Beeldend schrijven

Een beeldend geschreven verhaal sleept de lezer mee in zijn verbeelding. Eén van de redenen waarom mensen graag een boek lezen. Ze zijn even weg uit het hier en nu. Maar hoe maak je een verhaal zichtbaar voor de lezer?

Wees specifiek

Beschrijf de kast als "de kast met de stickers van Queen erop" of de snoepjes als "de vijf snoepjes in de vorm van een hartje". Het zegt meer dan alleen "die kast" of "die snoepjes".

Laat de feiten voor zichzelf spreken

Probeer waarneembare feiten te vermelden zonder je eigen oordeel te geven. Zeg bijv. niet: "daar stond een schitterend hotel" maar: "daar stond een hotel, twee verdiepingen hoog, opgebouwd uit grote middeleeuwse stenen met een gewelfde ingang en aan weerszijden een rij wilgen". Laat de lezer zelf oordelen over wat jij beschrijft.

Beschrijf details

Wees specifiek door details te vermelden. Je kunt veelzeggende details gebruiken zoals een grijze haar die verschijnt in iemands haren, een bloedvlek op de vloer. In een thriller wordt de aandacht bijvoorbeeld opeens op een detail gericht, waardoor je gaat denken: "dit is belangrijk". Je kunt ook ongewone details gebruiken die niet iedereen zou beschrijven, bijv. de gaatjes in het putje van de wasbak. Dit maakt een verhaal interessant.

Schrijf alsof het een film is

Films beginnen vaak met een totaalshot en zoomen dan in, Ze laten dingen van onderaf zien of juist van bovenaf. Zo kan je zaken ook beschrijven.

Beschrijf wat je waarneemt met je zintuigen (neus, oren, ogen)

Wat ruik je in je verhaal, wat hoor je, wat zie je.... De zoute zeelucht die je opsnuift, het rollen van de golven....

Gebruik opsommingen

Bijv.: "Het huis lag vol met boeken, dozen, spijkers, planken". Opsommingen leggen meer nadruk op de dingen die je beschrijft, in dit geval laat de opsomming zien dat het wel een grote rommel in het huis was.

Gebruik cijfers

Bijvoorbeeld: "hij belde haar 2 x in de week". Op die manier kun je een verhaal te verduidelijken. Zorg er wel voor dat je de cijfers niet overdrijft. Te grote of te kleine getallen kunnen het menselijk voorstellingsvermogen te boven gaan. Bijv. 500 miljard huizen, wat moet je je daarbij voorstellen?

Maak vergelijkingen

Een vergelijking vergelijkt iets met iets anders, bijv. zo lek als een mandje. De overeenkomst tussen lek en mandje is dat er gaten in zitten. Door woorden te vergelijken met iets vertrouwds kan je ze verduidelijken voor de lezer. Je kunt een tekst ook levendiger maken met een aparte vergelijking die nog niemand eerder gemaakt heeft. Hoe groter de afstand tussen onderwerp en beeld, hoe verrassender. Zo heeft iemand ooit het beeld van "een muur van water" verzonnen. Wel oppassen voor een manke vergelijking. Dat is een vergelijking die niet klopt zoals: "'hij ziet zo groen als boter".
© 2014 - 2025 Tekst, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.
Bronnen en referenties
  • P. Burgers, J. de Jong. Handboek Stijl