Kindergedichtjes

Een kind dat opgroeit, maakt een enorme taalontwikkeling door de eerste jaren van zijn leven. Niet alleen in de thuissituatie maar ook op school wordt daar aan bijgedragen door het kind zoveel mogelijk taal voor te schotelen op allerlei verschillende manieren. Een leuke en fantasie prikkelende manier is het lezen van gedichtjes en hier op ingaan met een taalactiviteit.

Het belang van voorlezen

Wanneer een kind op school zit, maakt het een voortdurende taalontwikkeling door. Dit gaat door middel van spreken, schrijven en lezen, taallessen en allerlei andere media. Vanzelfsprekend is het voor het jonge kind van belang dat de taalontwikkeling spelenderwijs verloopt. Taalgebruik moet leuk zijn en gebracht worden op het niveau van het kind. Een goed middel dat thuis of in de klas gebruikt kan worden door de leerkracht is voorlezen.

Voorlezen stimuleert allerlei aspecten van de taalontwikkeling en daarnaast zorg het voor rust en ontwikkeling van concentratie.
Al bij een baby is het van belang om voor te lezen. Al kan het kind zelf nog niet praten, het kan al wel woorden begrijpen en leren koppelen aan de bijbehorende plaatjes. Zo leert een klein kind al gauw dat bij alles wat het ziet een woord hoort. En dat je van losse woorden een zin kunt maken, hoe je de zin opbouwt en correct uitspreekt.
Langzaam maar zeker vergroot het kind zijn kennis van de wereld en leert het woorden benoemen en herkennen. Voorlezen is tevens een prettige ervaring voor kinderen aangezien ze tijdens het verhaal hun fantasie de vrije loop kunnen laten en heerlijk weg kunnen zweven met het verhaal.
Kortom, voorlezen is een zeer belangrijk en invloedrijk middel om allerlei ontwikkelingsaspecten van het kind te stimuleren en dan met name het aspect van de taalontwikkeling.

Hoe dragen gedichten bij aan de ontwikkeling van kinderen

Een erg leuk onderdeel van voorlezen is het lezen van gedichtjes. Hier kun je al zeer vroeg mee beginnen, je zult versteld staan hoe snel een peuter de zinnen afmaakt wanneer de laatste woordjes rijmen. Hierdoor leert het kind dat er veel verschillende klanken zijn, maar dat klanken ook hetzelfde kunnen klinken en toch iets anders betekenen. Bovendien is het makkelijker te onthouden voor een kind wanneer een versje rijmt en het is leuk om samen op te zeggen.

Wanneer een kind ouder wordt en naar school gaat, is het erg interessant dat het verschillende soorten gedichtjes voorgeschoteld krijgt; gedichten met een vast rijmschema, limericken, gedichten die helemaal niet rijmen, enzovoort.
Hierdoor leert een kind dat taal zeer veelzijdig kan zijn en op veel verschillende manier wordt toegepast in gedichten.
Niet alleen op school maar ook wanneer de ouders voorlezen, kan het erg leerzaam zijn om een gedicht te behandelen door hier dieper op in te gaan. Vragen die de ouders kunnen stellen, zijn bijvoorbeeld:

• Wie heeft dit geschreven, wat weet je over de schrijver?
• Waar gaat het gedicht eigenlijk over?
• Is het een rijmgedicht of juist niet?
• Welke woorden rijmen op elkaar?
• Gaat het gedicht over gevoelens of over iets anders?
• Wat vind je van het gedicht?
• Als het over een bepaald onderwerp gaat, kun jij hier dan ook een gedicht over maken?

Wanneer gedichten op deze manier behandeld worden, begrijpen kinderen beter waar het over gaat en kunnen ze zelf onder woorden brengen wat ze ervan vinden. Dat betekent dat ze hun gedachten en gevoelens bij het gedicht leren verwoorden en hier kun je als ouder of leerkracht een sturende en corrigerende rol in spelen. Je kunt kinderen helpen de zinnen juist te formuleren en door vragen te stellen lok je hen uit hun fantasie te gebruiken.
Wanneer je de behandeling van het gedicht afsluit met een leuke knutsel- of tekenactiviteit maak je het voor de kinderen extra leuk en leerzaam en dit zal bijdragen aan een positief gevoel ten aanzien van gedichten.

Aantal voorbeeldgedichtjes

Het rozenmeisje

Midden op mijn vensterbank, naast het muziekdoosje,
staat een vaas met tulpen en een wit gekarteld roosje.
Het bloempje staat als enige met haar kopje trots omhoog.
De tulpen hangen er wat bij, zij hebben allemaal een boog
in hun stengeltjes en zo staan ze daar al een poosje.

Vanmorgen toen ik wakker werd hoorde ik zacht gefluister.
Ik tuurde met mijn ogen door het nog half duister
en zag een meisje zitten, op een van de rozenblaadjes.
Ze had prachtig bruine krullen en een blauwe jurk met gaatjes.
‘Ik zal je zeggen hoe dat komt’, zei ze mij toen, ‘luister...

Elke nacht wanneer de maan haar eerste straaltjes schijnt
en de zon voor een hele poos achter de horizon verdwijnt,
kom ik tevoorschijn uit mijn roos en klim dan een, twee, drie,
langs de doorntjes naar beneden tot ik het vaasje zie.
En dat is voor zo’n klein meid als ik nog een behoorlijk eind!

