Leerlijnen op school

Op school wordt geleerd. Dat is tenminste wat u als ouder van een school verwacht. Meestal bemoeien ouders zich niet zozeer met de opbouw van de lessen, zoals die op school gegeven worden. Toch kan het interessant zijn om te weten hoe scholen leerlijnen inzetten en hoe de ontwikkeling van uw kind verloopt.

Leerlijnen

Vanuit de overheid zijn leerlijnen vastgesteld, die doorlopen moeten worden om te kunnen voldoen aan de kerndoelen basisonderwijs. Deze kerndoelen zijn de minimale doelen waaraan een leerling moet voldoen als het in groep 8 de school verlaat. De leerlijnen worden dan ook nauw aangehouden door methodeontwikkelaars en scholen. De belangrijkste leerlijnen spelen zich af op de domeinen rekenen, taal en spelling.

Leerlijnen rekenen

Kinderen leren rekenen al in de kleuterklas. Het begint vaak met het tellen en het benoemen van grote en kleine getallen en hoeveelheden. Jaar op jaar wordt deze leerlijn uitgebreid en komen er andere leerlijnen bij. De bussommen in groep 3 zijn bedoeld om op- en aftrekken aan te leren en ieder jaar worden de getallen groter. In groep 4 is er veel aandacht voor de tafels, die weer van belang zijn bij deelsommen in groep 6 en 7. Naar verloop van tijd, zo omstreeks groep 5 worden er breuken aangeleerd, die weer uitgroeien tot procenten en kommagetallen in de hoogste groepen. Meestal zijn de cijfers van de methodetoetsen een reden om stof te herhalen of juist te verdiepen.

Leerlijnen taal

Rondom taal zijn diverse leerlijnen, die een belangrijke rol spelen. In sommige gevallen worden de leerlijnen los aangeboden als een nieuw vak, zoals bij technisch lezen en begrijpend lezen. Deze vakken/ leerlijnen hebben vervolgens weer hun eigen leerlijnen. Het gaat er dan voornamelijk om vaardigheden en strategieën aan te leren, zoals de woordbetekenis herleiden of een tekst binnen een bepaalde tijd lezen. Als we puur kijken naar de leerlijnen van taal, zien we in groep 1 en 2 voornamelijk spreken en luisteren. Hierbij worden leerlingen uitgedaagd om met elkaar en de leerkracht in gesprek te gaan. In groep 3 wordt vervolgens begonnen met het aanvankelijk lezen en schrijven, wat in groep 4 wordt uitgebouwd met langere teksten en moeilijkere betekenissen. Verder komen in de bovenbouw leerlijnen als woordenschat, ontleding en stellen aan de orde. De scheidslijn tussen spelling en taal is soms moeilijk te bepalen, omdat er bij beiden aandacht uitgaat naar persoonsvorm, werkwoorden en werkwoordelijke gezegdes.

Leerlijnen spelling

Ook spelling speelt een belangrijke rol binnen het onderwijs. Aan de hand van diverse leerlijnen leren de kinderen werkwoordsspelling en het bepalen van persoonsvorm en onderwerp. In groep 3 gaat het voornamelijk om het schrijven van korte woordjes, die per jaargroep langer worden. Er komen regels bij, zoals de ch-regel, waarbij de uitspraak ‘sj’ geschreven wordt als ‘ch’ en is er volop aandacht voor Franse en Engelse leenwoorden. Bij spelling wordt doorgaans ook een dictee gehouden. Via dit dictee toetst de leerkracht de vaardigheden op het gebied van spelling. Afhankelijk van de uitslag zal aan bepaalde regels meer aandacht worden besteed.

Overlap

Zoals gezegd is er veel overlap in de leerlijnen taal en spelling. Maar dit is ook weer terug te zien bij rekenen en vakken als studievaardigheden. Die overlap maakt het mogelijk om meer lagen aan de geboden leerstof te geven. Leerlingen kunnen vaardigheden en strategieën op die manier ook in andere vakken laten zien.