Leuke lesideeën aardrijkskunde: De cultuurswap

Aardrijkskunde is een van de vier basisschoolvakken die deel uitmaken van de zogenaamde wereldoriëntatie vakken. Op de meeste basisscholen wordt aardrijkskunde gegeven als afzonderlijk vak en wordt het gegeven aan de hand van de diverse aardrijkskunde methodes. De opdrachten uit deze methodes bestaan hoofdzakelijk uit het lezen van teksten en het beantwoorden van vragen. Dit is erg jammer, want juist een vak als aardrijkskunde nodigt de leerlingen uit om actief en proefondervindelijk te leren. Wanneer je kinderen actief betrekt bij de leerstof zullen zij de leerstof beter en langer onthouden. Een leuk project dat kan worden ingezet tijdens de aardrijkskundeles in de bovenbouw is de cultuurswap.

Aardrijkskunde op de basisschool

Tijdens de aardrijkskundeles, die wordt gegeven op de basisschool, komen de leerlingen herhaaldelijk in aanraking met andere culturen. Vooral in de bovenbouw klassen worden de verschillende culturen en topografische gegevens van Europa en de Wereld behandeld. Vrijwel alle leraren in de jaargroepen 6, 7 en 8 (94% tot 97%) maken voor het aardrijkskunde onderwijs gebruik van een aardrijkskunde methode. De meest gebruikte aardrijkskunde methoden zijn: "Hier en daar, Geobas" en "Een wereld van verschil". Tijdens het werken met deze methoden worden o.a de vele cultuurverschillen uitgebreid behandeld.
In de meeste gevallen worden de cultuurverschillen in deze methoden behandeld door het lezen van teksten, het beantwoorden van vragen en het kijken naar een filmpje. Dit zorgt er voor dat veel leerlingen aardrijkskunde maar een saai vak vinden. Dat terwijl een vak als aardrijkskunde veel mogelijkheden biedt om de les elke keer weer op een andere manier in te vullen. Je kunt hierbij o.a denken aan het spelen van een educatief spel, excursies, projecten, doekisten en het gebruik maken van liedjes. Leuk is het om de leerlingen actiever te betrekken bij de verschillende culturen. Enkele mogelijkheden zijn, het dansen van een traditionele volksdans, het maken en proeven van traditionele (kleine) gerechten en het maken van continentenboxen. Deze continentenboxen bevatten allerlei artikelen met betrekking tot het desbetreffende land.

Een continentenbox kan bijvoorbeeld de volgende materialen bevatten:

• Landkaarten
• Ansichtkaarten (met bezienswaardigheden van het desbetreffende land)
• Afbeeldingen van mensen, dieren en gerechten
• Afbeeldingen van muziekinstrumenten of echte muziekinstrumenten
• Speelgoed/knuffel dieren: bijvoorbeeld walvis, ijsbeer, pinguïn
• Boeken
• Geld
• Vlag
• Souvenirs (gespaard tijdens je eigen vakantie)
• Spelletjes
• Dvd
• CD met muziek

Deze continentenboxen kun je als leerkracht zelf maken voor je klas. Echter is het ook leuk om klassikaal continentenboxen te maken over Nederland. Wanneer je als klas deelneemt aan de cultuurswap ontvang je continentenboxen uit vier andere landen weer retour.

World wide cultuurswap

De World wide cultuurswap is een gratis initiatief om de wereldwijde cultuurverschillen onder de aandacht te brengen bij kinderen. Er kan zowel als school deelgenomen worden aan het project of op individuele basis als leerling, ouders, grootouders etc.
Het idee achter de World wide cultuurswap is, dat de deelnemers vier pakketten samenstellen waarbij hun eigen land centraal staat. Na het maken van de pakketten kun je als deelnemende individu of als school aanmelden op de website: www.worldwidecultuurswap.com.
Na aanmelding ontvang je vier adressen waar je de gemaakte pakketten naar toe kunt sturen. Deze adressen zullen gelegen zijn in de vier overige continenten.

Wanneer je als school continentenboxen gaat samenstellen kun je dit project prima in de verschillende schoolvakken integreren. Denk bijvoorbeeld aan de verschillende lesideeën.

• Maak een woordweb rondom het desbetreffende land.
• Maak in het Engels een kort begeleidend briefje.
• Maak een receptenboekje
• Maak een reeks tekeningen met tal van bezienswaardigheden.
• Maak een reeks met foto's van artikelen die kenmerkend zijn voor je eigen land.