Waar moet je aan denken bij het opstellen van een enquête?

Het komt vast wel eens voor dat je voor je opleiding een onderzoek moet uitvoeren. Een van de veelgebruikte opties is dan een enquête of een vragenlijst opstellen. Een enquête of vragenlijst maak je niet zomaar; er zijn een aantal punten waar je rekening mee moet houden. Zorg er onder andere voor dat je let op taalgebruik, het kiezen van voldoende en willekeurig gekozen deelnemers en formulering van vragen en antwoordopties.

Het kiezen van de doelgroep

Taalgebruik

Bedenk voordat je begint met het maken van de enquêtes voor welke doelgroep de enquête is bedoeld. Wanneer je dat besloten hebt, weet je welk taalgebruik je nodig hebt in je enquête. Gaat het om kinderen, dan spreek je ze natuurlijk aan met 'je', gaat het om volwassenen, gebruik dan bijvoorbeeld 'u'.

Hoeveel mensen ondervragen van de totale populatie?

Maar bij het kiezen van de doelgroep komt nog iets anders kijken. Je moet namelijk uit die 'populatie' een kleinere steekproef nemen. Wanneer je bijvoorbeeld een enquête wil organiseren voor kinderen van 12-18 jaar, is het natuurlijk onmogelijk om alle 12- tot 18jarige kinderen in Nederland te benaderen. Bedenk daarom hoeveel kinderen je moet benaderen zodat ze en representatief beeld geven van alle 12- tot 18jarigen in Nederland.

Willekeurig deelnemers selecteren

Het eerlijkste bij het kiezen van de deelnemers van je enquête is ook om alle (in het bovengenoemde voorbeeld) 12- tot 18jarigen even veel kans te laten hebben om deel te nemen aan de proef. In veel gevallen is dit natuurlijk niet mogelijk. Zorg wel dat je niet alleen personen hebt laten deelnemen die jouw voorkeur hebben, bijvoorbeeld als ze zich toevallig in jouw vriendenkring bevinden. Je moet dus willekeurig deelnemers selecteren, zo wordt de steekproef ook representatief.

De vraagstelling

Vermijd open vragen zoveel mogelijk

Bij het stellen van open vragen krijg je (naar verwachting) erg veel verschillende soorten antwoorden. Het is dan bijna onmogelijk om één beeld te vormen van het antwoord dat de deelnemers op de vraag hebben gegeven. Wanneer je gesloten vragen stelt werkt dit veel beter. Je krijgt dan antwoorden als: 67% van de deelnemers koos voor antwoord C. Dit is veel concreter.

Stel geen dubbelloopse vragen

Een dubbelloopse vraag is een vraag waar eigenlijk al twee vragen in verstopt zitten. Een voorbeeld van zo'n vraag is: "Wat verdien jij in een maand en ben je er blij mee?". Hier zitten dan de vragen: "wat verdien jij in een maand?" en: "ben je blij met wat je verdient in een maand?" Probeer deze vragen dan apart te stellen.

Stel geen suggestieve vragen

Suggestieve vragen zijn vragen die je al naar een bepaald antwoord sturen. Denk maar aan: "je bent het toch wel met me eens dat we honden kiezen als onderwerp voor ons werkstuk?". Je wordt dan al gestuurd om te zeggen dat je het er mee eens bent. Suggestieve vragen zijn dus zeker in een enquête niet toepasselijk.

Een mogelijke manier van vragen stellen
Wat je ook zou kunnen doen is onderzoeken met een schaal van waardering. Je stelt een bepaalde situatie voor en vraagt wat de deelnemer hier van vindt, of hoe hij of zij zich hierbij voelt.