Niveaus binnen het hoger onderwijs in Vlaanderen

Het hoger onderwijs in Vlaanderen wordt alsmaar toegankelijker voor meer en meer mensen door de verschillende niveaus waar ze kunnen instromen. Tegenwoordig is er ook minder sprake van het waterval-effect, waarbij studenten van de universiteit naar de hogeschool afzwakken of stoppen met hun opleiding. Het onderwijs wil meer inspelen op het naar boven laten doorstromen van studenten, bijvoorbeeld van een professionele bacheloropleiding naar een masteropleiding. Belangrijk is dus om uit te zoeken welk niveau voor jou geschikt is om in te stappen of om opnieuw aan een opleiding te beginnen. In België kan er op drie niveaus hoger onderwijs gevolgd worden:

• HBO5 (hoger heroepsonderwijs)
• Hoger onderwijs, niveau bachelor (professioneel en academisch)
• Hoger onderwijs, niveau master

Niveau HBO5

HBO5 is het niveau tussen secundair onderwijs (niveau 4 in het onderwijssysteem) en de bacheloropleiding (niveau 6). Deze opleidingen worden vaak minderwaardig genoemd. Niks is minder waar. De HBO5-opleidingen worden altijd in samenwerking met een hogeschool gegeven, waardoor deze kwalitatief heel sterk zijn en veel praktijkgerichter dan bachelor- of masteropleidingen. HBO5-opleidingen worden vaak zowel in voltijds dagonderwijs als in avondonderwijs gegeven. Normale duurtijd van de opleiding is 2 jaar. Het is mogelijk om door te stromen naar een bacheloropleiding. Populaire studiegebieden binnen dit niveau zijn verpleegkunde en handelswetenschappen en bedrijfskunde.

Een HBO5-opleiding is het meest geschikt voor diegene die een korte, praktijkgerichte opleiding verkiezen.

Niveau professionele bachelor

Professionele bachelors worden gegeven aan hogescholen. Bij deze opleidingen is er een evenwicht tussen theorie en praktijk. Er wordt een brede basis gevormd met daarbovenop genoeg praktijk zodat de student na afloop al enige ervaring kan voorleggen bij het solliciteren. Op de hogeschool zijn lessen en opdrachten minder vrijblijvend dan op de universiteit. Er is ook een persoonlijker contact met lectoren. Normale duurtijd van de opleiding is 3 jaar.

Kies voor een professionele bachelor als je na je opleiding klaar wilt zijn voor de arbeidsmarkt.

Niveau academische bachelor

Deze vorm van bacheloropleiding is er enkel op gericht om een basis mee te geven voor de vervolgopleiding op masterniveau. Elke academische bachelor geeft rechtstreeks toegang tot minstens één master. Met alleen een academische bachelor op zak ben je weinig op de arbeidsmarkt. De focus ligt vooral op theorie en wetenschappelijk onderzoek. Deze studies worden gevolgd aan een universiteit. Normale duurtijd van de opleiding is 3 jaar.

Wil je graag een masterdiploma behalen? Kies dan voor een academische bachelor aan een universiteit.

Niveau master

Een opleiding van normaal één jaar die volgt op een academische bachelor (of professionele bachelor mits schakelprogramma) waarin nog meer verdiept wordt in kennis en wetenschappelijk onderzoek. Na het masterjaar heb je een volledig universitair diploma waarmee je klaar bent voor de arbeidsmarkt.

Deze opleiding is nodig om een volwaardig diploma te halen na een academische bachelor.

Andere terminologie binnen hoger onderwijs in Vlaanderen

Schakelprogramma

Een schakelprogramma moet gevolgd worden om van een professionele bachelor in een masteropleiding door te stromen. De duur is meestal één jaar.

Voorbereidingsprogramma

Dit programma bereidt je voor om na een academisch bachelor- of masterdiploma in een masteropleiding van een andere richting in te stappen.

Verkorte bachelor

In sommige gevallen kan je na het behalen van diploma een andere opleiding in verkort traject volgen.

Banaba

Staat voor 'bachelor-na-bachelor'. Dit is een éénjarige opleiding gericht op verdere specialisatie van professionele bachelors.

Manama

Staan voor 'master-na-master'. Dit is een éénjarige opleiding gericht op verdere specialisatie na het behalen van een masterdiploma.