Wat leert een kind in groep 1 van de basisschool?

Kinderen die vier jaar worden, gaan voor het eerst naar de basisschool. Voor sommige kinderen en ouders is dat echt even wennen, andere kinderen hebben het er 'helemaal aan toe'. Maar wat leren kinderen in groep 1 eigenlijk, wat gebeurt er precies in zo'n kleuterklas? Lees in dit artikel alles over groep 1 van het basisonderwijs.

Voor het eerst naar school

Hoewel kinderen die vier jaar zijn geworden nog niet leerplichtig zijn, gaan zij meestal al wel naar school. De stap naar de basisschool kan een hele overgang zijn, maar meestal zijn kinderen al wel gewend om buitenshuis te vertoeven, zoals op de kinderopvang of de peuterspeelzaal. Wanneer een kind precies naar school gaat, verschilt per basisschool. Meestal is het zo dat kinderen direct na hun verjaardag naar school gaan. Daarvoor hebben zij waarschijnlijk al een aantal dagen gewend aan het 'schoolgaan'. Soms gaan kinderen direct al hele dagen naar school (zeker wanneer zij rond de zomervakantie geboren zijn), maar het kan ook zijn dat ze eerst halve dagen gaan. Meestal komen vierjarigen in een speciale instroomklas, soms gecombineerd met een groep 1 en 2.

Spelen, spelen en... leren

In groep 1 staat het 'leren door te spelen' op vrijwel alle basisscholen centraal. Toch kunnen basisscholen onderling best iets van elkaar verschillen. Zo zijn er bijvoorbeeld Vrije Scholen, Montessori-scholen en Jenaplanscholen. De verschillen kunnen zitten in groepsgrootte, visie, dagindeling, leerstofaanbod enzovoorts... De keuze voor een bepaalde basisschool is dan ook één die goed overwogen moet worden. Ondanks verschillen, is spelen in groep 1 nog erg belangrijk. Spelenderwijs wordt aandacht besteed aan allerlei (vak)gebieden, zoals:

• (voorbereidend) Rekenen en Taal
• Gym
• Muziek
• Sociale Vaardigheden

Hoe verloopt een schooldag?

Natuurlijk verschilt dit per basisschool, maar in het algemeen valt er wel iets over te zeggen. Veel scholen beginnen in groep 1 met een inloop of het zitten in de kring. Tijdens een inloop kunnen kinderen meestal zelf kiezen wat ze gaan doen, zoals een boekje 'lezen', een kleurplaat kleuren, achter de computer een spelletje doen, kleien, met constructiemateriaal spelen, enzovoorts. In een kring beginnen veel kleuters de dag door iets te vertellen of doordat de juf of meester iets vertelt. Herhaling speelt hierin een belangrijke rol, zo kan de juf of meester iedere dag stilstaan bij het weer, de datum, hoeveel leerlingen er in de klas zitten enzovoorts... Door te herhalen (en na te doen) leren kinderen bijvoorbeeld te tellen, te ordenen, nieuwe woorden, zelfredzaam te zijn enzovoorts... Spelletjes, liedjes, rijmpjes en regels zijn hierin belangrijk.

Na een inloop en kring is er vaak gelegenheid om te werken of te bewegen. Het werken bestaat in groep 1 vaak uit het maken van een knutselwerkje, het spelen in een hoek of het werken aan een opdracht. Bewegen gebeurt op veel scholen in een speellokaal of bij goed weer gewoon op het schoolplein, buiten. Iedere schooldag gaan alle kleuters op eenzelfde tijdstip fruit eten en drinken. Hierbij wordt vaak ook aandacht besteed aan zelfredzaam gedrag. Kinderen leren elkaar ook helpen bij bijvoorbeeld het ronddelen van de tassen, de jassen dichtdoen enzovoorts... Rond twaalf uur zit de ochtend er op en kunnen kinderen (thuis) gaan eten. 's Middags herhaalt zich vaak een programma van werken, spelen, spelletjes doen, voorlezen enzovoorts...

Wanneer naar groep 2?

Waar men vroeger sprak van 'vroege' of 'jonge' leerlingen, is er nu niet meer echt sprake van een strakke grens om kinderen wel of niet over te laten gaan naar groep 2. Er ligt meestal wel een duidelijke lijn rond de kerstvakantie, kinderen die na de kerstvakantie instromen hebben in de meeste gevallen iets langer de tijd om in groep 1 te doen. Leerkrachten van een kleuterklas houden de ontwikkeling van kinderen nauwlettend in de gaten. Zij zullen in veel gevallen (in goed overleg met ouders) een onderbouwde keuze maken voor wel of niet over laten gaan naar groep 2. Soms kan die keuze ook betekenen dat een kind groep 2 waarschijnlijk een jaar langer zal doen. Veel leerkrachten kunnen goed aanvoelen/meten of een kind over kan. Factoren vanuit de thuissituatie kunnen ook meegewogen worden. En ook de cito-toetsen kunnen helpen bij de keuze.