Visies op de pluriforme samenleving
Binnen de multiculturele samenleving zijn er twee visies te onderscheiden: de cultuurrelativisten en de cultuuruniversalisten. De cultuurrelativisten (linkse visie) vinden dat elke cultuur van gelijke waarde is en dat je je eigen cultuur dus mag behouden. Cultuuruniversalisten (rechtse visie) denken dat de ene cultuur beter is dan de andere cultuur. Zij vinden dus dat emigranten zich moeten aanpassen aan onze cultuur (assimilatie).Als mensen naar Nederland komen, kunnen ze worden opgenomen in de samenleving, maar dat gebeurt niet altijd. Het is afhankelijk van de maatschappelijke (plaats op de sociale ladder) en de culturele positie (beleving van hun positie en de visies van anderen op die positie). Een nieuwkomer kan zich assimileren, integreren of segregeren.
A-, B- en C-cultuurelementen
De mate van aanpassing aan de Nederlandse cultuur kun je onderscheiden in A-, B- en C-cultuurelementen. De A-elementen hebben betrekking tot centrale Nederlandse waarden en regels (zoals de grondwet), de B gaan over het publieke leven (zoals school, werk) en de C betreffen privézaken (zoals kleding, muziek, relatievorming, huisinrichting).Links
Linkse politici vinden dat immigranten de Nederlandse basiswaarden en regels moeten accepteren, maar niet noodzakelijk overnemen. De ene cultuur is niet per definitie beter dan een andere. De eigen B- en C-cultuurelementen mogen in stand blijven. Mensen met deze visie zijn voor het mozaïekscenario, waarin wederzijdse beïnvloeding tussen cultuur plaatsvindt, maar dit niet in elkaar overlopen.
Midden
Midden politici vinden dat nieuwkomers de centrale Nederlandse waarden en regels moeten respecteren én overnemen. Hun oorspronkelijke leefstijl in het publieke leven van in stand blijven. Ook hun privéleven mag zo blijven. Mensen met deze visie zijn voor het regenboogscenario, waarin verschillende culturen naast elkaar leven en zich toch een beetje aanpassen aan elkaar.
Rechts
Rechtse politici vinden dat nieuwkomers alleen hun oorspronkelijke cultuur mogen behouden wat betreft het privéleven, verder moeten ze zich aanpassen en inburgeren. Individualiteit is belangrijk en mensen moeten niet als een lid van een groep gezien worden, maar als een vrij persoon. Mensen met deze visie zijn voor het melting-potscenario, waarin de culturen versmelten, maar waar de belangrijkste waarden en normen worden geleverd door de dominante cultuur.
