Gezondheidswetenschappen

Heb je interesse in de gezondheid en wil je graag een bijdrage leveren aan de gezondheidszorg, maar heb je geen behoefte om patiënten te behandelen als arts; dan is de WO Bachelor opleiding Gezondheidswetenschappen misschien wel wat voor jou!

Wat is Gezondheidswetenschappen?

De Gezondheidswetenschappen is een multidisciplinair vakgebied dat de sociale, psychologische, sociaal-medische en geestelijke kant van de gezondheid en gezondheidszorg combineert. Vanuit verschillende kanten wordt er naar gezondheid en de gezondheidszorg gekeken.

Tijdens deze driejarige opleiding leer je over de belangrijkste factoren die gezondheid beïnvloeden. Een goede gezondheid is immers het resultaat van een wisselwerking tussen veel factoren zoals gedrag, milieu, de maatschappelijke omgeving, biologische factoren en de gezondheidszorg. Je bestudeert wat gezondheid nu precies is, welke factoren gezondheid beïnvloeden en of er samenhang bestaat tussen deze factoren.

Je volgt vakken als anatomie, gezondheidseconomie, immunologie, psychologie en voeding. Je zoekt naar oplossingen voor actuele gezondheidsproblemen, zoals huidkanker, overgewicht, diabetes of hart- en vaatziekten. Enkele voorbeeld vragen waar je mee te maken gaat krijgen zijn:

• Welke groepen mensen lopen het grootste risico op het krijgen van een depressie? Hoe kunnen we dit voorkomen?
• Waarom komt hiv/aids nog steeds zoveel voor? Hoe kunnen we verspreiding tegengaan?
• Op welke manier geneest een herniapatiënt het snelst? Door een operatie, rust of fysiotherapie? En wat is de goedkoopste manier?

Aan welke universiteiten kan in Gezondheidswetenschappen studeren?

De Bachelor Gezondheidswetenschappen wordt aangeboden aan de Vrije Universiteit Amsterdam, Universiteit Maastricht, Universiteit Twente (Enschede), en de Erasmus Universiteit Rotterdam. De opleiding verschilt tussen de verschillende plaatsen.

Vrije Universiteit Amsterdam

Gezondheidswetenschappen in Amsterdam heeft een brede opzet: van ziekte tot organisatie van de gezondheidszorg. Het is een combinatie van Levenswetenschappen en sociale wetenschappen, maar dan wel met een biologische basis. Je volgt vakken uit de opleidingen Biologie, Biomedische wetenschappen, Geneeskunde en Bewegingswetenschappen. Maar de gezondheidszorg is multidisciplinair, dat vereist dus ook kennis van andere vakgebieden. Daarom worden er ook vakken van Psychologie, Management en Organisatiekunde, Rechten, Economie en Sociologie aangeboden. Met deze kennis kunnen complexe vraagstukken binnen de gezondheidszorg beantwoord worden.

In het eerste jaar maak je kennis met het brede terrein van de Gezondheidswetenschappen. In het tweede jaar wordt deze kennis verdiept en toegepast (op bijvoorbeeld Voeding en Gezondheid). Ook volg je een keuzevak. Het derde jaar begint met een minor. Binnen de VU zijn er drie Gezondheidswetenschappelijke minoren, maar er zijn ook mogelijkheden binnen de faculteit bij een andere opleiding, of zelfs in het buitenland. Na de minor worden er nog twee vakken aangeboden: gezondheidswetenschappelijk onderzoek en een voorbereiding op de masterspecialisatie. Na deze vakken volg je een onderzoeksstage van 12 weken, waarna de Bachelor afgerond is.

Universiteit Maastricht

Ook Maastricht heeft een brede Gezondheidswetenschappen opleiding. De gezondheid wordt benaderd vanuit de meest relevante wetenschappelijke invalshoeken. De studie is dus multidisciplinair opgezet. Dit zorgt voor een grote veelzijdigheid van het aanbod. De Universiteit Maastricht werkt met het zogenaamde PGO-systeem: het probleemgestuurde onderwijs. Men bestudeert in kleine groepjes en individueel praktijkgerichte vragen en probleemstellingen. Om deze problemen op te lossen duik je de literatuur in. Uiteraard wordt de literatuur ook ondersteunt ook colleges en enkele practica.

