Wat te doen tegen pesten

Als ouder weet je nooit tevoren of je kind later gepest gaat worden of zelf een pester wordt. Hopelijk krijg je met dit probleem, dat heel ver en diep gaat, nooit te maken. Toch is het van belang wat informatie hierover te krijgen. Je kunt dan beter de signalen opvangen en je hoeft niet meer machteloos toe te kijken. Je krijgt handvatten aangereikt.

Een vrolijke schooltijd, kan dat altijd?

Je wilt voor je kind een onbezorgde, vrolijke schooltijd, zodat het kan opgroeien tot een evenwichtig persoon. Hoe kun je je kind behoeden tegen pesten? Eerst is het van belang om te weten hoe je kunt merken, dat je kind wordt gepest. Dit is al erg lastig om te zien. Wanneer je kind zich vaak ziek voelt, is het belangrijk om na te gaan of er iets speelt. Jonge kinderen kunnen vaak niet verwoorden dat ze gepest worden. Oudere kinderen durven het vaak niet te vertellen, omdat ze bang zijn dat het pesten dan nog erger wordt. Leerkrachten en ouders moeten de signalen dus zelf opvangen.

Symptomen

Wees alert bij de volgende symptomen:

• Vaak buikpijn
• Niet naar school
• Ziek voelen
• Geen vereniging meer bezoeken
• Niets over school vertellen
• Nooit afspreken met klasgenootje
• Slechte schoolprestaties leveren
• Slecht slapen
• Concentratieproblemen
• Somber
• Blauwe plekken
• Zoekgeraakte spullen, of vaak spullen die kapot zijn

Al deze zaken kunnen erop wijzen dat je kind ziek is door het pesten. Houd het kind gerust thuis, naar school sturen omdat het niet echt ziek is, is voor het kind rampzalig. Denk niet het komt wel weer vanzelf goed. Pesten kan erg lang doorgaan als niemand reageert. Plagerijen komen dagelijks voor, maar aanhoudende pesterijen moeten in de kiem worden gesmoord en dat is juist zo moeilijk. Vaak merk je pas veel te laat dat pestgedrag jouw kind “ziek” maakt. Er wordt helaas gezegd dat degene die gepest wordt dit zelf uitlokt door zijn gedrag. Kinderen die gepest worden vragen er echt zelf niet om en zijn zich niet bewust van hun “vreemde”gedrag dat waarschijnlijk door het pesten komt. Aanhoudende pesterijen beïnvloeden de toekomst van een kind erg negatief: het is zelfs traumatisch.

Niets vertellen

Helaas vertelt een kind thuis of op school meestal niet wat er aan de hand is. Het schaamt zich, wil zijn ouders niet teleurstellen, is bang nog meer gepest te worden als de leerkracht het in de klas bespreekt, het denkt dat niemand het probleem kan oplossen dus zegt het maar niets.

Pesten is bedreigend en gebeurt heel bewust om iemand te raken. Er wordt bewust een slachtoffer gekozen. Het slachtoffer gaat zich waardeloos voelen. Het pesten gebeurt dagelijks, systematisch en voor een lange tijd. Pesten kan dramatische gevolgen hebben. Bij het pesten zijn bepaalde kinderen steeds het slachtoffer. Er is altijd wel een aanleiding te vinden om te pesten. De pester doet het meestal niet alleen, maar heeft meelopers, die op deze manier hopen zelf niet gepest te worden. De passieve slachtoffers zijn meestal de onzekere, angstige kinderen, motorisch vaak wat onhandig. Ze hebben een negatief zelfbeeld en houden niet van geweld. De provocerende slachtoffers slaan er op los, ze zijn bang, agressief en driftig. Wat ze ook doen het is onvoldoende om de pester af te schrikken.

Vormen van pesten

Er zijn verschillende vormen van pesten:

• Verbale pesterijen
• Fysieke pesterijen
• Iemand doodzwijgen
• Iemand buiten sluiten
• Spullen weghalen of stuk maken
• Afpersing

Toelichting vormen van pesten

• Verbale pesterijen zijn dreigen , schelden, sarren, gemene briefjes schrijven, uitlachen.
• Fysieke pesterijen zijn bijten, krabben, knijpen, onder dwang vasthouden, achtervolgen.
• Doodzwijgen is een ernstige vorm van pesten, het slachtoffer kan zich erg waardeloos voelen, het voelt alsof je niet bestaat.
• Buiten sluiten voelt ook vreselijk, iedereen mag meedoen met bijvoorbeeld een balspel behalve die ene.
• Stelen of vernielen van spullen geeft het slachtoffer veel verdriet, de pester ziet het en geniet.
• Afpersing, het slachtoffer wordt gedwongen om bijvoorbeeld snoep of geld te stelen voor de pester.

Er kan nog een andere verdeling worden gemaakt: direct en indirect pesten.

• Direct pesten gebeurt zichtbaar, dus niet stiekem (bijten, schoppen)
• Indirect pesten is niet voor iedereen zichtbaar. (buiten sluiten, nooit worden uitgenodigd)

Het pest probleem lijkt vaak niet op te lossen. Neem het serieus en besteed aandacht aan de signalen. Vaak wordt aan kinderen gezegd dat ze het zelf op moeten lossen door van zich af te bijten. Laat je kind niet alleen met dit grote probleem en grijp in, altijd niet af en toe want dan is de kans groot dat het kind nog meer wordt gepakt. Pak het probleem serieus aan met alle betrokkenen.

Tips als je kind wordt gepest

• Luisteren naar je kind en zich uit laten spreken.
• Zijn de pesterijen al lang aan de gang, dan is een uitgebreide aanpak nodig, neem contact op met de school, lees over pesten, bekijk filmpjes over pesten samen met je kind.
• Wanneer je kind bang is meer gepest te gaan worden als je erover praat, steun je kind daarin en geef het vertrouwen dat de school voorzichtig zal zijn met de aanpak, licht de school in over de angst van je kind.
• Geef je kind zijn zelfrespect terug, beloon je kind om het feit dat het heeft verteld over de pesterijen.
• Zoek iets waarin je kind kan uitblinken, een sport bijvoorbeeld.
• Ook op een club moet een kind veilig kunnen zijn, licht indien nodig de leiding in.
• Geef je kind adviezen, blijf het steunen.
• Geef het kind het vertrouwen dat er een einde aan het pesten komt.
• Laat je kind zijn emoties verwerken door erover te praten, te schrijven, of te tekenen.

Gesprek met je kind

Neem je kind serieus en zeg dat je samen met anderen gaat proberen het pesten te stoppen. Vertel dat het kind zelf geen schuld heeft aan de pesterijen. Vraag je kind om op te schrijven of te tekenen wat het heeft meegemaakt. Leg zo goed mogelijk uit waarom sommige kinderen pesten.

Neem contact op met de leerkracht. Vertel je kind dat het pesten niet meteen zal stoppen. Blijf erover in gesprek en houd vinger aan de pols. Accepteer nooit dat het pesten gewoon doorgaat. Informeer naar het pest protocol op school. Als echt niets helpt dan is het verstandig en noodzakelijk om bijvoorbeeld een vertrouwensarts of een andere deskundige in te schakelen.

Een laatste tip. Let op het digitaal pesten, want dan blijft de dader anoniem.