Problemen voor, tijdens en na het eindexamen: wat te doen?

Elk jaar in mei is het weer zover: dan moeten duizenden scholieren aan de bak met hun centrale eindexamens. Als jij één van die kandidaten bent, ga je een spannende tijd tegemoet. Uiteraard ga je er van uit dat je die spannende weken fluitend doorkomt en dat je straks gewoon met je papiertje de school uithuppelt. Maar wat nou als je geblesseerd raakt vlak voor of tijdens je examenperiode, je hartstikke ziek bent op de dag dat je een examen moet maken, je beschuldigd wordt van spieken, de school fout handelt tijdens de afname van het examen of je in jouw ogen onterecht gezakt bent? Kortom: wat te doen bij problemen voor, tijdens of na je eindexamen.

Voor het examen

Te laat

Hoewel je er alles aan gedaan hebt om op tijd te komen, zie je tot je grote schrik dat het examen nu toch echt officieel begonnen is. Jij staat echter nog buiten... Wat nu? Gaat het om een paar minuten, dan heb je mazzel: tot een half uur na begin van het examen mag je nog gewoon binnenkomen. Je moet in de meeste gevallen wel met de normale eindtijd stoppen, dus je verliest sowieso tijd.

Ben je echter meer dan een half uur te laat, dan heb je wel een vrij serieus probleem. In principe mag de directeur van de school jou niet meer toelaten, tenzij hij van mening is dat je met een geldige reden te laat bent gekomen. Hij moet jou en je ouders schriftelijk informeren over de gevolgen van het te laat komen. Er is een mogelijkheid om hiertegen in beroep te gaan. Dit kan bij de door de school ingestelde 'Commissie van beroep'.

Ziek

Je hebt wekenlang extreem gezond geleefd om het te voorkomen, maar... Je bent ziek tijdens je eindexamen. En dan geen verkoudheidje, maar je voelt je simpelweg hondsberoerd en kunt echt niet komen. Gelukkig hoef je niet automatisch je diploma op je buik te schrijven, want als de directeur van jouw school van mening is dat jij met een geldige reden afwezig bent geweest, kan hij jou aanmelden bij het College voor Examens om het examen in het tweede (of derde) tijdvak in te halen. Hiervoor geldt een maximum van twee examens per dag. Geef dit echter wel op tijd door aan de school, zodat er op tijd dingen geregeld kunnen worden. Vergeet ook vooral geen doktersverklaring op te vragen, dit geldt als bewijsstuk dat je geldig afwezig bent geweest.

Het wordt een ander verhaal als je ziek wordt terwijl je in de examenzaal zit. Het belangrijkste wat je hierover moet onthouden, is dat het achteraf melden dat je je niet lekker voelde geen zin heeft. Hier geldt: gemaakt is gemaakt. Wanneer je het wel al tijdens het examen meldt, word je gevraagd of je het later op de dag wel kunt afmaken. Is dit het geval, dan word je in quarantaine gezet. Als dit niet lukt, wordt hetgeen je tot dan gemaakt had ongeldig verklaard en moet je het examen in een volgend tijdvak overdoen.

Geblesseerd geraakt

Hoewel je wist dat je bijna eindexamen moest doen, ben je toch iets te enthousiast geweest tijdens het sporten. Het gevolg: een fikse blessure. Met een gebroken (schrijf)arm- of pols is het bijzonder lastig om het examen "ouderwets" met pen en papier te maken. Gelukkig is het algemeen toegestaan om een computer als schrijfgerei te gebruiken: hiervoor hoeft de school geen aparte aanvraag te doen bij het College voor Examens. Geef echter wel zo vroeg mogelijk aan dat je geblesseerd geraakt bent en dus zo'n computer nodig hebt, want dit scheelt problemen bij aanvang van het examen.

Wanneer het gaat om een praktisch examen, kan er een groter probleem ontstaan. De school is degene die moet afwegen of er mogelijke problemen kunnen ontstaan. Als zij denken dat dit het geval gaat zijn, dan moeten zij contact opnemen met het College voor Examens (beperking@hetcvte.nl). Meestal zal dit in het geval van kortdurende blessures leiden tot uitstel van de opdracht.

Tijdens het examen

Beschuldigd van spieken

Je keek iets te opvallend naar het blaadje van je buurvrouw... Althans, dat vond de surveillant. Uiteindelijk is de directeur degene die beslist wat te doen: een één geven voor het onderdeel waar het betrekking op heeft, je de toegang voor de rest van de examens ontzeggen, het ongeldig verklaren van (een deel) van je examens, bepalen dat een deel opnieuw moet, of een combinatie hiervan. Als jij het echter niet eens bent met deze beschuldiging, dan kun je hiertegen bezwaar maken bij de door de school samengestelde 'Commissie van beroep'. Van deze 'Commissie van beroep' mag de directeur geen deel uit maken.

