Voortijdig schoolverlaten

Wat is dat nou precies, Voortijdig schoolverlaten? Wanneer ben je een voortijdig schoolverlater? Wat zijn de risicogroepen en wat doet de overheid eraan om dit probleem aan te pakken? Lees er alles over in dit artikel.

Begripsbepaling: wanneer ben je een voortijdig schoolverlater?

In Nederland word je gezien als een voortijdig schoolverlater wanneer je niet in het bezit bent van een startkwalificatie. Een startkwalificatie houdt een diploma in op minimaal havo, vwo of mbo 2 niveau. Dit wordt gezien als een minimale ontwikkeling die een jongere moet hebben om te kunnen functioneren op de arbeidsmarkt.

Riscogroepen

Er zijn een aantal factoren die mede bepalen dat sommige jongeren een grotere kans hebben om een voortijdige schoolverlater te worden. Toch zeggen deze factoren niet alles, het kan net zo goed zijn dat iemand die zich herkent in een van de factoren een startkwalificatie haalt.

Bij mannen komt voortijdige schoolverlating meer voor dan bij vrouwen. Toch is dit verschil in de afgelopen jaren niet zo heel groot. Meestal scheelt het tussen de vijf en tien procent. Voortijdige schoolverlating komt ook vaker voor bij jongeren die niet meer leerplichtig zijn. Dit zijn de jongeren tussen de 17 en 22 jaar. En kleinere groep is 16 jaar en een nog kleinere groep is nog jonger.

Allochtone jongeren blijken vaker voortijdig de scholen te verlaten dan autochtone jongeren. De grootste groep jongeren heeft een Marokkaanse afkomst gevolgd door Surinaamse en Antilliaanse jongeren. Vaak heeft het te maken met een lager sociaal-economisch milieu en een lager opleidingsniveau van de ouders.

Jongeren die al een kind hebben, hebben een grotere kans om voortijdig schoolverlater te worden dan hun leeftijdsgenoten die geen kinderen hebben. Jongeren die het onderwijs voortijdig verlaten komen vaker uit éénoudergezinnen dan jongeren die een startkwalificatie hebben.

Waar komen de meeste voortijdige schoolverlaters vandaan?

Van het voortgezet onderwijs zijn het vooral de vmbo leerlingen die vaker uitvallen. Maar liefst 31% van alle schoolverlaters komen van het vmbo. Schoolverlaters zitten ook in het de leerwegen havo en vwo, maar een stuk minder, ongeveer 2%.
Binnen het mbo is het aantal voortijdige schoolverlaters het grootst met 38%. Hoe lager het niveau is, hoe meer kans er is op voortijdig schoolverlaten. Dit heeft er mee te maken dat wanneer je het niveau niet aankunt je niet meer kunt afstromen. Van havo of vwo kun je nog afstromen naar het vmbo, wat niet gezien wordt als voortijdig schoolverlaten.

Gevolgen van het voortijdig verlaten van scholen door jongeren

Er zijn drie grote gevolgen, dit zijn: slechter arbeidsperspectief, verhoogde kans op criminaliteit en verhoogde kans op sociale problemen. Naarmate het scholingsniveau stijgt heb je ook een grotere kans op werk. Voor iemand die geen startkwalificatie heeft is deze kans dus een stuk kleiner dan voor iemand die wel een startkwalificatie heeft.

Preventie van voortijdig schoolverlaten

De overheid heeft drie grote preventieve maatregelen genomen om het voortijdige schoolverlaten te verminderen.

Preventie door leerplichthandhaving

Wanneer een leerling niet volgens van de wet de (1040) uren per jaar les heeft gehad, bijvoorbeeld door zonder reden lessen te missen, krijgt deze te maken met de leerplichtambtenaar. Deze kan boetes opleggen aan de ouders maar ook kan deze de jongere een halt straf opleggen. Dit houdt in dat deze dan een leerstraf of een werkstraf van maximaal 20 uur krijgt.
Scholen hebben tegenwoordig een meldingsplicht. Wanneer een leerling spijbelt moeten ze dit melden. Ook moeten ze het melden wanneer een jongere zonder een startkwalificatie de school verlaat. Door deze meldingsplicht kan er ingegrepen worden. Veel jongeren worden gestimuleerd om toch aan een studie te beginnen of af te maken en er zijn veel jongeren die dan alsnog hun startkwalificatie kunnen halen.

Een laatste preventieve maatregel is het aanpakken van risicojongeren in de grote steden. Dit gebeurd door begeleiding van deze jongeren. Door ze te stimuleren om te leren maar ook om ze te begeleiden met hun schoolwerk en studiekeuze wil de overheid het aantal voortijdige schoolverlaters verminderen.