Drama in het basisonderwijs: lesideeën en lesdoelen
Drama is, sinds de invoering van de Wet op Basisonderwijs 1984, een officieel schoolvak. Toch is het vak drama op veel scholen nog een ondergeschoven “kindje”. Het belang van het geven van het vak drama wordt vaak niet gezien. Het blijkt dat veel leerkrachten het eng vinden om een vak als drama te geven. Veel leerkrachten blijken het moeilijk te vinden om een dramales te organiseren en hebben angst om voor de kinderen een dramales ook organisatorisch in de klas mogelijk te maken. Sommige leerkrachten hebben dus moeite om een leuk lesidee te bedenken. Ondanks dat drama op veel scholen niet wekelijks wordt gegeven, is het belang van drama echter zeer groot. Denk aan de verdere ontwikkeling van het (jonge) schoolkind. Met behulp van een overzicht van de kerndoelen van drama en enkele tips kan iedere leerkracht een leuke dramales voorbereiden en geven. Het overzicht kan ook helpen en stimuleren dat bij de leerkracht in zijn gedachten leuke lesideeën en lessuggesties ontsaan.
Doelen en doelstellingen van het vak drama
Drama is sinds 1985 een officieel en verplicht vak in het basisonderwijs. Iedere leerkracht zou dan ook gedurende het schooljaar gemiddeld één uur per week moeten besteden aan het vak drama. Uit onderzoek is gebleken dat de werkelijkheid op veel scholen echter anders ligt. Gemiddeld genomen wordt er in groep 3 t/m 8 van de basisschool 3 uur per week besteed aan de kunstvakken. De meeste tijd die wordt besteed aan kunstzinnige oriëntatie wordt niet besteed aan drama, maar aan de vakken handvaardigheid en tekenen. De onderverdeling van de kunstzinnige vakken is gemiddeld genomen ongeveer als volgt.
Overzicht kunstzinnige vorming
Kunstzinnige vakken | Percentage ( waarbij 3 uur per week als gemiddelde norm genomen is) |
Tekenen en handvaardigheid | 60 |
Muziek | 24 |
Dans en drama | 9 |
Doelstellingen van het vak drama
Vaak wordt het belang van drama niet ingezien en krijgen vakken als taal en rekenen toch de voorkeur. Vaak denkt men dat drama binnen het basisonderwijs wordt gegeven om kinderen beter toneel te laten spelen. Echter, draait het vak drama binnen het basisonderwijs niet om het beter leren toneelspelen, maar vooral om het beter ontwikkelen van het mensbeeld.
De doelstellingen die behoren tot het vak drama kunnen worden onderverdeeld in vakspecifieke doelstellingen en persoonlijkheidsdoelstellingen en zijn in onderstaand schema inzichtelijk gemaakt.
Tabel specificatie doelen
Vakspecifieke doelen | Persoonlijkheidsvormende doelen |
De leerling ontwikkelt inzicht in de eigen spelkwaliteit en die van de mede leerlingen. | De leerling ontwikkelt het vermogen tot samenwerken. |
De leerling ontwikkelt kwaliteiten betreft spreken en spelen voor publiek. | De leerling activeert het vermogen tot inleving in anderen. |
De leerling ontwikkelt inzicht in de verschillende werkvormen en het hanteren daarvan. | De leerling ontwikkelt het vermogen om respect te hebben en te tonen ten opzichte van anderen. |
De leerling ontwikkelt publieksgerichtheid en gevoel voor toneelbeeld oftewel mise-en-scène. | De leerling wordt gestimuleerd in zijn fantasie en creativiteit. |
De leerling leert inzicht ontwikkelen in een dramatische lijn. | De leerling ontwikkelt zijn communicatieve vaardigheden. |
De leerling ontwikkelt het gevoel voor inzicht van dramatische vormgeving. | De leerling vergroot zijn concentratievermogen. |
De leerling leert kijken naar en op waarde schatten van theatervoorstellingen voor kinderen. | De leerling vergroot zijn zelfstandigheid |
| De leerling ontwikkelt zijn verbale en non-verbale uitdrukkingsmogelijkheden. |
| De leerling vergroot zijn zelfvertrouwen. |
| De leerling leert het geven en nemen van feedback. |
| De leerling leert omgaan met eigen en andermans normen en waarden in een multiculturele samenleving. |
Kerndoelen drama in het basisonderwijs
De bovenstaande genoemde doelen zijn verwerkt in de kerndoelen van het basisonderwijs. De kerndoelen van het basisonderwijs zijn streefdoelen waaraan het basisonderwijs dient te voldoen. De wijze waarop de kinderen die doelen behalen is door de basisscholen zelf te bepalen. De kerndoelen voor het vak drama behoren tot het leergebied kunstzinnige oriëntatie, hiertoe behoren ook de vakken, tekenen, handvaardigheid en muziek.
Herziening kerndoelen
De kerndoelen zijn sinds het schooljaar 2005-2006 herzien. Dit betekent voor het leergebied kunstzinnige oriëntatie dat de kerndoelen zijn teruggebracht van 115 naar 58. Dat betekent niet dat er binnen het onderwijs minder aandacht besteed hoeft te worden aan de kunstzinnige vakken, maar dat de doelen zijn samengevat om ze inzichtelijker te maken.
Lesideeën en lessuggesties voor het vak drama
Onderstaande boeken en websites geven tal van mogelijkheden voor leuke dramalessen. Zo wordt het geven van een dramales voor alle leerkrachten een feest. Bedenk bij het geven van een dramales dat niet je eigen vaardigheden, maar enthousiasme je belangrijkste wapen is.
Overzicht boeken en websites
Boeken | Websites |
Speel je wijs - Irma Smeegen | www.kunstvisie.webnode.nl |
Kijk op spel - Holger de Nooij | www.carolijnl.leisink.nl |
Drama in de hoofdrol - T van der Jagt | www.pasjijdrama.nl |