De opleiding start met een inleidend en algemeen jaar, waarin het verkrijgen van een brede basis centraal staat. Elke blokperiode wordt een andere invalshoek belicht. Na het eerste jaar begin je te specialiseren en kun je kiezen uit vier richtingen:

• Beleid, Management en Evaluatie van Zorg: richt zich op de complexe verhoudingen binnen de gezondheidszorg.
• Biologie en Gezondheid: bestudeert de invloed van voeding, lichamelijke activiteiten en milieufactoren bij het ontstaan van ziekten.
• Geestelijke Gezondheidszorg: een kijk op de biologische, psychologische en de sociaal-culturele aspecten van de psychopathologie.
• Preventie en Gezondheid: richt zich op het voorkomen van ziektes, vroege opsporing van ziektes en mensen leren omgaan met hun ziekte.

Deze richtingen lopen over het tweede en derde jaar door. Het derde jaar start met keuzeonderwijs, waarin het mogelijk is om een minor te volgen binnen GW, binnen de Universiteit Maastricht, binnen Nederland, of zelfs in het buitenland. Daarna volgen er nog 2 periodes waarin er vakken uit de verschillende richtingen worden aangeboden. Afgesloten wordt er met een thesisperiode, waarin je een onderzoeksstage volgt.

Universiteit Twente

De opleiding Gezondheidswetenschappen in Enschede richt zich specifiek op het onderzoeken van de effecten van de zorg(verlening) en het optimaliseren daarvan: je zorgt ervoor dat de zorg voor de patiënt zo efficiënt mogelijk is ingericht. De opleiding richt zich daarbij met name op de diverse (internationale) vraagstukken rond de zorg voor chronische aandoeningen. De zorg voor chronische zieken slokt immers verreweg het grootste deel van het totale zorgbudget op. Om de diversiteit aan zorgvraagstukken het hoofd te kunnen bieden worden bio-medische, psycho-sociale, economische, organisatorische en maatschappelijke aspecten van gezondheid, ziekte en gezondheidszorg in de opleiding gecombineerd.

De vakken in Twente zijn verdeeld over drie thema’s: Gezondheid en Ziekte, Organisatie en Beleid, en Onderzoeksmethodologie. Deze thema’s lopen door over de drie jaar. Het eerste jaar is gericht op het microniveau van de gezondheidszorg: de zorg voor de individuele patiënt. In het tweede jaar wordt er ingegaan op het mesoniveau: het niveau van de organisatie. In het derde jaar ligt de focus op het macroniveau: de gehele zorgsector. Ook is er in het derde jaar een keuzeruimte, waarbij je kunt kiezen uit twee specialistische thema’s: Ondernemerschap in de Zorg, of Health Services & Technology. Ook is het mogelijk om deze periode naar het buitenland te gaan.

Erasmus Universiteit Rotterdam

De Erasmus Universiteit combineert Gezondheidswetenschappen met Beleid & Management Gezondheidszorg. Het staat ook wel bekend als ‘Bedrijfskunde voor de zorg’. Er wordt gekeken naar hoe de gezondheidszorg georganiseerd is, en hoe dat effectiever en goedkoper kan. Je formuleert antwoorden op actuele maatschappelijke en organisatorische vraagstukken, van gezondheidsrecht tot ethiek, beleid en management. Kenmerkend voor Rotterdam zijn de stages. Als in het eerste jaar ga je op snuffelstage in een zorginstelling, waarbij je van binnenuit kennis maakt met de dagelijkste praktijk van de gezondheidszorg.

