Verpleegplan: doel en voordelen

Een verpleegplan is binnen de verpleegkunde een belangrijk onderdeel geworden in het leveren van zorg. In dit artikel worden het doel van een verpleegplan en de voordelen hiervan binnen het verpleegkundig proces besproken. Behalve voordelen voor de client, zijn er ook voordelen voor de verpleegkundigen persoonlijk en wanneer je kijkt naar de zorg op zich.

Het verpleegplan

In een verpleegplan worden duidelijk omschreven welke verpleegproblemen er spelen bij de patient en wat de symptomen en gevolgen zijn. Vervolgens wordt er een doel omschreven en wanneer dit bereikt dient te zijn. Aan de hand hiervan wordt er een duidelijk plan van aanpak opgesteld, aan de hand daarvan wordt de patient verpleegd en regelmatig de voortgang geevalueerd.
Voor het opstellen van een verpleegplan zijn er verschillende methodieken beschikbaar, onder andere de methodiek volgens Gordon, Carpenito en Nanda zijn belangrijke namen in Nederland.

Wat is het doel en de meerwaarde van het werken met een verpleegplan?

Het verpleegplan is dus een belangrijk onderdeel van het verpleegkundig proces. Dit proces is dynamisch, clientgericht, doelgericht, flexibel, probleem- en actiegericht. Het verpleegplan is een belangrijk onderdeel omdat dit de leidraad en het werkplan is binnen dit verpleegkundige proces. Er zijn verschillende voordelen verbonden aan het werken met een verpleegplan welke we in de volgende paragrafen zullen bekijken.

Belangrijke voordelen voor de client

Continuiteit van zorg

Een opgesteld verpleegplan maakt continuiteit en coordinatie van zorg mogelijk. Er komen verschillende verpleegkundigen op een dag van 24 uur bij een client, meestal een dag-, avond- en nachtdienst. Elk van deze zorgverleners kunnen competent zijn, maar wanneer ze niet op een gecoordineerde manier werken, kan het lijken alsof ze niet competent zijn. De clienten verliezen dan het vertrouwen dat de zorg goed uitgevoerd wordt.

Preventie van het niet uitvoeren of juist herhalen van acties

Een systematische manier van werken verbetert de kwaliteit van zorg omdat er voorkomen wordt dat bepaalde acties niet worden uitgevoerd of juist herhaald worden. Zo wordt meteen ook voorkomen dat er tijd verloren gaat. Ook kan het herhalen van acties, zorgen voor irritaties bij clienten.

Individuele zorg

Een verpleegplan is aangepast aan de individuele zorgvraag van een client. Er wordt tegemoet gekomen aan de verschillende belangen van elke client en zo wordt voorkomen dat men aan het individu voorbij gaat. Ieder persoon is anders en reageert anders.

Verbetering van de participatie van de client zelf

Het werken met een verpleegplan moedigt de client aan om meer actief te participeren in de zorg. Men is op de hoogte van doelen en evaluatiedata en is er meer mee bezig. Ook is de bijdrage in het meedenken van de client wenselijk en zo leren ze zelf ook hun lichaam beter kennen.

Voordelen voor de verpleegkundige / verzorgende

Geeft meer tevredenheid in het werk

Het werken volgens het verpleegkundig proces kan er voor zorgen dat meer tevreden is met het werk. Het helpt wanneer je het gevoel hebt dat er echt iets bereikt is in de zorg die je hebt gegeven. Omdat de zorg zo beter verloopt, er tijd bespaart wordt en er een aanspraak wordt gedaan op verschillende vaardigheden verbetert dit vaak de tevredenheid met het werk.

Continue leren

De verpleegkundige wordt gestimuleerd om vaardigheden te blijven ontwikkelen. Je denkt actief na over verschillende interventies en werkzaamheden. Ook ben je actief bezig met het leveren van kwaliteit van zorg.

Zelfvertrouwen vergroten

Door het gebruiken van een verpleegplan zal het zelfvertrouwen toenemen van de verpleegkundige of verzorgende. Het verpleegplan biedt een houvast; de doelen staan duidelijk beschreven, het is duidelijk wat er gedaan moet worden. Dit geeft een goed gevoel omdat je weet wat je moet doen.

Voordelen voor het beroep van verpleegkundigen

Zorginhoudelijk

Het zorgplan, multidisciplinair en individueel voor iedere patiënt, vervult een spilfunctie in de zorgverlening. In het zorgplan wordt voor iedere patiënt de algemene zorgvisie vertaald in concrete activiteiten. Het werken met zorgplannen dwingt tot het systematisch en doelgericht omgaan met gegevens over de patiënt en zijn behandeling, verpleging, verzorging en begeleiding, en tot het aanbrengen van methode en structuur in het handelen van de hulpverleners. Het zorgplan heeft hiermee zowel een toetsend als een sturend/vormend karakter.

Verantwoordelijkheden

Verschillende professionals leveren een bijdrage aan de zorgverlening aan een patiënt. Dit vraagt onderlinge afstemming en helderheid van ieders verantwoordelijkheden en taken. In het zorgplan wordt expliciet aangegeven wie, op welk moment, welke bemoeienis heeft met een patiënt.

Patiëntenrechten

De ontwikkeling van patiëntenrechten is volop aan de gang. Veel wetgeving op dit terrein is in ontwikkeling. Het werken met individuele zorgplannen voor patiënten wordt in een aantal wetten geëist. In het zorgplan wordt de relevante informatie van en over de patiënt op overzichtelijke wijze vastgelegd. Met behulp van het zorgplan kan aan de patiënt (of diens vertegenwoordiger) informatie gegeven worden en verantwoording afgelegd worden over de zorgverlening.

Kwaliteitswetgeving

In de Wet Kwaliteit Zorginstellingen wordt de verantwoordelijkheid voor de kwaliteit van de zorgverlening primair bij de aanbieders gelegd. Iedere instelling moet beschikken over een kwaliteitssysteem, waarmee de kwaliteit van de zorgverlening alsmede de wijze waarop deze bewaakt wordt, inzichtelijk gemaakt wordt.
Zorgplannen vormen door hun systematische, gestructureerde opzet, een instrument dat de inhoud en kwaliteit van het primaire proces inzichtelijk maakt. Zorgplannen zijn als zodanig een onderdeel van het kwaliteitssysteem.

Modernisering van het zorgstelsel

Het is noodzakelijk dat verpleeg- en verzorgingshuizen beschikken over adequate gegevens waarmee inzichtelijk gemaakt kan worden wat per patiënt de omvang, inhoud en kwaliteit van de geboden zorg is en op welke wijze de benodigde zorgverleningactiviteiten bepaald en gestuurd worden. Ook de kosten van de zorgverlening zullen in beeld gebracht moeten worden. Dit alles door de wijzigingen in het stelsel van financiering van de gezondheidszorg. Het zorgplan als plaats waar alle activiteiten in de zorgverlening genoteerd worden, kan hiertoe een instrument zijn. Automatisering van het zorgplan is dan wel een vereiste.