Studeren met een functiebeperking

Of je nu een lichamelijke, visuele of auditieve beperking hebt: er lijken altijd beren op de weg te zijn als het op (gaan) studeren aankomt. Nadat je je, net als vele anderen scholieren in Nederland, door je examen heen geworsteld hebt, staat het volgende issue alweer voor de deur: je gaat studeren. Nadat je naar alle speeches hebt geluisterd, al je leraren een hand hebt gegeven en daarna juichend met je papiertje op zak de deur uit bent gerend (of gerold), ben je er helemaal klaar voor. Maar: is het opleidingsinstituut wel klaar voor jou?

Vooraf contact opnemen

Het allerbelangrijkste is misschien wel dat je open communiceert: het liefst ruim van tevoren al. Bespreek jouw problematiek met de studentendecaan, studieloopbaanbegeleider, mentor, etc. Zelfs als je van tevoren denkt dat je geen voorzieningen nodig hebt, is dit toch belangrijk. Tijdens je studie, zeker in het begin, is het sowieso al gekkenhuis: het is prettig dat men al op de hoogte is van jouw beperkingen, op het moment dat je een voorziening nodig hebt. Dit scheelt enorm veel tijd en dus ook stress. Zelfs met relatief "simpele" dingen als verlengde tentamentijd, is het zeer belangrijk om deze op tijd aan te vragen: deze worden voorgelegd aan een examencommissie die zo'n drie weken over hun besluit mogen doen. Niet zo fijn als je je tentamen nét niet haalt, door een kwartiertje tijdtekort!

Het stagelopen

Open communicatie is niet alleen belangrijk tegenover de school, maar zeker ook tegenover je stagebegeleider. Hoewel je misschien liever niet direct vertelt wat je 'mankeert' en met een schone lei wilt beginnen, is dit toch ten sterkste af te raden. Op het moment dat jij een onzichtbare beperking hebt, maar wel tegen praktische zaken aanloopt, kan er een scheve verhouding tussen jou en je stagebegeleider ontstaan: jij raakt gefrustreerd doordat er dingen fout gaan, je stagebegeleider denkt wellicht dat je er met de pet naar gooit. Vertel, als je een gesprek voert over je beperking, ook over je prognose: dit voorkomt dat je goedbedoelde adviezen als het volgen van cursussen, slikken van vitamines of alternatieve therapieën krijgt. Bespreek daarnaast ook duidelijk waar jouw sterke kanten liggen, zodat je jezelf maximaal kunt ontplooien.

Het gebouw: is het (rolstoel)toegankelijk?

Als rolstoelgebruiker wil je natuurlijk niet voor de nare verrassing komen te staan dat je je ergens inschrijft, maar er geen lift is. Ga vooral vooraf kijken: kijk hierbij ook naar de grootte van de lokalen, of alle deuren open te maken zijn, er een aangepast toilet is, etc.

Het lesrooster

Als je, om wat voor reden dan ook, niet alle lessen kunt volgen: zorg tijdig voor een alternatief. Maak duidelijke afspraken met een klasgenoot over het maken van aantekeningen, of vraag van tevoren aan docenten of zij bijvoorbeeld hun presentatie naar jou kunnen sturen. Wees voorzichtig met het maken van videobeelden: de ene school hanteert hier een strak beleid in, een andere school vindt het prima.

Een andere optie is om de opleiding in deeltijd te volgen. Hierbij heb je veelal twee maal in de week 's avonds, of eenmaal in de week overdag les. Deze variant is vooral voor werkenden bestemd en de gemiddelde leeftijd ligt hierdoor een stuk hoger. Toch heeft dit ook zo z'n voordelen: veelal hebben deze mensen meer levenservaring en zijn hierdoor minder snel geneigd om mensen die 'ietwat afwijkend' zijn af te keuren. Ook zijn deze mensen vaak gemotiveerder, doordat ze deze opleiding naast hun werk doen en ze het zich dus door tijdgebrek niet kunnen permitteren om lessen te verstieren.

Vervoer

Het vervoer van en naar de opleiding kan een lastige zijn, zeker als je een visuele handicap hebt of rolstoelafhankelijk bent. Zoek dus ruim van tevoren uit of jij in aanmerking komt voor (gesubsidieerd) aangepast vervoer. Als dit niet het geval is en je aangewezen bent op het OV, zoek dan bijtijds op hoe jij het best met jouw vervoerder op de plaats van bestemming aan kunt komen.

Wat als er een onoverbrugbaar probleem is/ontstaat?

Mochten er al voor de start van de opleiding, of tijdens de opleiding veel onoplosbare problemen zijn, dan is een thuisstudie het overwegen waard. Deze variant is wel een stukje duurder dan een reguliere opleiding, maar als je een ijzersterke discipline hebt kan dit wel veel rust geven. Besef dat je door een thuisstudie te gaan doen wel een flink stuk sociale contacten mist, dus probeer vooral actief vrienden op te zoeken.