Als ik dan bij het vaasje kom, vraag ik een tulp aan het randje
of zij mij naar beneden brengt. Dan spring ik van het kantje
zo op haar lange groene nek en zij buigt zo diep ze kan.
Soms gaat het toch zo vliegensvlug, ik word er duizelig van!
Maar altijd is er wel een tulp die zegt ‘ik help een handje!’

Dan glijd ik van de vensterbank langs ‘t gordijntje op de grond
en ren zo vlug mijn voetjes gaan jouw mooie kamer rond.
Tot ik je bedje heb bereikt en je gelooft het niet,
ik klim omhoog, zo langs de poot, en niemand die me ziet!
En fluister dromen in je oor, die je ’t allermooiste vond!

Zo zorg ik dat jij altijd droomt van elfen en van feëen,
van kleine eekhoorns in het bos, van lieve bruine reëen.
Je glimlacht en kruipt lekker diep onder de warme deken
en nadat ik je eventjes tevreden heb bekeken,
klim ik voorzichtig langs de poot van ’t bed weer naar beneëen...

Maar hoor, nu komt een groot geheim dat mij best verdrietig maakt.
Telkens wanneer bij ’t klimmen mijn jurkje een van de doorns raakt,
komt er een diepe scheur of een heel lelijk gaatje
in de mooie blauwe stof, en nee, het is geen praatje,
dat mijn jurkje af en toe aan alle kanten kraakt!’

‘Oh huil maar niet’, zei ik toen gauw, ‘ik heb het al begrepen...’
Toen heb ik van alle doorntjes vlug de puntjes afgeslepen

Nooit alleen

Wanneer ik blij ben
of gelukkig,
dan ben ik dat nooit alleen.
Want God is ook blij
en gelukkig, als ik dat ben.

Wanneer ik bang ben
of verdrietig,
dan ben ik dat nooit alleen.
Want God is ook altijd
verdrietig, als ik dat ben.

Wanneer ik boos ben
of moet huilen,
dan voel ik me nooit alleen.
Want God troost me als ik boos ben
en veegt al mijn tranen weg

Mijn kleine zusje

Rosa is mijn zusje
Ze is nog maar twee jaar
Ik geef haar vaak een kusje
En kroel wat door haar haar

Als ze me iets wil zeggen
Versta ik haar niet goed
Ik probeer haar uit te leggen
Hoe ze goed praten moet

Dan lacht ze lief naar mij
En knuffelt me heel zacht
Ik voel me altijd blij
Wanneer ze naar me lacht

Voor wat oudere kinderen:

De wind

Ik lig in bed en kan niet slapen
buiten hoor ik steeds de wind.
En als ik heel goed luister lijkt het
of hij huilt, als een klein kind...

Eigenlijk wil ik ook wel huilen;
ik ben nog nooit zo bang geweest!
Een grote tak schraapt langs mijn ramen,
’t zijn net de klauwen van een beest...

Het is zo donker op mijn kamer,
de schaduwen dansen op de wand.
Ik druk mijn handen op mijn oren en
duik diep weg in mijn ledikant.

Dan gaat mijn kamerdeurtje open,
zachtjes krakend op een kier...
Iets komt mijn kamer ingeslopen:
een spook, een monster, een wild dier...!

En dan ineens een felle lichtflits!
Ik knijp mijn ogen stevig dicht...
Het lampje naast de deur brandt vrolijk
en in mijn kamer is het licht.

Het is mijn moeder, oh gelukkig!
Zij doet de deur weer zachtjes toe.
Dan durf ik eindelijk te gaan slapen,
Ik ben nu niet bang meer...maar wel moe!

Papa is weg

Mijn papa is weg en woont niet meer bij mij
en mama, dus het huis is leeg en stil.
Gisteren is hij met de auto vertrokken,
met in zijn koffer wat kleren en sokken
en ik moet steeds huilen, ook wanneer ik dat niet wil.

Ik weet niet wanneer ik mijn papa weer terug zie.
Mama zegt dat hij slaapt in een hotel.
Het lijkt wel of het haar niets meer kan schelen
maar ík kan nu niet meer met hem spelen
en toch is het beter, dat weet ik ook wel.

Want ze maakten steeds ruzie en schreeuwden steeds harder
en mama kon alleen maar verdrietig zijn.
Dus dat papa nu helemaal weg is,
is echt wel het beste, ook al mis
ik hem vreselijk en doet het zo’n pijn!

Ik weet niet of ze ooit weer van elkaar gaan houden
en eigenlijk maakt me dat heel erg bedroefd.
Maar dat ik steeds weer op mijn kamer moest spelen,
omdat zij ruzie hadden, ging ook erg vervelen.
Dus ik ben ook wel blij dat dat niet meer hoeft...

Het is dus wat dubbel en zal ook wel wennen,
al kost dat waarschijnlijk wel even wat tijd.
Maar als het verdriet en gemis wat gaan zakken
en we allemaal ons eigen leven oppakken,
raak ik dat gevoel van leegte wel kwijt...

Gedichtjes zijn geschreven door Esther Spiegelaar