Constantinopel, van het begin, tot de val

Het Rome van de Middeleeuwen. Lees nu de geschiedenis ervan. Hoe begon het? Constantinopel is heel vroeger ontstaan. Het was een oud dorpje toen Constantijn het op 8 november 324 tot hoofdstad maakte. Nou ja, hij maakte Byzantium(!) tot zijn hoofdstad. Vanaf 330 wordt het ook Constantinopel genoemd, of stad van Constantijn enz.. Zoals we weten viel Rome in 476 door Odoaker, sindsdien bleef het oost-romeinse rijk voort bestaan, met Constantinopel als hoofdstad.

De Droom van Justianus

Begin 6e eeuw was het keizerrijk stabiel en volgroeid volgens Justianus en hij probeert weer een groot Romeins rijk te krijgen.Justianus stelde een wetboek op, een soort verbetering op de Codex Theodosianus, die begin 5e eeuw is geschreven.

Nu we het korte begin hebben gehad wordt het moeilijk om Constantinopel chronologisch te behandelen. Ik kies voor een onderwerp-volgorde. Eerst zal ik de kunst en architectuur kort behandelen, dan de handel, dan de oorlogen, met als resultaat de val van Constantinopel.

Kunst en architectuur

Wie deze “stad Gods” ziet raakt overweldigt door de schoonheid. We mogen verwachten dat er 350.000 tot 400.000 mensen in deze stad woonden.

Augusteon:

Het augusteon plein bestond al vanuit de hellenistische tijd onder de naam Tetrastôn, wat -vrij vertaald- de vier poorten betekend. Vlak naast het Augusteon lag het Hippodroom.

Het hippodroom was een renbaan. Als je de film Ben-hur ziet, zie je dat wagenrennen toen al heel beroemd waren, dit was in Constantinopel ook, waar wagenrennen werden gehouden, als feest van iedere overwinning, of verjaardag van de keizer, tot de 12e eeuw! Aan de andere kant van het Augsteon staat de Aya Sophia. De Aya Sophia (of hagia sophia) is gebouwd tussen 532-537, dit is de meest volmaakte en grootste koepelbasiliek.

Om de grote koepel te laten rusten (op 61m hoogte) moet hij ondersteund worden door zware pilaren. Nadat het een kathedraal was, is het door de moslims gemaakt tot een moskee, hedendaags is het een museum. Toen de koning binnenkwam in deze koepel zei hij: “Salomo, ik heb u overtroffen”

Handel

Zoals ons al bekend is, bestonden er gilden in de Middeleeuwen. In Byzantium was dit ook het geval. Dit was vooral belangrijk omdat er dan eerlijke concurrentie kon plaatsvinden. Hoewel wij hebben geleerd dat je niet in je stand geboren werd, is het hier in zekere zin het geval. Als jou vader koopman was (met een winkeltje) was het eigenlijk normaal dat jij dit overnam. Vaak gebeurde ook dat slechts 1 zoon het overnam en dat de ander wel wat anders ging doen.

Buitenlandse reizigers zijn gefascineerd door Constantinopel. Reizigers van de Levant en het oostelijk middellandse zeegebied komen naar Constantinopel. De grootste groep kooplieden zijn de Syrische kooplieden (die overwegend moslim zijn!)

Oorlogen

We gaan even terug naar de 6e eeuw waar de oorlogen eigenlijk begonnen. In 542 kwam er een grote pestepidemie die veel van de bevolking uitroeide. Dit was heel schadelijk, zeker in die periode toen de Slaven al soms binnenvielen. Vanaf 580 namen de invallen van de Slaven toe. De eerste helft van de 7e eeuw was heel droevig voor Byzantium. Rond 602 braken de Perzen door tot aan klein Azië, Palestina en Egypte. Ook werden de gebieden, die Justianus in Spanje verovert had, weer veroverd. Herakleios versloeg in 622 (623) de Perzische generaal Shahrabaraz in Cappadocië, waarna het leger overwinterde in Armenië. Herakleios keerde terug naar Constantinopel, om zich over de bedreiging door Avaren te bekommeren, die echter vooral door verdere tribuutbetalingen tot rust konden worden gebracht. Dit was weer een pluspuntje. Een leuk feitje hierbij is, dat Herakleios de eerste koning/keizer was die aan het hoofd stond van zijn leger sinds Theodosius I (4e eeuw).

Vanaf 634 begonnen de Arabieren aan te vallen. Sinds die aanvallen werd het inwonertal van Constantinopel steeds kleiner.

Hoe liep het af met Constantinopel?

Sultan Mehmed II van de Ottomanen kwam op 24 Mei 1453 naar de stad. Het vuur kwam uit de Tempel en er gingen geruchten over het verlaten van de Heilige Geest, toen ze de vlammen uit de kathedraal zagen vliegen. 5 dagen later begint het echte beleg. Eerst stuurde Mehmed II zijn “hulptroepen” (“zijn slecht bewapende mannen – lees goedkoop.) om zoveel mogelijk weerstand te breken. De tweede aanval richtte zich op een zwakke kant van de muur. Ook een derde aanval werd afgeslagen, maar uiteindelijk kwamen ze toch binnen.

Tegenwoordig heet Constantinopel/Byzantium, dan ook Istanbul, de grootste stad van Turkije. Niet de hoofdstad.