Boekopdracht Christine Otten: In wonderland

Christine Otten is een schrijfster die fictie en werkelijkheid met elkaar verweeft. De auteur kwam in 1961 ter wereld in Deventer, en begon haar loopbaan als journaliste. Bijna al haar werk bevat veel muzikale verwijzingen. Ze schreef onder andere de roman 'In wonderland'. Een verhaal wat dichtbij Ottens leven komt dan men in eerste instantie zal denken. Was het schrijven van dit boek een vorm van verwerking? Of juist wraak? In dit artikel lees je meer over de achtergrond van het verhaal en in hoeverre Christine Otten zelf een rol speelt in het boek. En hoe kijkt Christine Otten eigenlijk tegen de huidige wereld en mensheid aan?

Boekopdracht Christine Otten: In wonderland

• Autobiografische elementen
• Literatuuropvatting
• Mens en wereldbeeld
• De flaptekst

Autobiografische elementen

Het boek ‘In Wonderland’ komen zeker dingen terug die ontleend zijn aan het leven van Christine zelf. Bij de verantwoording achterin het boek staat dat het verhaal gebaseerd is op de RaRa-affaire uit 1994-1995 waarbij twee journalisten werden verdacht van betrokkenheid bij terroristische aanslagen. De personages en het verhaal zelf zijn fictief. Christine Otten heeft dit eigenlijk zelf meegemaakt, want haar man, Hans Krikken, werd hiervan verdacht. De politie heeft dus bij haar voor de deur gestaan, haar huis doorzocht en haar telefoongesprekken afgetapt. Ze zegt zelf dat dit aanleidingen zijn geweest voor het schrijven van ‘In Wonderland’, ook al blijft het fictie en speelt het zich af in het heden. Christine was net als een van de hoofdpersonen, Caroline Dusart, zwanger in die tijd. Ook komt het journalistieke verleden van Christine terug in de Roman. ‘Zodra ik begon te schrijven werden de man en een vrouw fictieve personages en vergat ik mezelf compleet. Dat vindt ze het rare en mooie van fictie schrijven: hoewel ze de personages baseert op zichzelf en haar echtgenoot, worden het vanzelf twee compleet nieuwe mensen. Over de mate van autobiografie zegt ze dan ook het volgende: ‘Als schrijfster gebruik ik natuurlijk mijn eigen leven. Ik moet de gevoelens van mijn hoofdpersonen kennen. Het zijn afsplitsingen van mezelf: beelden, herinneringen en sfeer. Voor mij ligt de scheiding tussen fictie en autobiografie niet zo sterk. Ik ben me wel bewust van wat ik doe; dat vind ik leuk en spannend. In de huid kruipen van de ander, een eigen universum scheppen. Bij non-fictie moet het allemaal kloppen.’ In Wonderland’ bevat dus veel elementen uit het leven van Christine Otten zelf.

Literatuuropvatting

Ottens visie op de literatuur is voornamelijk een visie met een therapeutische functie. Voor haar was het schrijven een manier om haar gevoelens te verwoorden en te verwerken. Verder kunnen met het verleden. Het schrijven gaf haar een goed gevoel, omdat ze zo de baas was over het verhaal. Toen zij en haar man dit destijds meemaakte, stond ze daarentegen compleet machteloos. Het beschrijven van deze situatie had een rustgevende werking. Ze zegt hierover: ‘Maar ik moet wel eerlijk zijn, het schrijven van deze roman luchtte me op. Ik vond het prettig dat ik met een nare ervaring iets moois kon maken waar andere mensen hopelijk ook iets aan hebben.’ Het schrijven van ‘In Wonderland’ lijkt een soort uitlaatklep voor haar te zijn. Doordat ze in de huid van haar personages is gekropen, kreeg ze meer inzicht in hun emoties en gedachten. Haar eigen belevingswereld werd hierdoor groter, omdat ze zo zelf de situatie van meerdere kanten ging bekijken.’Je voelt precies aan hoe gecompliceerd de werkelijkheid is, dat er verschillende waarheden zijn en hoe mensen hun eigen verhaal maken.’ Het begrijpen van het ‘hoe en waarom’ van anderen wordt dan makkelijker. Schrijven is voor haar een manier om, zoals ze het zelf verwoord, de werkelijkheid te lijf te gaan.

Mens en wereldbeeld

Allereerst heeft Christine een sterke band met het leven van de onzichtbare mens. Haar grootouders waren arme mensen, ploeteraars waar ze veel aan te danken heeft. De muziek van operazanger Paul Robeson gaf haar het gevoel een verbinding te hebben met deze voorouders en mensen aan de andere kant van de oceaan. Ze voelde zich hierdoor een deel van wat Groters.
Haar mens- en wereldbeeld komt in het volgende echter veel meer naar voren. Christine stelt haar personages op de proef, waardoor ze vragen gaan stellen bij hun eigen moraliteit. Caroline wil bijvoorbeeld horen dat ze destijds goed gehandeld heeft en loyaal genoeg was voor haar man. De rechter-commissaris zoekt op zijn beurt vergeving bij Caroline voor het overhoop halen van haar gezin. Deze relatie zorgt dan weer voor een conflict met Herman. Christine predikt een soort van ‘openstaan voor’. Je moet niet meteen oordelen, maar openstaan voor wat op je af kan komen. ‘Moralisme hoort niet thuis in de literatuur.’ Ze zegt hiermee eigenlijk dat literatuur objectief moet zijn. De lezer moet niet zomaar meegaan met de sleur, maar moet zelf blijven nadenken. De werkelijkheid is volgens haar gecompliceerd, omdat er verschillende waarheden zijn. Dat komt weer terug in de manier waarop mensen hun eigen verhaal maken. Op wereldse vragen over wraak en goedheid van de mens krijg je dan verschillende interpretaties. Christine beaamt ook dat ze zich als schrijfster met iedereen kan identificeren. Ze staat tolerant tegenover een vrije denkwijze van de mens. Volgens Otten is een objectieve roman een manier voor lezers om een eigen mening te vormen. De literatuur is hiervoor de basis. De mens zou volgens haar niet direct moeten oordelen, maar moet eerst zelf nadenken

De flaptekst

U hoeft zich geen zorgen te maken, mevrouw. U wordt nergens van verdacht. Uw man ook niet. U hebt geen advocaat nodig. Maar in het belang van het onderzoek kunnen we niet zeggen waarom we hier zijn, wat we zoeken.’

Met die woorden van rechter-commissaris Van Loohuizen vallen modejournaliste Caroline Dusart en haar man, de columnist Herman Catz, van het ene op het andere moment in een kafkaëske werkelijkheid. In alle vroegte doorzoekt een team van rechercheurs en een politiehond hun woning, zonder dat Caroline en Herman weten waarom. Maanden later volgt de officiële verdenking: betrokkenheid bij terroristische aanslagen.

Nu, veertien jaar later, wil regisseur David Klein een speelfilm maken over de geruchtmakende zaak die het leven van Dusart en Catz destijds compleet overhoophaalde. Opnieuw worden ze op de proef gesteld. Terwijl Herman in het verleden duikt, vergeet Caroline het liefst. Maar een onbestemd schuldgevoel achtervolgt haar en ze besluit rechter-commissaris Van Loohuizen, die de leiding had over het politie-onderzoek, op te sporen. Dat is het begin van een spannende en verwarrende zoektocht naar waarheid en een kat-en-muisspel dat draait om schuld, wraak en vergeving.

In wonderland is gebaseerd op ware gebeurtenissen.