Het eerste jaar begint met de typerende vakken voor beleid & management in de gezondheidszorg. Je maakt kennis met de structuur en het functioneren van de gezondheidszorg en je leert te schakelen tussen de vakwetenschappelijke inzichten van de jurist, de econoom, de sociaal-medicus en de beleids- en organisatiedeskundige. In het tweede jaar wordt de kennis verdiept en toegepast. In het derde jaar volg je onder andere een ‘minor’: een uitgebreid keuzevak bij BMG of bij een andere opleiding. Je kunt in deze periode eventueel ook naar het buitenland. Je doet een intensieve stage, waarbij je echt zelf aan de slag gaat bij een (zorg)instelling. En als afsluiting van je bacheloropleiding schrijf je onder begeleiding van een docent een scriptie gebaseerd op je eigen onderzoek.

Toelatingseisen

Bij Gezondheidswetenschappen wordt je met elk VWO-profiel toegelaten. Wanneer je biologie, scheikunde, economie en wiskunde A of B in je pakket hebt, dan is het wel makkelijker om de studie te volgen. Maar wees niet getreurd, vaak worden er bijspijkercursussen aangeboden aan de universiteiten.

Ook met een HBO-propedeuse ben je toelaatbaar tot de opleiding Gezondheidswetenschappen. Vaak moeten er dan wel bepaalde eindexamen vakken op VWO niveau worden afgelegd. Het is belangrijk om hierover informatie in te winnen met de universiteit naar keuze.

Welke masters kan ik na de Bachelor Gezondheidswetenschappen doen?

Omdat de Bachelor Gezondheidswetenschappen erg breed is, ligt de weg naar veel masters open. Dit kan zowel binnen de Gezondheidswetenschappen, maar ook binnen een andere discipline (al is daar soms een premaster voor nodig). Enkele masters die aansluiten op de Bachelor Gezondheidswetenschappen:

Vrije Universiteit Amsterdam

• Beleid en management
• Health Sciences, met specialisaties in:
• Beleid en Organisatie in de Gezondheidszorg
• Infectieziekten
• International Public Health
• Preventie en Volksgezondheid
• Voeding en Gezondheid
• Lifestyle and Chronic Disorders
• Management, Policy Analysis and Entrepreneurship
• Research master Health Sciences

Universiteit Maastricht

• Biology of Human Performance and Health
• European Public Health
• Epidemiology
• Global Health
• Health Education and Promotion
• Health Food Innovation Management
• Healthcare Policy, Innovation and Management
• Mental Health
• Research Master in Health Sciences
• Research Master in Nutrition and Metabolism
• Sports and Physical Activity Interventions

Erasmus Universiteit Rotterdam

• Health Economics, Policy and Law
• Zorgmanagement

Universiteit Twente

• Health Sciences, met de keuzerichting Health Services and Management
• Health Sciences, met de keuzerichting Health Technology Assessment

Wat zijn de carrièremogelijkheden?

Er zijn veel carrièremogelijkheden als Gezondheidswetenschapper. De arbeidsmarktperspectieven zijn bijzonder gunstig, zowel in Nederland, maar ook daarbuiten. De gezondheidszorg is een van de snelst groeiende sectoren, en dit zal door vergrijzing van de bevolking alleen nog verder toenemen. Ook dankzij de vele ontwikkelingen in de gezondheidszorg (en het hiermee veranderende toekomstbeeld van de gezondheidszorg) is de vraag naar gezondheidswetenschappers ook erg groot. Er zijn veelzijdige en creatieve mensen nodig die de ontwikkelingen in de zorg begrijpen, analyseren en feilloos aanvoelen wat ervoor nodig is om de zorg te vernieuwen en optimaal te organiseren.

Omdat de opleiding erg breed is, en de master ook bepalend is voor je beroep, is het niet makkelijk te zeggen wat je precies wordt met de opleiding Gezondheidswetenschappen. Enkele voorbeeldberoepen zijn: (natuur)wetenschapper, beleidsmaker, adviseur en preventiemedewerker. Enkele werkplekken kunnen zijn: ziekenhuizen, verpleeghuizen, thuiszorg en revalidatie-instellingen, de GGD, farmaceutische bedrijven, de Overheid, universiteiten.

Met een studie Gezondheidswetenschappen behoren dus veel banen tot de mogelijkheid. De keuze is aan jou!