De plancyclus in het sociaal-agogisch werk: een samenvatting

Op sociaal-agogische opleidingen, zoals SPH, en in de praktijk van sociaal-agogisch werk wordt veel gebruik gemaakt van 'De Plancyclus' van Britt Fontaine. Hieronder staat een beknopte samenvatting van wat er in de fases van de plancyclus aan bod komt.

Orienterende fase

Signaleren

• Wat valt op in het verhaal.

Eigen indruk onderzoeken

• Waarom valt dit mij op? En hoe staat het bij anderen?

Voorlopige probleemdefinitie formuleren

• Kort beschrijven wat volgens jou het probleem is.
• Probleemdefinitie beschrijven in waarneembaar gedrag.

Problematiseren

• Voor wie is het een probleem?
• Waarom is het een probleem?
• Zien anderen hetzelfde probleem?

Informatie verzamelen

• Vragen naar het algemene beeld.
• Informatie uit dossiers, rapportages en zorgplannen verzamelen.

Probleemomschrijving bijstellen

• De doelstelling en de centrale vraagstelling. Wat wil je bereiken en wat wil je weten?

Probleemdefinitie formuleren

• Wat is het probleem volgens jou.
• Beschrijvend en niet concluderend.

Diagnostische fase

Op basis van de probleemdefinitie hypotheses formuleren op drie niveaus

"Zou het zo kunnen zijn dat......"

• Medisch-biologisch niveau
• Sociaal niveau
• Individueel psychologisch niveau

Een beargumenteerde keuze maken welke hypothesen nader gaan worden onderzocht.

Hypotheses onderzoeken door middel van observatie

• Onderzoeksdoel of observatiedoel formuleren
• Observatievragen formuleren die passen bij het doel
• Observatievraag operationaliseren
• Observatieplan maken
• Observeren en registreren
• Ordenen en beschrijven
• Analyseren en interpreteren

Concluderen en diagnosticeren

De planningsfase

Diagnose als uitgangspunt nemen en bepalen of actie wenselijk is

Handelingsdoelen stellen (S.M.A.R.T.)

Analyseren van haalbaarheid maken

• Inventarisatie maken van bevorderende factoren
• Inventarisatie maken van belemmerende factoren
• Weging van de factoren

Kiezen van de te beïnvloeden factoren en tussendoelen formuleren.
Methoden bepalen.
Concreet werkplan maken

De uitvoeringsfase

Handelen
Observeren
Registreren en rapporteren

De evaluatiefase

Evalueren ten aanzien van:

• Handelingsdoel (Resultaat)
• Proces
• Reflectie op eigen handelen van de hulpverlener

Conclusie trekken ten aanzien van:

• Verdere hulpverlening aan de cliënt
• De praktijk van de hulpverlening