Observeren, je doelgroep kennen

Observeren, je doelgroep kennen Observeren is een belangrijke tool in het pedagogisch werk. Als spw'er signaleer je, observeer je en begeleid je. Je doelgroep kun je zonder observaties niet goed begeleiden. Zonder observatieplan al eveneens niet. Observeren is een hulpmiddelen om iemand beter te leren kennen, om bepaalde problematiek nader te onderzoeken en om de achtergronden van gedrag te achterhalen.

Subjectief observeren versus objectief observeren

Observatie kan subjectief zijn, of objectief. Objectief observeren is de bedoeling. Subjectief observeren staat garant voor begeleiding van slechte kwaliteit. Je doelgroep kan niet goed begeleid worden wanneer begeleiders met een subjectieve bril naar hen kijken.

Subjectief observeren van je doelgroep gebeurt wanneer er eigen meningen, gedachten en gevoelens worden verwerkt in de observaties. Subjectief observeren is eigenlijk mens-eigen: wanneer er drie mensen onafhankelijk naar een persoon kijken zullen ze alle drie weer een andere beschrijving geven. Subjectieve observatie moet een spw'er hoe dan ook vermijden.

Objectief observeren is het tegenovergestelde van subjectief observeren. Een observatie is objectief wanneer de spw'er alleen van de feiten uitgaat. De doelgroep wordt door de spw'er dus niet geobserveerd terwijl hun gedragingen door de spw'er worden ingekleurd. Een observatie moet zo objectief mogelijk zijn, omdat de observatiegegevens een zo zuiver en nauwkeurig mogelijk beeld van de werkelijkheid moet zijn.

Subjectief observeren, hoe gebeurt dit?

Observeren gebeurt subjectief wanneer er iets mis gaat met de waarneming: je kunt niet goed waarnemen omdat je last hebt van de zon, of er is veel geluid. De doelgroep kan zich in een ruimte bevinden waarin veel gebeurt: je bent afgeleid. Een spw'er kan ook een gebrek aan motivatie hebben. Maar subjectief observeren kan ook gebeuren door je eigen interpretaties. Je geeft een verkeerde betekenis aan hetgeen je hebt waargenomen. Bij subjectief observeren spelen ook emotionele betrokkenheid, vooroordelen en projectie een rol.

Observeren: welke stappen neem je ter voorbereiding?

  • Je geeft de aanleiding van de observatie aan. De aanleiding kan uit jezelf komen (intern) of van buitenaf (extern).
  • Een observatie doel leg je vast, je formuleert een vraagstelling. Je zoekt informatie over een bepaald aspect van het gedrag van de ander. Vervolgens formuleer je aan de hand van je observatiedoel een concrete vraagstelling. Hieruit blijkt: wie je gaat observeren, wat voor aspect van het gedrag je gaat observeren, in welke situatie je gaat observeren. Om goed te observeren zijn meerdere vraagstellingen niet aan te raden, dit werkt alleen maar verwarrend.
  • Je gaat het concrete gedrag vastleggen. (Je maakt een lijst van alle gedragingen en kruist bijvoorbeeld de concrete gedragingen aan die je ziet.) Objectief observeren is beter mogelijk als je je houdt bij de concrete gedragingen.
  • Je kiest een observatiemethode en beschrijft de werkwijze. Als spw'er kies je de methode die het beste past bij de vraagstelling, de situatie of bij jezelf. Observatielijsten- en schema's zijn beschikbaar die door anderen zijn gemaakt en al kant-en-klaar zijn.
  • Je bepaalt plaats, situatie, data en tijdstippen. Observeren doe je meerdere malen. Dit doe je om er zeker van te zijn dat je voldoende informatie hebt om de vraagstelling te beantwoorden.
  • Betreffende doelgroep of doel: je beschrijft de algemene gegevens over de te observeren persoon, of doelgroep.
© 2008 - 2024 Ssandra3108, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Observeren met het stappenplanJe observatie kan door verschillende dingen negatief beinvloed worden. Zie: artikel observe-ren. Dit moet je goed onthou…
Pedagogisch werkAls Pedagogisch werker ben je werkzaam op de kinderopvang, basisschool of jeugdzorg. Je werkt dan in de sector sociaal a…
Parapsychologische onderzoeksmethodenHet onderzoek van paranormale verschijnselen heeft de laatste honderddertig jaar behoorlijk wat evolutie ondergaan. Van…
Hoe maak je een activiteitenschema/schema van Van Gelder?Hoe maak je een activiteitenschema/schema van Van Gelder?Een activiteitenschema, ook wel een schema van Van Gelder genoemd is iets wat iedere SPW' er en Activiteitenbegeleider m…

Het schrijfproces - Een paragraaf schrijvenHet schrijfproces - Een paragraaf schrijvenDe paragraaf is het bouwblok van elk essay, rapport, artikel of scriptie. Als een paragraaf goed is opgezet, verhoogt da…
SPW: begeleiden op sociaal-emotioneel gebiedSPW: begeleiden op sociaal-emotioneel gebiedWanneer je werkt met kinderen, of stage loopt op bijvoorbeeld een kinderdagverblijf of peuterspeelzaal, als SPW' er (of…
Ssandra3108 (253 artikelen)
Laatste update: 22-10-2008
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Diversen
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.