Internationale ranglijst universiteiten: wat heet kwaliteit?

De Universiteit van Utrecht prijkt al jaren hoog in de internationale ranglijsten van universiteiten. Maar wat houdt zo'n positie precies in? Waarop wordt beoordeeld? En wat als jij nu net andere criteria erop na houdt bij de keuze van een universiteit? Op al die vragen heeft de organisatie achter de bekende Times Higher Education ranglijst een antwoord. Onder andere via een heuse App, die gratis je eigen analyses bereikbaar maakt. Inclusief lokale kosten van levensonderhoud en studiekosten. Het werd al meermalen trots bekendgemaakt op de website van de Universiteit Utrecht: deze universiteit staat met regelmaat hoog in de ranglijsten waarin de 'beste universiteiten' worden gerangschikt. Volgens de geldende criteria is de Universiteit Utrecht zelfs tot beste Nederlandse universiteit verkozen. De cijfers zijn wel duidelijk. Het doel van een 'World University Rankings' lijst is meteen glashelder als je de Engelse taal redelijk machtig bent. Maar wat houdt zo'n positie precies in? Als je de 'beste' universiteit uitkiest, kun je dat niet op cijfers alleen doen. Nodig is om de criteria te kennen en te begrijpen. Bovendien is over die criteria discussie mogelijk. Dat erkennen de samenstellers van deze graadmeters ook. Daarom kunnen gebruikers van de lijsten hun eigen voorrang geven aan bepaalde criteria, en dan online een meer naar eigen eisen gericht oordeel eruit laten rollen. Bovendien is er nu een heuse, gratis App om je eigen analyses op los te laten. Inclusief lokale kosten van levensonderhoud. En de studiekosten aan de betreffende universiteit, die vooral wereldwijd verbluffend uiteen kunnen lopen.

Hoe staat Nederland ervoor?

Een van de bekendste ranglijsten voor universiteiten is die van de Times Higher Education (THE). In de telling van 2011 stond de Universiteit Utrecht als hoogst genoteerde Nederlandse universiteit op positie 68. Sowieso is Nederland goed vertegenwoordigd, en wel met twaalf universiteiten. Al vrij kort op de notering van de Universiteit Utrecht volgt de Wageningen Universiteit op positie 75, en de Universiteit Leiden (79). Wat min of meer stabiel is, is het feit dat Amerikaanse en Engelse universiteiten de top van de ranglijst aanvoeren. Wat nieuwer is de ontwikkeling dat de 'gouden oude' en dus peperdure namen gezelschap krijgen van wat meer democratische instituten. Op de recentste lijst vinden we op de eerste plaats het California Institute of Technology. Daarna komt de illustere Harvard University, en de Stanford University. Als je de ranglijst op landen rangschikt, wordt het plaatje voor Nederland nog véél rooskleuriger. Dan komt Nederland op een riante derde plaats, volgend op de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk.

Wie bepaalt eigenlijk de criteria, en hoe?

Wat maakt nu dat een universiteit hoog of laag scoort op de THE World University Rankings? Er zijn dertien indicatoren die de plaats bepalen. Deze indicatoren liggen op het gebied van onderwijs, onderzoek en innovatie. Voor het meten van de merites van de universiteiten werkt de organisatie samen met Thomson Reuters, die de gegevens aanlevert. Die gegevens bestaan uit de wereldwijde input van zogenaamde 'gezaghebbende bronnen in de sector.' Volgens de organisatie achter de THE World University Rankings gaat het hier om 'de gouden standaard' in vergelijkingen van internationale universiteiten.

Dertien indicatoren, vijf noemers

De dertien indicatoren worden samengevat in vijf noemers. De eerste is 'teaching.' Deze noemer maakt 30% van de totaalscore uit, en beoordeelt de kwaliteit van de leeromgeving. Noemer nummer twee van gelijk gewicht is 'research'. Daar gaat het zowel om de omvang van onderzoeksactiviteiten, als om het inkomen én de reputatie die aan dit onderzoek verbonden zijn. Een volgende noemer is 'citations', die alweer voor 30% van de totaalscore staat. Via onder andere de media valt te zien, hoe en hoezeer het reseach dat deze universiteit heeft uitgevoerd maatschappelijk van invloed is geweest. Een kleine noemer is 'Industry income'. Die wat onheilspellend lijkende term staat in realiteit voor de rol van de betreffende universiteit op het gebied van innovatie. Daaruit wordt slechts 2,5% van de score geput. En dan is er tot slot de vijfde pijler, 'International outlook'. Deze noemer valt uiteen in de beoordeling van respectievelijk personeel, studenten én research op het internationale 'toneel'. Aan deze noemer wordt 7,5% van het totaal toegewezen.