China, communistisch of kapitalistisch?

De CCP regeert al sinds 1949 in China. Hoewel de partij communistisch is, is de manier waarop China in de wereld staat lang niet in alle opzichten communistisch te noemen, maar eerder kapitalistisch. Is de communistische partij dan kapitalistisch geworden? In dit artikel zullen de volgende vraagstukken besproken worden:

• Hoe is de CCP aan de macht gekomen?
• Hoe is de partij aan de macht gebleven?
• Wat zijn de meningen van Mao en Deng over modernisatie?
• Hoe waren de relaties tussen de USA, USSR en China?

Hoe is de CCP aan de macht gekomen?

De CCP, ook wel bekend als de communistische partij van China, werd in 1921 opgericht door een groep studenten die geloofden dat het communisme goed zou zijn voor China. Vanaf 1934 werd de partij bestuurd door Mao Zedong. De partij richten haar pijlen met name op de boeren. Dit zorgde al snel voor veel populariteit omdat verreweg het grootst percentage Chinezen tot de boeren behoorde. De CCP en de KMT, een andere partij, wilden beiden dat China zou moderniseren en niet langer open stond voor invloeden uit het buitenland. De manier waarop dit zou moeten gebeuren, was een heikel punt tussen de twee partijen. Toen de Japanners China binnen vielen, besloten de twee partijen wellis waar tegen de Jappen te gaan vechten, maar stiekem vochten ze veel meer tegen elkaar. Uiteindelijk won de communistische partij na een lange strijd gevochten te hebben en kwam zodoende op 1 oktober 1949 aan de macht. Meteen werden er nieuwe nationale symbolen ontwikkeld zoals bijvoorbeeld een vlag.

Hoe is de partij aan de macht gebleven?

Sinds het aantreden van de CCP in 1949, is de partij niet meer van het toneel verdwenen. Toch is er in de tijd veel veranderd. De positie van de CCP is echter niet in gevaar gekomen. Hoe is dit mogelijk?

Allereerst begon Mao zijn regiem met het ontwikkelen van nieuwe nationale symbolen. Dit creëerde een enorm saamhorigheidsgevoel. Verder maakte Mao veel gebruik van massacommunicatie die miljoenen Chinezen mobiliseerde. Samen werkten zij voor hun land. De Grote Sprong Voorwaarts is hiervan het bekendste voorbeeld. Tijdens deze massale actie werd geprobeerd de landbouw opbrengst flink te vermeerderen door mensen te laten wonen in communes en hen vervolgens te laten samenwerken. Verder moest men de industrie stimuleren door zoveel mogelijk staal te produceren.

Om mensen, met name boeren, gunstig te stemmen, gaf Mao hun eigen stukken land. Deze werden later weer terug genomen tijdens een van de mobilisatie acties. Verder werd er de hele tijd propaganda gemaakt voor de CCP.

Het verliep niet altijd vlekkeloos in de CCP. Zo kreeg Mao onenigheid met Deng. Hij was in feite bang voor Deng, zijn ideeën en mogelijke populariteit. Hij vreesde dat de ideeen van Deng de CCP zouden veranderen. Daarom zette Mao aan tot de Culturele Revolutie. Uiteindelijk kwam de macht van Mao ten einde toen hij in 1976 stierf. Gek genoeg was het Deng die de nieuwe leider werd. De CCP onder Deng, onderging een aantal veranderingen. Deng beweerde dat het communisme nog steeds China’s redding zou zijn, maar dat zijn voorganger Mao een aantal fouten had gemaakt. Dit zou niet meer gebeuren. Verder opende Deng de grenzen voor handel. Ineens mochten Chinezen zelf proberen winst te maken. Dit zorgde voor economische groei. Deng koos er dus voor om economisch gezien een kapitalistische route in te slaan. Politiek gezien, hield hij vast aan het communisme. De CCP doet dit tot op de dag van vandaag nog steeds. Andere meningen worden niet getolereerd en mogelijk negatieve bronnen worden gecensureerd. Omdat de CCP China uiteindelijk grote economische groei heeft bezorgd, klagen de Chinezen niet.

Wat zijn de meningen van Mao en Deng over modernisatie?

De CCP had modernisatie als een van de hoofddoelen. Binnen de partij waren er echter verschillende meningen over hoe dit bereikt zou moeten worden. Mao en Deng verschilden ook van mening. Mao vond dat China meteen en zo snel mogelijk communistisch moest worden. Het buitenland mocht geen invloed meer hebben, met name kapitalistische landen niet. Mobilisatie zag hij als zijn sleutelwoord.

Deng daarentegen vond dat China eerst gematigd kapitalistisch moest worden. Het land zou dan rijk genoeg zijn om over te stappen naar het veel eerlijkere en beter communistische systeem. Om dit te bereiken moesten de markten open blijven.

Hoe waren de relaties tussen de USA, USSR en China?

De USSR was net als China communistisch. In het begin hielp de USSR China ook om goed communistisch te worden. De USSR was echter geen voorstander van Mao. Toen de USSR beloofd had China te helpen met het ontwikkelen van atoomwapens, kwamen ze de belofte niet na uit angst voor de USA.

Hoe langer het communisme in China duurde, hoe meer kritiek de USSR had en hoe slechter de landen het met elkaar konden vinden. De Grote Sprong Vooruit werd als belachelijk beschouwd in de Sovjet-Unie. Verder vonden de Sovjets het communisme in China minderwaardig omdat het geen Stalin communisme was. Dit zorgde ook voor angst omdat ze dachten dit misschien tot problemen zou leiden. Natuurlijk waren er ontzettend veel Chinezen en een gevecht tussen beide landen zou catastrofaal zijn. De twee landen hadden na de Tweede Wereldoorlog al problemen gehad over Mongolië.

De relatie van China met de USA was in het begin helemaal niet goed, maar werd gek genoeg steeds beter, ondanks het feit dat China communistisch was en de USA dit verafschuwde. Chinese kapitalisten waren allemaal naar Taiwan gevlucht en zij kregen de steun van de USA. Verder was de ergste vijand van de USA toch echt de USSR en toen de band tussen China en de USSR slecht werd, zei de USA dat de vijand van hun vijand eigenlijk wel hun vriend moest zijn. China zag verder ook geen kwaad in de USA. De USSR lag namelijk naast hen en de USA aan de overkant van de zee. Uiteindelijk bezocht de Amerikaanse president Nixon China eerder dan de USA.