Bepaalt of bepaald: werkwoord bepalen vervoegen

Bepaalt of bepaald: werkwoord bepalen vervoegen Hoe vervoeg je het werkwoord 'bepalen'? Schrijf je 'bepaalt' met een 't' of 'bepaald' met een 'd'? Verrassend genoeg kan het allebei! Het ligt aan de context of je het werkwoord vervoegt met een 'd' of met een 't'. Je hoeft alleen maar te weten of je te maken hebt met een voltooid deelwoord of een zin in de tegenwoordige tijd. Er zijn verschillende manieren om erachter te komen hoe je 'bepalen' vervoegt. Verander de zin bijvoorbeeld in een vraagzin of verander de werkwoordstijd om te ontdekken of je 'bepaald' of 'bepaalt' schrijft. Zo kun je het nooit meer verkeerd doen.

Zowel bepaalt als bepaald is goed

Er zijn twee manieren om bepaalt/bepaald te schrijven. Je gebruikt de verschillende schrijfwijzes in verschillende situaties. Bepaalt (stam + t) is de tegenwoordige tijd van het werkwoord. Bepaald (stam + d) is het voltooid deelwoord.

InfinitiefStam van het werkwoord
BepalenBepaal
GebeurenGebeur
MakenMaak

Bepaalt: stam + t in tegenwoordige tijd

Bepaalt is een werkwoordsvorm in de tegenwoordige tijd. Bij de tweede en derde persoon enkelvoud krijgt een werkwoord namelijk altijd een t als uitgang. De tweede persoon enkelvoud is jij bepaalt. De derde persoon enkelvoud is hij / zij bepaalt.
  • Jij bepaalt altijd wat we gaan eten.
  • Erik bepaalt zelf hoe laat hij thuiskomt.
  • Lisa bepaalt dat het tijd is om te gaan.
  • Mijn moeder bepaalt zelf wanneer ze werkt.

In de zinnen hierboven is bepaalt de persoonsvorm. Daarom schrijf je het met een t. Je kunt twee methodes gebruiken om erachter te komen of een werkwoord de persoonsvorm is of niet: maak een vraag van de zin of zet hem in verleden tijd.

Bepaald: stam + d in voltooid verleden tijd

Bepaald is het voltooid deelwoord van bepalen. Het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden waarvan de stam eindigt op een stemhebbende letter krijgt een d als uitgang. Stemhebbende letters zijn letters waarbij je je stembanden gebruikt als je ze uitspreekt. Voorbeelden zijn de e, b, m en l. Een zwak werkwoord is een werkwoord dat in de verleden tijd vervoegd wordt met -te of -de.
  • Ik heb bepaald dat jij op tijd thuis moet zijn.
  • Mijn ouders hebben bepaald waar we gaan wonen.
  • Ik heb bepaald dat ik ging wandelen in het bos.
  • Mijn vriendin heeft bepaald dat ze niet mee gaat sporten.

In de zinnen hierboven heb je te maken met een voltooid deelwoord, niet met een persoonsvorm. Dat is waarom je bepaald met een d schrijft. Er zijn twee manieren waarop je hierachter komt. Je maakt er een vraag van of zet de zin in de verleden tijd.

Klinkers (stemhebbend)Stemhebbende medeklinkersStemloze medeklinkers
a, e, i, o, u, ij en yb, d, g, l, m, n, r, v, w en zc, ch, f, k, p, q, s, t en x

Hoe weet je of je bepaalt of bepaald schrijft?

Omdat je het verschilt niet hoort, kan het lastig zijn om te kiezen of je bepaald of bepaalt schrijft. Er zijn twee manieren om erachter te komen of je een d of een t aan de stam toevoegt. Ten eerste kun je de zin veranderen in een vraagzin om de persoonsvorm te vinden. Ten tweede kun je de zin in een andere tijd zetten.

