Het Russisch alfabet

Russisch is een Slavische taal die wereldwijd door meer dan 250 miljoen mensen wordt gesproken. De taal is ontstaan uit het Indo-Europees, net als het Nederlands en bijna alle andere Europese talen. Toch is er maar weinig van die verwantschap te merken; als je iemand Russisch hoort spreken kun je er waarschijnlijk geen touw aan vastknopen. Om nog maar te zwijgen over het schrift dat de Russen gebruiken!

Russisch leren: begin bij het Russisch alfabet

Stel je voor: in een vlaag van plotselinge nieuwsgierigheid of leergierigheid besluit je wat Russisch te leren. Je bestelt of leent een boek voor beginners, en gaat aan de slag. Vol goede moed sla je je eerste tekstboek open, en meteen voel je diezelfde moed weer pijlsnel in je schoenen zakken. Op de opengeslagen bladzijde voor je krioelt een wirwar van onbekende lettertekens. Als je niet beter zou weten, zou je best kunnen denken dat het een buitenaardse geheimtaal is.

Het Russische schrift maakt gebruik van een variant van het cyrillisch alfabet. Ook in andere Oost-Europese talen, zoals het Servisch en het Bulgaars, wordt dit cyrillisch alfabet gebruikt. Germaanse talen, zoals het Nederlands, gebruiken juist een variant van het Latijns alfabet. Wie dus aan de slag wil met het Russisch, moet eerst het alfabet goed beheersen. Dat kan een behoorlijke hindernis zijn.

Maar wanhoop niet: het Russische schrift maakt dan wel gebruik van andere tekens, ze zijn toch best gemakkelijk aan te leren. Veel tekens kennen we al van ons Latijns alfabet, andere tekens zijn voor ons onbekend en moeten nieuw aangeleerd worden. Maar welk teken hoort nu eigenlijk bij welke klank, en hoe kunnen we die Russische letters schrijven?

Het Russisch schrift uitgelegd

Hoofdletter	Kleine letter	Uitspraak
A	a	Als de lettergreep klemtoon draagt: als de ‘a’ in ‘jas’. Als de vorige lettergreep klemtoon draagt: als de ‘e’ in ‘mode’. Als de volgende lettergreep klemtoon draagt: als de eerste ‘a’ in ‘banaan’
Б	б	Als de 'b' in 'bos'.
В	в	Als de 'v' in 'vol'.
Г	г	Als de 'g' in 'goal'.
Д	д	Als de 'd' in 'dom'.
E	e	Als de 'e' in 'bed'. Aan het begin van een woord of na een klinker: als de ‘je’ in ‘jennen’.
Ë	ë	Als de 'o' in 'bos'. Aan het begin van een woord of na een klinker: als de ‘jo’ in ‘jol’.
Ж	ж	Als de 'j' in 'journaal'.
З	з	Als de 'z' in 'zes'.
И	и	Als de 'ie' in 'niet'.
Й	й	Als de 'j' in 'jas'.
К	к	Als de ‘k’ in ‘kei’.
Л	л	Als de 'l' in 'lui'.
М	м	Als de 'm' in 'mijn'.
Н	н	Als de 'n' in 'niet'
O	o	Als de lettergreep klemtoon draagt: als de ‘o’ in ‘ook’. Als de vorige lettergreep klemtoon draagt: als de ‘e’ in ‘mode’. Als de volgende lettergreep klemtoon draagt: als de eerste ‘a’ in ‘banaan’.
П	п	Als de 'p' in 'post'.
P	p	Als een rollende 'r' in 'rot'.
C	c	Als de 's' in 'sap'.
T	т	Als de 't' in 'ton'.
У	у	Als de 'oe' in 'boef'.
Ф	ф	Als de 'f' in 'fiets'.
X	x	Als de 'ch' in 'nacht', maar minder vanuit de keel dan in het Nederlands.
Ц	ц	Als de 'ts' in 'tsaar'.
Ч	ч	Als de 'tsj' in 'Tsjechië'.
Ш	ш	Als de 'ch' in 'chocolade'.
Щ	щ	Als de 'ch' in 'chic', maar dan langer aangehouden.
Ъ	ъ	Dit teken geeft aan dat de voorafgaande medeklinker ‘verhard’ wordt uitgesproken.
Ы	ы	Als de 'i' in 'wit'.
Ь	ь	Dit teken geeft aan dat de voorafgaande medeklinker ‘verzacht’ wordt uitgesproken.
Э	э	Als de 'e' in 'bed'.
Ю	ю	Als de 'oe' in 'moe'. Aan het begin van een woord of na een klinker: als de ‘joe’ in ‘joep’.
Я	я	Als de 'a' in 'dat'. Aan het begin van een woord of na een klinker: als de ‘ja’ in ‘jas’.