Verschillen in leerkrachten en schoolkwaliteiten

Leerkrachten zijn allemaal verschillend en die diversiteit in een schoolteam heeft als voordelen een eigenheid, dynamiek, mogelijkheid tot ontwikkeling en wederzijds leren. Wat de kwaliteit van het lesgeven betreft mogen de verschillen echter niet groot zijn. Kinderen moeten niet toevallig bij een goede leerkracht terecht komen maar moeten er op kunnen reken dat ze allemaal goed zijn. Elke leerkracht dient daarom een aantal hoofdkenmerken te hebben zoals uiteraard onder meer dingen goed kunnen uitleggen en goed met de leerlingen kunnen omgaan.

Scholen kwalitatief verschillend

Alle leerkrachten moeten op gelijkwaardige manier in staat zijn de kinderen goed te leren lezen, schrijven en rekenen. Toch kunnen scholen kwalitatief verschillend zijn met betrekking tot de onderwijskwaliteit. Dit kan voor een deel ook liggen aan de leerlingpopulatie wat niet betekent dat scholen met veel leerlingen uit sociaal zwakkere milieus het slechter doen dan anderen is uit onderzoek van de Onderwijsinspectie gebleken.

Leerkrachten raken achterop ten koste van schoolkwaliteiten

Verschillen tussen scholen kunnen soms verklaard worden doordat leerkrachten tekort schieten in leerkrachtvaardigheden. Op daarover spreken rust vaak nog een taboe waardoor de situatie in stand wordt gehouden en de zwakkere leerkrachten geen stimulans krijgen hun kennis en vaardigheden te verbeteren. Daardoor raken ze achterop ten koste van het schoolteam en de leerlingen.

Hoofdkenmerken goede leerkracht

De hoofdkenmerken van een goede leerkrachten zijn:

• Ze kunnen goed uitleggen.
• Ze zorgen voor een taakgerichte sfeer in de klas.
• Ze betrekken de leerlingen actief bij de les.
• Ze hebben hoge verwachtingen en stellen daarom hoge doelen.
• Ze kunnen voldoende leertijd realiseren voor alle leerlingen en extra tijd voor risicoleerlingen.
• Ze kunnen effectief omgaan met de verschillen van de leerlingen.
• Ze zorgen er voor dat de leerlingen de gestelde doelen halen.
• Ze kunnen eventuele problemen vóór zijn.

Taak schoolleider binnen schoolteam

Het is een taak van de schoolleider om de verschillen tussen leerkrachten te onderkennen en deze beheersbaar te houden. Sommige leerkrachten zullen daarom extra begeleiding nodig hebben om dezelfde doelen te halen als de collega’s. Om die doelen te halen zal binnen een schoolteam zorgzaamheid, vertrouwen, verantwoordelijkheid en respect voor elkaar nodig zijn. Pas na het onderkennen van de verschillen bestaat de mogelijkheid van elkaar te leren. Een goede leerkracht durft kritisch naar zichzelf te kijken en ziet collega’s die het beter doen niet als een bedreiging.

Visie op een goede school

Een goede school kenmerkt zich niet alleen door goede resultaten van de leerlingen maar ook door de schoolcultuur en de kwaliteit van de leerkrachten. De resultaten van de leerlingen kunnen uiteraard worden gemeten aan de hand van het slaagpercentage en vergeleken worden met andere scholen. De schoolcultuur dient er een te zijn van openheid, samenwerking en het voortdurend willen verbeteren. De kwaliteit van de leerkrachten is naast de oorspronkelijke opleiding ook een kwestie van zich blijven ontwikkelen. Binnen de schoolcultuur moet er in alle lagen een voortdurend streven zijn om het elke dag een beetje beter te doen. Inspirerende en effectieve leerkrachten zorgen er samen met de schoolleiding voor dat bij het lesgeven toponderwijs wordt nagestreefd.

Stichting LeerKRACHT

Een organisatie die onder meer van deze visie uitgaat is de Stichting LeerKRACHT. De aanpak voor een cultuur van voortdurende verbetering ten gunste van de resultaten van de leerlingen draait bij deze stichting om vier processen:

1. Om docenten van elkaar te laten leren zijn lesobservaties nodig om daarna feedback te kunnen geven.
2. Docenten wisselen ervaringen uit en helpen elkaar om de lessen te verbeteren in een gezamenlijke lesvoorbereiding.
3. Er vinden regelmatige korte en effectieve besprekingen plaats waarin zowel door de docenten als door de schoolleiding te resultaten van de leerlingen worden besproken. Naar aanleiding daarvan worden eventuele verbeteracties afgesproken.
4. De schoolleider is 20 tot 40 procent van zijn tijd op de werkvloer en in de les welke tijd wordt besteed aan verbetering van het onderwijs.

Lees verder

• Tien tips voor leerkrachten en school tegen pesten