Vind het voltooid deelwoord in een zin door er een vraagzin van te maken

Als je de zin in een vraag verandert, zul je zien dat de persoonsvorm vooraan komt te staan in de zin. Zo ontdek je dus gauw of je te maken hebt met bepaalt of bepaald. De persoonsvorm krijgt namelijk altijd een t als uitgang en het voltooid deelwoord een d. Staat bepaalt in de vragende zin vooraan? Dan schrijf je het met een t. Staat het niet vooraan, maar op een andere plek? Dan schrijf je het met een d.

Oorspronkelijke zinVragende zin
Hij bepaalt zelf hoe hij zich gedraagt.Bepaalt hij zelf hoe hij zich gedraagt?

Bepaalt staat in de vraagzin vooraan. Dat betekent dat het de persoonsvorm in de zin is en dat je het met een t schrijft.

Oorspronkelijke zinVragende zin
Jij hebt bepaald dat we naar film gaan.Heb jij bepaald dat we naar de film gaan?

Bepaald staat niet vooraan in de vraagzin. Heb staat vooraan in de zin en is daarom de persoonsvorm. Dat betekent dat bepaald het voltooid deelwoord is en met een d wordt geschreven.

Vind de persoonsvorm door de zin in een andere tijd te zetten

Ontdek of je bepaald of bepaalt schrijft door de zin in de verleden tijd te zetten. Als bepaalt verandert in bepaalde, dan heb je te maken met een persoonsvorm. Je schrijft bepaalt dan in de tegenwoordige tijd met een t. Blijft er in de verleden tijd bepaald staan? Dan is het niet de persoonsvorm, maar het voltooid deelwoord. En dan schrijf je het met een d.

Zin in tegenwoordige tijdZin in verleden tijd
Hij bepaalt hoe hij zich gedraagt.Hij bepaalde hoe hij zich gedroeg.

Bepaalt verandert in de verleden tijd in bepaalde. Dat betekent dat bepaalt in de eerste zin in de tegenwoordige tijd staat en dat je het met een t spelt.

Zin in tegenwoordige tijdZin in verleden tijd
Jij hebt bepaald dat we naar de film gaan.Jij had bepaald dat we naar de film gingen.

Je schrijft bepaald met een d. In de verleden tijd verandert het woord namelijk niet, wat betekent dat je te maken hebt met een voltooid deelwoord.

Het werkwoord bepalen vervoegen

Natuurlijk zijn bepaalt en bepaald niet de enige vormen van het werkwoord bepalen. Er zijn er nog veel meer:

PersoonTegenwoordige tijdVerleden tijd
Ikbepaalbepaalde
Jijbepaaltbepaalde
Hij/zijbepaaltbepaalde
Wijbepalenbepaalden
Julliebepalenbepaalden
Zij (meervoud)bepalenbepaalden
© 2019 - 2024 Brk301, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Risicoprofiel bepalen als belegger: doe de testRisicoprofiel bepalen als belegger: doe de testBeleggen, het lijkt wel als of de hele wereld er mee bezig is. Nochtans houdt beleggen veel risico's in. Daarom is het b…
Spelling, wanneer een d, t of dt?Veel mensen hebben moeite met de spelling van de Nederlandse taal. Wat voor de meeste problemen zorgt is de vervoeging v…
De 4C's bepalen de waarde van uw diamantDe 4C's bepalen de waarde van uw diamantDiamanten zijn kristallen die volledig bestaan uit koolstof. De moleculen van diamanten zijn enorm hecht en gestructuree…
Kritische succesfactoren (CSF, KSF)Kritische succesfactoren (CSF, KSF)Een kritische succesfactor of succesfactoren zijn aanwezig in elke organisatie, dit zijn de belangrijkste factoren van e…
Film kijken voor het verwerven van woordenschat: opdrachtenFilm kijken voor het verwerven van woordenschat: opdrachtenWanneer je films gebruikt in de klas of in de cursus voor het aanleren van een (vreemde) taal, kan je de film gewoon bek…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Geralt, Pixabay
  • https://onzetaal.nl/taaladvies/t-kofschip/
  • https://nl.wiktionary.org/wiki/bepalen/vervoeging
  • http://www.mijnwoordenboek.nl/werkwoord/bepalen
Brk301 (19 artikelen)
Gepubliceerd: 18-04-2019
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Taal
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.