Pripjat: De spookstad nabij Tsjernobyl

Aan het einde van de twintigste eeuw vond er een desastreuze ramp plaats die grote gevolgen had voor Oost-Europa. In 1986 vond er namelijk in Tsjernobyl een kernramp plaats. Hierdoor moesten mensen uit de wijde omgeving evacueren naar een veilig onderkomen. De nabije stad Pripjat is de grootste stad in de omgeving die ontruimd moest worden. Vanwege de plotselinge evacuatie bleven er allerlei voorzieningen over. Pripjat heeft met verlaten scholen, ziekenhuis en kermis ondertussen het uiterlijk van een spookstad aangenomen.

Pripjat

• De kernramp in Tsjernobyl
• Pripjat
• Een rondleiding met een gids

De kernramp in Tsjernobyl

Op 26 april 1986 ontstond er in de vroege morgen een ramp in de Tsjernobyl-kerncentrale. Deze centrale bevindt zich ongeveer 130 kilometer ten noorden van de hoofdstad van Oekraïne, Kiev. Dit is ongeveer 20 kilometer ten zuiden van de grens met Wit-Rusland. De kerncentrale had vier Russische RBMK-1000 nucleaire reactoren. Men bestempelt het ontwerp tegenwoordig als onveilig omdat de nucleaire kern niet door middel van water wordt gekoeld. In plaats hiervan gebruikte men grafiet als poging om de reactiviteit van de nucleaire kern te verminderen. Dit bleek in de praktijk niet te werken omdat vanwege de verhitting van de nucleaire kern de kern zelfs nóg reactiever werd.

De oorzaak van de kernramp

De kerncentrale werd eenmalig uitgezet omdat er routinewerkzaamheden uitgevoerd dienden te worden. Het personeel hield zich niet aan de veiligheidsvoorschriften en had tegelijk een aantal beveiligingsmechanismen uitgezet. Hiernaast werd er te laat op de 'AZ-5'-knop gedrukt waardoor de noodstop te laat in uitvoering werd gebracht. Deze knop was er namelijk voor bestemd om ervoor te zorgen dat de regelstaven terug in de reactorkern terechtkomen. Tevens heeft een fout in het ontwerp van de noodstop ervoor gezorgd dat eerst het water werd verwijderd voordat de regelstaven een remmend effect hadden. Dit zorgde uiteindelijk voor een kettingreactie waarbij de kernreactoren meerdere explosies veroorzaakten en de veiligheidsstaven hierdoor vast kwamen te zitten.

De gevolgen
Op het moment van de explosies kwamen 31 mensen om het leven. Na de kernramp werd de nabije stad Pripjat ontruimd vanwege de gevaarlijke straling die de kerncentrale uitstootte. Het aantal mensen die negatief beïnvloed zijn door de straling is onbekend. Onderzoekers zijn het er eens dat een groot gedeelte van Europa tijdelijk last had van een overmatige hoeveelheid straling.

Pripjat

De stad Pripjat is een stad nabij Tsjernobyl en had voor de ramp meer dan vijftigduizend inwoners. Deze plaats had meer inwoners dan Tsjernobyl (oftewel Chernobyl of Chornobyl). Tsjernobyl had namelijk slechts zo'n twaalfduizend inwoners. Pripjat was een stad met allerlei soorten voorzieningen en infrastructuur. Deze stad beschikte onder andere over een haven, treinstation, een ziekenhuis en diverse scholen.

De voormalige inwoners

Pripjat ligt op ongeveer 10 kilometer afstand ten noordwesten van waar de kernramp plaatsvond. Een groot gedeelte van de inwoners hadden bij de kerncentrale een baan. De bewoners van Pripjat moesten na de ramp voor hun veiligheid direct naar het plaatsje Slavoetyts verhuizen.

Een vervallen kermis
Het gebied is grotendeels bekend vanwege een oude kermis die zich hier bevindt. Vervallen botsauto's en een reuzenrad geven een angstaanjagende maar tegelijk intrigerende indruk. Het brengt namelijk een (post-)apocalyptisch gevoel over.

Een rondleiding met een gids

Tegenwoordig is het alleen mogelijk om het plaatsje met een gids te bezoeken. Bezoekers zijn alleen veilig wanneer zij hun gids volgen en binnen de paden blijven. Buiten de paden zijn er namelijk gebouwen die zodanig afgetakeld zijn dat er sprake is van instortingsgevaar. Hiernaast kan er sprake zijn van straling.

Straling in het gebied

Door de jaren heen is de hoeveelheid straling in het gebied minder geworden. Er groeit echter in het getroffen gebied nog steeds mos dat levensgevaarlijk kan zijn. Wanneer men het mos aanraakt kan hier radioactieve straling vandaan komen. Na afloop van de rondleiding dient men hun kleding te deponeren vanwege extra voorzorgsmaatregelen.