Tekstbegrip van een tekst testen met een cloze-test

Tekstbegrip van een tekst testen met een cloze-test Elke tekst is bedoeld voor een bepaalde doelgroep. Die tekst is dan als het goed is aangepast op een doelgroep, zodat de tekst leesbaar zal zijn voor die doelgroep. Er is een manier om er achter te komen hoe het met de leesbaarheid van een tekst zit. Hiervoor kun je makkelijk een proefje opstellen om na te gaan of de doelgroep jouw tekst net zo leesbaar vindt als jij denkt dat het is. Je kunt namelijk een cloze-test uitvoeren waarbij je een gatentekst maakt die proefpersonen moeten invullen.

Wat is een cloze-test?

De cloze-test is het leven in geroepen door W.L. Taylor in 1953. De cloze-test kijkt naar het tekstbegrip van een tekst. Dit gebeurt door woorden weg te laten in een tekst, vandaar de 'gatentekst'. Er dienen proefpersonen de tekst verder in te vullen. Van alle ingevulde antwoorden wordt vervolgens gekeken of deze goed zijn. Het percentage goed ingevulde woorden staat dan voor de leesbaarheid of het tekstbegrip van de tekst.

Bij een cloze-test worden gaten in de tekst gelaten die proefpersonen moeten invullen. / Bron: Asi24, PixabayBij een cloze-test worden gaten in de tekst gelaten die proefpersonen moeten invullen. / Bron: Asi24, Pixabay
De cloze-test gaat uit van het feit dat wanneer mensen het lezen gewend zijn, vaak al automatisch woorden gaan invullen zonder ze echt gelezen te hebben. Hoe meer automatisch dit gaat, hoe groter de leesbaarheid voor de lezer. Wanneer de lezer dus woorden kan invullen zonder ze te kunnen lezen, kan gekeken worden hoe leesbaar de tekst eigenlijk is.

Vergelijkbare cloze-testen worden vaak ook gebruikt op school om begrippen te overhoren. De begrippen die leerlingen uit het hoofd moeten weten worden dan weg gelaten. Een goede manier om woorden te overhoren of te toetsen.

Hoe maak je een gatentekst?

De gaten in gatenteksten worden zowel willekeurig als selectief gekozen. Willekeurig is waarschijnlijk het beste, het is namelijk het meest objectief. Denk bijvoorbeeld aan elk vijfde of zesde woord in een tekst. Je zou er dan ook voor kunnen kiezen alle genoemde namen van personen of de genoemde cijfers niet als gat te laten tellen, omdat deze onmogelijk geraden kunnen worden.

Online een gatentekst maken

Ook online kun je een gatentekst maken. Dit simpel genoeg door je tekst voor de cloze-test in te voeren, dit te verzenden, en daar is je gatentekst. Dit kan via deze link: http://l.georges.online.fr/tools/cloze.html

Nadelen aan cloze-testen

  • Cloze-testen testen alleen 'lokale' zinsbegrijpelijkheid, niet de integratie tussen zinnen (Kintsch & Yarbrough,1982)
  • Tekstbegrip en invullen van gaten zijn niet hetzelfde, voor het invullen van gaten heb je productieve vaardigheden nodig (Kobayashi 2002)
  • Ook andere factoren blijken naast taalvaardigheid bij te dragen aan de testperformance (Abraham & Chapelle 1992)

Andere manieren om leesbaarheid te testen: leesbaarheidsformules

Leesbaarheidsformules zijn ontstaan in de vorige eeuw in Amerika om de leesbaarheid te testen van leesboekjes voor basisschoolkinderen. Onderzoeker Flesch bedacht vervolgens een echte wiskundige formule om de leesbaarheid te testen van een tekst, waarbij het niet uitmaakt wat voor tekst wordt gebruikt. In zijn formule verwerkt hij de gemiddelde zinslengte en de gemiddelde woordlengte van een tekst. De wageningse wetenschapper Douma maakte vervolgens een Nederlandse versie van deze leesbaarheidsformule. De leesbaarheid van een tekst met zijn formule kun je hier testen: http://www.readabilityformulas.com/free-readabilit

Verder zijn er nog programma's in ontwikkeling die op meer punten controleren dan op de woordlengte en zinslengte van een tekst. Er zijn bijvoorbeeld jargonscanners, die de moeilijke woorden aangeven in een tekst. En zo is er het programma Texamen, die op verschillende punten beoordeeld naar de leesbaarheid.

Alle programma's en formules werken niet optimaal, het is natuurlijk moeilijk vast te stellen wanneer een tekst een bepaalde leesbaarheid heeft. Vooral als een computer dit moet bepalen. Maar er wordt verder onderzocht, en misschien zijn er in de toekomst betere programma's voor het testen van de leesbaarheid mogelijk!
© 2011 - 2024 Shiny, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Shuttle run testIedereen heeft wel eens gehoord van de shuttle run test of de piepjestest. Deze test wordt wereldwijd gebruikt en aanger…
Verschillen tussen twee datasets: de t-testVerschillen tussen twee datasets: de t-testDe t-test is een statistische test waarmee het verschil kan worden aangetoond tussen twee verschillende sets aan data. D…
Je intelligentie meten met een IQ-test; ben jij begaafd?Je intelligentie meten met een IQ-test; ben jij begaafd?Veel mensen vragen zich af wat hun IQ is. IQ staat voor Intelligentie Quotient. Je kan je IQ achterhalen door middel van…
Wat is het IQ? Informatie over intelligentiequotiëntWat is het IQ? Informatie over intelligentiequotiëntIQ is een afkorting voor intelligentiequotiënt en het is een meting om te kijken hoe intelligent iemand is. Er wordt vaa…

Aanhef en afsluiting Nederlandse briefAanhef en afsluiting van een Nederlandse brief voor zowel een zakelijke / formele brief als voor een persoonlijke / info…
Persoonlijke brief in het Engels: voorbeeldHoe moet je een persoonlijke brief schrijven in het Engels? Niet alleen uitleg bij aanhef en afsluiting, maar ook bij he…
Bronnen en referenties
  • http://igitur-archive.library.uu.nl/student-theses/2011-0801-200731/Eindwerkstuk_Communicatiestudies_E.K.Sinnige.pdf
  • http://en.wikipedia.org/wiki/Cloze_test
  • Afbeelding bron 1: Asi24, Pixabay
Shiny (132 artikelen)
Laatste update: 30-11-2020
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Taal
Bronnen en referenties: 3
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.