Postgraduaatopleiding Leiderschap In Zorg (LIZ) (België)

Adequaat leidinggeven op afdelingsniveau binnen een gezondheidsinstelling vereist volgens de overheid een vorm van kaderopleiding. Het Vormingscentrum HIVSET in Turnhout, België, biedt hiervoor de postgraduaatopleiding “Leiderschap in Zorg” (LIZ) aan. Deze opleiding richt zich tot gemotiveerde professionals die via multidisciplinaire samenwerking leiding willen geven aan een zorg-, gezondheids- of welzijnsinstelling, zoals een afdeling in een ziekenhuis, een instelling voor personen met een handicap, een rust- en verzorgingstehuis, een psychiatrische afdeling of in de thuiszorg.

• Doelgroep en praktische informatie
• Samenwerking met Hogescholen
• Inhoud van de Opleiding: OPO’s, Vakken en Opdrachten
• Netwerk en alumni

Doelgroep en praktische informatie

De opleiding LIZ trekt een diverse groep deelnemers aan, waaronder verpleegkundigen (met een HBO5- of bachelordiploma), hoofd laboranten, maatschappelijke dienstverleners, kinesisten, en begeleiders in de jeugd- en gehandicaptenzorg. De opleiding, die inmiddels meer dan twintig jaar bestaat, duurt twee jaar en de lessen worden voornamelijk op donderdagavond en zaterdagvoormiddag gegeven, met af en toe een volledige dag op vrijdag. De cursussen vinden meestal plaats aan het HIVSET, en de inschrijvingskosten kunnen worden geraadpleegd via de website van het Vormingscentrum HIVSET. De opleiding is ontworpen om te combineren met een fulltime baan.

Samenwerking met Hogescholen

De opleiding LIZ wordt gerealiseerd in samenwerking tussen het Vormingscentrum HIVSET en de departementen Gezondheidszorg van Thomas More Kempen (TMK) en de Karel de Grote-Hogeschool (KdG). Beide hogescholen erkennen deze opleiding als postgraduaat. Na afloop van de opleiding ontvangt elke deelnemer een getuigschrift Leiderschap in Zorg. Studenten met een bachelordiploma behalen tevens een postgraduaat, toegekend door TMK en KdG-Hogeschool. Deze regeling is vastgelegd in een overeenkomst waarin staat dat bachelorstudenten worden ingeschreven bij TMK, maar bij het afstuderen een diploma ontvangen met de logo's van HIVSET, TMK en KdG-Hogeschool. Het postgraduaat omvat 35 studiepunten (sp).

Sinds 2013 is er ook een samenwerking met de bacheloropleiding Verpleegkunde van TMK. Studenten van deze opleiding kunnen twee vakken uit de “Integrale Leerlijn” van het eerste jaar volgen, namelijk “Algemeen Leiderschap” en “Middelenleiderschap”. Het beleid van de bacheloropleiding Verpleegkunde staat studenten toe om naast de aangeboden minoren ook opleidingsonderdelen (OPO’s) uit andere programma’s te kiezen, inclusief de Banaba en postgraduaten. TMK heeft gekozen om een minor van 3 sp samen te stellen uit het OPO Integrale Leerlijn, met de vakken “Algemeen Leiderschap” en “Middelenleiderschap”.

De KdG-Hogeschool speelt voornamelijk een adviserende rol in de opstelling van het curriculum en binnen de opleidingscommissie, terwijl HIVSET verantwoordelijk is voor de organisatorische aspecten van de opleiding.

Inhoud van de Opleiding: OPO’s, Vakken en Opdrachten

OPO’s

De overheid heeft geen specifieke richtlijnen gegeven over de inhoud van de opleiding, wat een ruime vrijheid biedt bij het samenstellen van de opleidingsinhoud. De opleiding LIZ bestaat uit drie hoofd-OPO’s:

1. Coachingtraject
2. Projectwerking
3. Integrale Leerlijnen (theorievakken)

OPO Coachingtraject / Persoonlijke Ontwikkeling
Dit opbouwende traject van twee jaar richt zich op de persoonlijke ontwikkeling van de leidinggevende. De student reflecteert eerst op zijn of haar eigen persoonlijkheid en visie op leidinggeven, en vervolgens op hoe de omgeving de student als leidinggevende waarneemt. Gedurende dit traject krijgt de student een coach toegewezen die hem of haar gedurende twee jaar begeleidt. In het eerste jaar vinden er drie individuele gesprekken plaats en in het tweede jaar twee gesprekken met de coach. De coach werkt met coachinggroepen van ongeveer 7 tot 8 studenten. De vakken uit de andere OPO’s sluiten aan bij het coachingstraject, dat samen met de andere OPO-trajecten een geïntegreerd geheel vormt. Het doel van dit OPO is persoonlijke groei als mens.

OPO Projectwerking
In dit OPO werkt de student aan een verbeterconcept gebaseerd op een probleem uit de eigen werksetting. De student ontvangt een projectbegeleider voor individuele begeleiding, waarbij ook groepssessies kunnen worden ingepland. De projectwerking begint in de tweede helft van het eerste jaar, en de toepassing van theoretische kennis gebeurt via deelopdrachten in de werksetting.

OPO Integrale Leerlijnen
De integrale leerlijnen omvatten vier belangrijke onderwerpen:

1. Leiderschap,
2. Afdelingsorganisatie,
3. Wetgeving en
4. Ethiek

Vakken

De theorievakken binnen de OPO Integrale Leerlijnen zijn als volgt verdeeld:

1ste jaar:

• Algemeen Leiderschap,
• Middelenleiderschap en
• Afdelingsorganisatie

2de jaar:

• Financiële Planning,
• Wetgeving en
• Ethiek en Deontologie

Opdrachten

In de opleiding LIZ worden geen traditionele examens afgenomen. Studenten dienen opdrachten te voltooien die betrekking hebben op hun werksetting. Aan het einde van elk jaar komen alle coaching- en projectbegeleiders samen voor de evaluatie van de opdrachten en bespreken zij eventuele knelpunten. De beoordeling gebeurt op basis van project- en coachingscriteria die zijn afgeleid van de competentieprofielen en de visie van de opleiding. Studenten ontvangen bij hun beoordeling een beoordelingsfiche voor hun project- en coachingactiviteiten.

Netwerk en alumni

Na afloop van de opleiding hebben de afgestudeerden toegang tot een uitgebreid netwerk van professionals in de zorgsector. Dit netwerk biedt mogelijkheden voor verdere samenwerking, kennisdeling en professionele ontwikkeling. Alumni kunnen deelnemen aan netwerkevenementen en vervolgopleidingen die worden aangeboden door het Vormingscentrum HIVSET en de partnerhogescholen.