Zing! Een populaire en handzame liedbundel

Het succes van zangbundels als ‘Kun je nog zingen, zing dan mee’ maakte in de twintigste eeuw wel duidelijk, dat er een grote behoefte was aan geschikt liedmateriaal. Jammer, dat de meeste bundels zo omvangrijk waren, dat ze thuis moesten blijven. Er zou een handzame bundel moeten zijn, geschikt om mee te nemen, en qua inhoud passend bij de tijd. Leo van Gemert, als Franciscaner pater bekend als pater Urbanus, kwam met de oplossing: Zing!

De liedbundel 'Kun je nog zingen, zing dan mee'

In 1906 zag de bundel ‘Kun je nog zingen, zing dan mee’ het licht, een liederenbundel die was samengesteld door de onderwijzers Jan Veldkamp en Klaas de Boer. De bundel voorzag in de behoefte aan liedmateriaal voor de lagere school, maar werd ook populair daarbuiten. De gekozen liederen, gerangschikt naar allerlei thema’s, droegen bij aan een stuk opvoeding, saamhorigheid, maatschappelijk en nationaal bewustzijn en natuurlijk beschaving. De bundel, die populair is gebleven en herdrukt tot 1986, leende zich niet goed voor gebruik buiten school-, verenigingsgebouw of woonkamer. Het formaat maakte meenemen niet eenvoudig. Er zou een handzaam formaat boekje moeten zijn, dat toch een volwaardige liederenselectie bevatte, in de meest voorkomende genres en thema’s. Het moest beschaving en cultuur ademen, maar tegelijkertijd lichtvoetig zijn.

Leo van Gemert

In Megen, ten zuiden van de Maas in Noord-Brabant, werd op 9 april 1916 Leo van Gemert geboren. In 1936 trad hij als pater Urbanus (O.F.M.) in zijn geboortestad Megen in bij de Franciscaner monniken. De letters O.F.M. staan voor Orde van Franciscaner Monniken. Als pater werd Leo naar verschillende delen van het land gezonden. Vaak ondersteunde hij, naast het parochiewerk, actief jeugdbewegingen, vooral op het muzikale terrein. Hij onderkende het probleem, dat er te weinig geschikte zangbundels voor de jeugd waren die je gemakkelijk kon meenemen. Een bundel voor de jeugd moest goed zijn, volledig, maar ook goedkoop en betaalbaar. En bovendien moest hij in de broekzak of plunjezak passen.

Singht ende weset vro

Leo verzamelde allerlei liederen, die vooral geschikt moesten zijn voor kampeertochten van de jeugdbeweging. Een lage prijs was een voorwaarde, zodat de aanschaf geen groot probleem zou moeten zijn. Die eerste bundel kreeg de titel Singht ende weset vro (Zing en wees vrolijk). Een bundel waarin wel teksten werden opgenomen, maar geen notenschrift. Voor slechts twee kwartjes kon je de bundel aanschaffen, dus je moest er ook niet al teveel van verwachten.

Een nieuwe zangbundel: Zing!

Het succes van Singht ende weset vro én het gemis aan een notenschrift in de bundel, maakte dat Leo opnieuw aan het werk ging. Er moest een nieuwe en nog handzamer bundel komen. Hierin zou niet alleen de tekst, maar ook het notenbeeld opgenomen moeten worden. Het formaat van het kleine bundeltje zou vervoer in de broekzak mogelijk moeten maken. In 1955 was de eerste druk van Zing! een feit. Het boekje bleek meteen een doorslaand succes. Aan de belangrijkste eisen, goed en goedkoop was tegemoet gekomen. Nieuwe drukken volgden elkaar op, waarin nieuwe liederen en canons werden opgenomen. Van het Vaderlandse lied naar het geestelijk lied, en daarbij werd ook de vrolijke noot niet vergeten. In allerlei kranten en tijdschriften verschenen lovende recensies. Het boekje bleek zo’n succes, dat ook op veel scholen de bundel als bron van liedmateriaal gebruikt werd.

Lees verder

• De liedbundel: Kun je nog zingen, zing dan mee