Overigens gelden dezelfde regels voor het geval je niet op komt dagen zonder goede reden.

Een probleem met het examen zelf

Het komt wel eens voor dat er een inhoudelijke fout in het examen zit: denk hierbij aan een uitwerkbijlage die niet correspondeert met de opgaven, een foute bronvermelding, etc. Ook kan het voorkomen dat je vreselijk in tijdnood komt, omdat het examen in jouw ogen veel te groot is. Misschien denk je dat je het je verbeeldt, maar toch is het belangrijk om van dit soort problemen melding te maken bij het LAKS (Landelijk Aktie Kommittee Scholieren). Het gebeurt namelijk vaak dat de normering als gevolg van deze klachten iets aangepast wordt, wat wellicht net het verschil tussen zakken of slagen betekent. Je wordt er ook nooit achteraf op afgerekend en het duurt maar een paar minuten, dus er is geen enkele reden om het niet te doen.

Ook voor klachten over bijvoorbeeld de surveillant, kun je bij het LAKS terecht.

De school maakt een fout tijdens de afname

Als er volgens de inspectie sprake is van een 'onregelmatigheid' bij de afname, zijn er twee mogelijkheden die zij hebben. Wanneer de foute manier van afname het hele examen betreft, moet het betreffende examen geheel overgedaan worden in het tweede tijdvak. Hierbij behoud je het recht om overige vakken te herkansen in het tweede tijdvak.

Wanneer het om een klein gedeelte van de opgaven gaat, heb je de keuze om het gehele examen te herkansen of (na bekendmaking van het cijfer) ervoor te kiezen om de desbetreffende opgave(n) niet mee te laten tellen. Als je wilt herkansen, kun je er niet achteraf alsnog voor kiezen om het eerste cijfer te laten tellen.

Na het examen

(Onterecht) gezakt?

Bij elk examen heb je direct na afloop gekeken hoe je het gemaakt hebt. Elke punt heb je precies bijgehouden. Ook nu de definitieve normering is bekendgemaakt, weet je absoluut zeker dat je geslaagd bent: de resultaten van je schoolexamens zijn immers ook goed. Tóch word je gebeld door de school, met de mededeling dat je helaas gezakt bent. In jouw ogen kan dat niet kloppen. Wat kan je nu doen?

Allereerst moet je weten dat je tot minimaal zes maanden na afname van het examen recht hebt op inzage van de correctie, samen met de opgaven en antwoorden. Dit gebeurt onder toezicht van een leraar van de school. Als jij een aantoonbare fout hebt ontdekt in het correctiewerk, dan kun je dit bij jouw vakdocent aangeven. Wanneer hij of zij het met je eens is, kan de school een derde nakijkmoment aanvragen. Is dit niet het geval, dan zul je je in de meeste gevallen hierbij neer moeten leggen. Een eventuele laatste mogelijkheid die je zou kunnen overwegen als je er echt niet uitkomt met je docent, is een klacht neerleggen bij de Klachtencommissie Onderwijs. De kans dat je zo'n zaak wint is bijna nihil, maar het komt bij hoge uitzondering voor dat een leerling gelijk krijgt.

Specifiek voor het staatsexamen

Hoewel de waarde van een diploma verkregen door het afleggen van staatsexamen precies hetzelfde is, maakt de wijze van examineren wel dat je bij eventuele problemen niet bij dezelfde mensen terechtkunt als in het reguliere onderwijs. Toch sta je er bij eventuele problemen niet alleen voor.

• Mocht je ziek zijn tijdens één van je examens, zorg dan dat je DUO op tijd inlicht. Dit kan via het telefoonnummer dat op jouw examenbevestiging staat. Reken erop dat je een doktersverklaring nodig hebt om aan te tonen dat je inderdaad ziek bent geweest, als je recht wilt op herkansing in een volgend tijdvak.
• Als je in beroep wilt gaan omdat er 'onregelmatigheden' bij jou geconstateerd zijn, dan kun je terecht bij het College van Examens. Het inzenden van een bezwaarschrift moet je binnen vijf dagen nadat het besluit van het College Examens aan jou bekend is gemaakt insturen.
• Ook bij het doen van staatsexamen kun je tot een half jaar na afloop van het examen je gemaakte werk nog inzien. DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) organiseert twee dagen per jaar waarop dit kan. Ze publiceert dit op haar website, waarna je per e-mail moet kenbaar maken dat je dit wilt. Het op afspraak inzien van je examen kan alleen in Groningen. Deze momenten zijn alleen bedoeld om er zelf je voordeel mee te doen, je kunt niet in beroep gaan om de correctie aan te passen.