Leren met behulp van zintuigen

Een mens leert zijn of haar hele leven lang. Dat is maar goed ook, want daardoor vormen we wie we zijn. Daarnaast kan leren hartstikke leuk zijn, als iets je interesseert. Leren is eigenlijk het waarnemen en vervolgens onthouden van informatie, en dit is nodig bij bijvoorbeeld een toets, een training of een presentatie. Leren kan op verschillende manieren, en bij veel van deze manieren spelen je zintuigen een rol.

Leren door middel van zintuigen

Een mens slaat informatie op die hij of zij opmerkt door middel van de zintuigen. De vijf bekendste zintuigen zijn zien, horen, voelen, ruiken en smaak. Echter hebben we ook een evenwichtszintuig en lichaamsbewustzijn (NLP Opleidingen Brabant, 2017). Al deze zintuigen kunnen ons helpen om dingen waar te nemen en vervolgens te onthouden; te leren dus. Welk zintuig het beste helpt bij het leren verschilt per persoon. De meeste mensen gebruiken bij het leren hun zintuig zien: ze lezen een tekst en proberen de inhoud hiervan vervolgens te onthouden. Voor sommigen werkt dit, en kunnen zij na één keer lezen een groot deel van de tekst reproduceren. Er zijn echter ook mensen die na het lezen van een tekst alleen nog de grote lijnen van het verhaal weten. Behoor jij tot deze laatste categorie, dan kun je proberen een keer te leren met één of meerdere van je andere zintuigen.

Het horen van informatie

Het horen van informatie kan ervoor zorgen dat je de informatie beter onthoudt. Zo kan de uitleg van een docent helpen bij het leren van informatie. Als je geen docent ter beschikking hebt, zijn er ook andere mogelijkheden. Je kunt bijvoorbeeld een bepaalde tekst inspreken op een telefoon, en vervolgens het opgenomen spraakbestand meerdere keren afspelen terwijl je ernaar luistert. Tijdens het luisteren kun je andere activiteiten doen, of gewoon lekker op de bank zitten, en neem je alsnog informatie in je op (als je dat goed kan via gehoor).

Het combineren van zintuigen

Het combineren van zintuigen is ook mogelijk bij het leren, zoals het combineren van zien en horen. Hierbij kun je denken aan het kijken van filmpjes over een bepaald onderwerp, waarin iemand uitlegt en er tegelijkertijd afbeeldingen/woorden over het onderwerp te zien zijn. Uitlegfilmpjes zoals deze zijn bijvoorbeeld te vinden op YouTube, Wiskunde Academie en TEDx Talks.

Voelen, ruiken en smaak zullen iets minder vaak relevant zijn bij het leren van bijvoorbeeld een tekst, maar deze zintuigen kunnen wel van pas komen bij andere vormen van leren. Bijvoorbeeld bij het leren koken, kan je reukvermogen helpen bij het herkennen van kruiden en bij het herkennen van eten dat bedorven is.

Na het waarnemen

Zintuigen helpen je om dingen waar te nemen, maar na het waarnemen kun je nog meer doen om de informatie op te slaan. Zo kun je de waargenomen informatie hardop zeggen, wat kan helpen bij het onthouden. Een vorm van leren die hieraan gerelateerd is en nog beter werkt is het uitleggen van informatie aan anderen. Als je bepaalde informatie duidelijk aan iemand uit kan leggen, begrijp je wat je zegt en beheers je deze informatie. Hiervoor is dus wel al enige kennis nodig. Ook het opschrijven van informatie kan ervoor zorgen dat je deze informatie beter onthoudt. Je zet hierbij de waargenomen kennis, vergaard met bijvoorbeeld horen of zien, om naar een beweging (schrijven). Hier komen ook het evenwichtszintuig en lichaamsbewustzijn bij kijken. Om te schrijven gaan veel mensen eerst zitten, maar om te kunnen zitten moet je je evenwicht bewaren. Om vervolgens je arm te bewegen (om te schrijven) moet je lichaam ervan bewust zijn dat je die arm hebt en hoe die werkt.

Onder- en overprikkelde zintuigen

Het is mogelijk dat een mens onder- en/of overprikkelde zintuigen heeft. Dit betekent dat de waargenomen informatie in te grote of te kleine mate naar de hersenen wordt gestuurd. Als je zintuig zien bijvoorbeeld overprikkeld is, laten je ogen te veel licht door en heb je hier last van (7 Zintuigen, 2015).

Welke zintuigen het nuttigst zijn om te leren is voor iedereen anders. Daarom is het goed om het gebruik van verschillende zintuigen te proberen, waarmee je ‘leert om te leren’. De wetenschap hoe jij persoonlijk het beste informatie in je opneemt is voor de rest van je leven belangrijk.