indien blijkt dat dit te veel tijd is dan spreek je af om elke week een uur minder te werken aan het werkstuk.

Kies een onderwerp dat je interesseert

Als je een onderwerp kiest dat je interesseert en leuk vindt, dan is het werken aan het profielwerkstuk minder erg en misschien zelfs wel leuk.

Laat je werk even liggen

Werk niet uren achter elkaar aan het profielwerkstuk. Het profielwerkstuk geeft zoveel nieuwe informatie dat je door de bomen soms het bos niet meer ziet. Verspreid het werk dus goed. Werk bijvoorbeeld een uurtje aan het werkstuk en laat het dan even liggen en ga iets anders doen. Een paar uur later of de volgende dag is alle informatie gezonken en kun je er een mooi stuk over schrijven.

Laat je werk door een ander lezen

Het maken van het profielwerkstuk is een langdurig proces. Door het schrijven is het soms moeilijk om nog goed te kunnen lezen wat er nou precies in je profielwerkstuk staat en of het verhaal wel te volgen is. Laat daarom iemand anders zonder kennis over het onderwerp je werkstuk lezen. Deze persoon kan dan vervolgens tegen jou zeggen wat hij wel begreep en wat niet en hij kan misschien zelfs wel tips geven om je werkstuk te verbeteren.