Verhalend ontwerpen: Thema ruimtevaart

Verhalend ontwerpen in de praktijk. De kinderen gaan op zoek naar informatie over ruimtevaart en ons zonnestelsel, om een geheimzinnig, maar lief ruimtewezen te helpen; het wezen is per ongeluk op aarde, eh, op schóól beland en wil terug naar huis!
De 'briefjes' in dit artikel zijn voorbeeldbriefjes. Ze zijn geschreven in 'buitenaards' Nederlands en kunnen worden aangepast aan de reacties van de kinderen en het verloop van het verhaal. De kinderen kunnen de briefjes 'vertalen' en ze kunnen er foutgespelde woorden uitzoeken om aan 'Ofu' te leren. In de daaropvolgende briefjes zouden die woorden dan natuurlijk goed gespeld moeten worden door Ofu. Verder zouden de briefjes ook in het Engels, of in geheimschrift geschreven kunnen worden, om de belangstelling van de kinderen te wekken. Omdat Ofu`s spelling zo slecht is, is het voor de kinderen ook logisch dat hij zijn informatie niet gewoon uit boeken kan halen. Ze moeten die informatie verwerken om het voor Ofu duidelijk te maken.

Na ieder 'briefje' volgt een groepsgesprek, waarin de vragen helder worden en de kinderen plannen maken. Er wordt ook afgesproken wanneer en hoelang er aan de 'hulpactie' gewerkt kan worden.

Onderaan dti artikel staan een paar voorbeelden van mogelijke 'incidenten', om eventueel wat extra spanning in het verhaal te brengen.

Sites voor kinderen over de ruimte, zijn bijvoorbeeld; 'sterrenkids.nl' en 'Artis.nl/webuil'. Verder staan er veel links op 'ruimtevaart.yurls.net'.

Episode 1: "Ofu" verdwaald in ons zonnestelsel

De kinderen vinden in de ochtendpauze allerlei vreemde voorwerpen in de zandbak. (technische spulletjes: knopjes, lampjes, enzovoorts) Er zit ook een flesje bij, verpakt in aluminiumfolie, waarin een opgerold briefje (geschreven met glinstergelpen, of, zoals op de foto, met permanentstift op een ringbandhoesje) zit. Er staat bijvoorbeeld in:

"Help.... mijn ufo gestord neer! Iek kan reparieren wel! Iek wilt onderzoekt niet geworden! verstoppperd ien school, kienderen aarde lief? Iek ander stelsel zon, verdwalerd hier stelsel zon. Iek terug moet huis, kaart stelsel zon hier? Jullie maken iek nacht zoeken klassen. Iek tussenlanding op jullie zon beter of planeet? Voetgroet OFU....Sst!"

Wat vraagt Ofu van ons?
Wat hebben we nodig om Ofu te kunnen helpen?
Wat moeten we te weten komen en hoe kunnen we het hem duidelijk maken?
Hoe ziet ons zonnestelsel eruit?
Zou Ofu een tussenlanding op de zon kunnen maken?
Hoe kunnen we Ofu dit laten zien?
Hoe kunnen we hem laten weten waar onze klas is in de school?
Wie doet wat?
Samen verzamelen: boeken over ons zonnestelsel, websites over ons zonnestelsel, knutselmaterialen.
Samen een plek vrijmaken waar Ofu `s nachts kan studeren! (Prikbord leeghalen, e.d.)

Episode 2: Ofu stelt vragen over ruimtevaart

Op het prikbord hangt een nieuw briefje! Er zijn ook sporen van Ofu`s aanwezigheid! (Dekentje, aantekeningen, voedselresten, enzovoorts.)

"Iek dank jullie heel wel! Iek zonnestelsel hier nu gesnapperd! Weg naar huis iek vienden ja! Maar... Iek klein Ufo niet nog klaar af maakt! Ies moeilijk! Mensen ook vliegen ien ruimte, hoe kunnen dat zij? Ook brandende stof en vleugelaars? Ofu houden geheim sst, ja? Voetgroet Ofu"

Hoe vliegen mensen in de ruimte?
Zijn er verschillende soorten 'raketten'?
Wat vliegt/zweeft er nog meer in de ruimte?
Wat zou Ofu nodig kunnen hebben als hij zijn ufo maakt?
Informatie verzamelen over raketten.
Proefjes doen met 'luchtdrukraket'?

