Cultuurwetenschappen aan de Universiteit Maastricht

Cultuurwetenschappen is een driejarige bachelorstudie waarin je alles leert over Westerse cultuur, geschiedenis, kunstgeschiedenis, psychologie, sociologie en wetenschapsfilosofie. Je leert daarbij niet alleen de simpele feiten, je leert vooral ook verbanden te zien tussen verschillende ontwikkelingen en je leert gebeurtenissen of ideeën vanuit verschillende perspectieven te bezien.

Uiteenlopende invalshoeken

De studie is interdisciplinair. Dat houdt in dat je vanuit verschillende perspectieven uit meerdere disciplines naar uiteenlopende thema’s leert kijken. Zo leer je dat er niet één waarheid is, er zijn juist ontelbaar veel waarheden, die elkaar aanvullen, uitsluiten of tegenstellen. Zo leer je ook kritisch te staan tegenover je eigen mening en open te staan voor die van anderen.

Dit leer je tijdens blokken van acht of vier weken, die uiteenlopende onderwerpen behandelen als: individualisme en pluriformiteit, kunstbeschouwing, dandyisme, Apollo en Dionysos en de Oude Grieken, beeld en imago, geweld, renaissance en Verlichting, etcetera. Elke onderwijsgroep kom je bijeen met je medestudenten om een bepaalde casus te bespreken en er vragen bij te beantwoorden.

Die blokken worden in het eerste jaar afgesloten met een toets, waarbij je een aantal (drie a vier) vragen moet beantwoorden. In latere jaren sluit je de blokken af met een essay (een wetenschappelijke uiteenzetting). Tijdens de studie leer je hoe je zo’n essay schrijft en aan welke voorwaarden die moet voldoen.

Richting kiezen

Gedurende de eerste zes blokken staat het programma vast. Zeker gedurende de eerste anderhalf jaar vind je niet alle blokken en taken even interessant omdat je nog niks te kiezen hebt. Wel heb ik die eerste blokken ervaren als een gedegen basis voor de kennis die ik later heb opgedaan.

In het tweede jaar kun je kiezen uit vier richtingen:

• Kennis- en Technologische Cultuur – de invloed van wetenschap en technologie op onze samenleving en cultuur
• Literatuur, Kunst en Cultuur – hoe kunst, literatuur en cultuur de belangrijke thema’s in de moderne samenleving weerspiegelen
• Politieke Cultuur – over problemen met betrekking tot democratie, mensenrechten, politiek fundamentalisme en totalitarisme
• Mediacultuur – over de evolutie van de nieuwe media en de invloed daarvan op de samenleving

Je kunt ook kiezen voor een vrije bachelor, dan kies je uit die vier richtingen gewoon die blokken die je het meest interessant vindt.

Stage of buitenland

Het eerste semester van het derde jaar staat open voor een eigen invulling. Je kunt er dan voor kiezen stage te lopen, blokken te volgen bij een andere opleiding, in een andere stad of zelfs in een ander land. Dat laatste is zeer aan te raden, je leert er ontzettend veel van over jezelf en over de wereld. En het staat mooi op je CV.

Na de bachelor

Na drie jaar Bachelor studeren sta je voor de keuze: wil je gaan werken of wil je nog een Master gaan doen? Omdat je met cultuurwetenschappen een nogal algemene opleiding hebt, is het aan te raden je verder te specialiseren tijdens de Master.

Je kunt aan de faculteit kiezen voor de volgende Masters:

• Cultuur- en Wetenschapsstudies (ook in het Engels: Arts and Sciences)
• Cultuur: Beleid, Behoud en Beheer (ook in het Engels: Arts and Heritage: Policy, Management and Education)
• Media Culture
• European Studies on Society, Science and Technology
• Artistic Research
• Cultures of Arts, Science and Technology (tweejarige research master)

Mijn eigen ervaring

Ik heb zelf de opleiding Cultuurwetenschappen gevolgd van 2002 tot mijn afstuderen in 2007. Ik koos destijds voor deze studie omdat ik alles wel interessant vond en me niet wilde vastzetten in zo’n nauw georiënteerde studie als psychologie of economie. Ik ging ervan uit dat gedurende de studie wel zou blijken wat me meer lag en wat minder en dat ik me zo zou gaan specialiseren. Dat bleek echter maar met mate het geval. Toen ik na vijf jaar (inclusief een MA Media Culture) klaar was met studeren, was me nog steeds niet goed duidelijk wat ik nou eigenlijk wilde worden ‘als ik later groot was’. Daardoor had ik ook moeite met solliciteren: ik wilde alles wel aannemen, maar hoe overtuig je dan iemand dat jij de beste en meest gedrevene bent voor die ene baan? Bovendien doe je nauwelijks praktische kennis op, alleen theoretische. Je leert wel veel, maar je leert niets te DOEN. Hierdoor is de praktische waarde van deze studie in een later beroep (meestal) nihil. Wel laat je ermee zien een universitair brein te hebben, maar of dat op de arbeidsmarkt nog zoveel waard is? Tijdens de studie word je dus maar zeer matig voorbereid op een werkend bestaan. Hierdoor zie ik veel van mijn voormalige studiegenoten nu ronddobberen met baantjes in de horeca en in callcenters. En dat is zonde.

Ikzelf had het geluk dat mijn stageplek me gelijk een baan aanbood, die ik ongeveer een jaar heb gehad. Daarna ben ik een paar maanden werkeloos geweest. Nu werk ik voor een Amsterdamse uitgeverij van accountancyboeken en heb ik sinds kort mijn eigen tekstbureau.

Zou ik je deze studie aanraden? Ja, maar ik raad je niet aan erin te blijven ronddobberen. Juist bij algemene studies als deze is het van belang dat je zelf richting kiest.