Episode 3: De ufo is klaar! Ofu stelt vragen over astronauten

"Bedankert voor informatiek over raketten! De ufo van iek is klaar nu, kan vertrekken gauw. Maar... pak van Ofu is ook gewegt! Verdweent bij neergestort. Wat Ofu aan moet in ruimte? Wat Ofu denken aan moet in ruimte? Hoe mensen in ruimte overleveren? Ofu niet snap niks van! Kienderen knap klas nog helpen Ofu willen? Grote voetgroet!"

Wat vraagt Ofu precies?
Hoe kunnen we te weten komen hoe astronauten eruit zien?
Hoe kunnen we dit aan Ofu laten zien?
Hoe overleven astronauten in de ruimte?
Wat moeten we Ofu hierover vertellen?

Episode 4: Ofu wil een tussenlanding op de maan maken

"Ofu plaatje mensman op maan gekijkt. Nu Ofu ook astronaut pak klaar, moet tussenlanderen op maan. Ofu vindt de maan véél mooi planeet of maan ies ster?! Nog manen in aarde veel? Ies koud daar? Ies ver weg maan? Ies school met maankienderen? Kienderen knapklas ook op maan gezijn? ies veel licht onder de astronaut voeten? Ies dieren op maan? Ofu vindt school van knapklas veel mooi. Ofu nog blijft paar daggen om héél leren over ruimte. Dan lanceren ufo! Véél grote voetgroeters!"

Wat weten we allemaal al over onze maan?
Zou hij daar een tussenlanding kunnen maken?
Hoe kunnen we nog meer te weten komen?
Hoe gaan we deze informatie aan Ofu doorgeven?

Episode 5: Ofu neemt afscheid

"Ofu gaat Ufo lanceren in eerste donkernacht! Jullie kienderen van knapklas kijken op maan ja? Hoe mensen op maan kan kijken? Jullie kunt maanbril maken Ofu denkt! Ofu doet grote voetgroet in maan voor jullie. Dan achter zonnestelsel Ofu gaat moederschip pieperen! Véél knap jullie klas, ook aan jullie moederschip leren over ruimte, ja? Ofu bedankert knapklas véél hart!"

Wat gaat Ofu nu doen?
Hoe kunnen we de maan bekijken?
Hoe kunnen wij ons 'moederschip' laten zien wat we weten over de ruimte?

Afsluiting project

Er zou een presentatie of een tentoonstelling georganiseerd kunnen worden door de kinderen. Er zou een boekwerkje gemaakt kunnen worden met gekopieerde briefjes van Ofu en de tekeningen en werkstukken die de kinderen maakten. Dan kunnen ze thuis vertellen over wat ze geleerd hebben over de ruimte. Uitstapjes, materiaal lenen of iemand uitnodigen op school hoort natuurlijk allemaal tot de mogelijkheden.

Incidenten

Ofu heeft `s nachts tekeningen gevonden in een kleutergroep, zouden de kleuters hem gezien hebben of lijkt hij er toevallig op? Zouden de kinderen van de 'knapklas' ook kunnen verzinnen hoe hij eruit ziet? Hij mag het natuurlijk niet 'verklapperen', want dat is streng verboden op zijn planeet; niemand mag Ofu zien!

Er gaan geruchten over een ruimtewezen door de school! De briefjes worden misschien gelezen. Ofu is heel bang dat hij ontdekt wordt en schrijft zijn briefjes ineens in spiegelschrift. De kinderen mogen op het schoolplein en in de gangen absoluut niet over hem praten of héél zachtjes!

Er staat een bericht over een UFO in de (school) krant! Er zijn `s nachts vreemde lichten boven de school gezien! Ofu heeft inderdaad zijn ufo uitgeprobeerd, maar vraagt de kinderen iets te verzinnen om de mensen voor de gek te houden; ze moeten denken dat het iets anders was!