Spanje: politieke indeling: Autonome Gemeenschappen

Door de moderne Spaanse grondwet van 1978 werd het mogelijk gemaakt om autonome gewesten en regio´s met elk hun eigen parlement en regering en met elk een eigen wisselend pakket van bevoegdheden op te richten. Een overzicht welke Spaanse autonome gemeenschappen er bestaan, welke instellingen ze hebben, welke bevoegdheden en hoe de belastinginning werkt:

Plaatselijke gemeenschap (Regionalisme)

Tegenwoordig voelt een Spanjaard zich heus wel als een Spanjaard. Maar de grootste betrokkenheid van een Spanjaard gaat eerst naar zijn plaatselijke gemeenschap, dan pas naar de regio en pas dan naar het land Spanje zelf.

Afgelegen gebieden

Eeuwenlang zijn vele verschillende regio´s in Spanje zeer moeilijk bereikbaar geweest. Overwegend door natuurlijke omstandigheden. Men is eeuwenlang op zichzelf en op de plaatselijke gemeenschap aangewezen geweest. Men is eeuwenlang op de plaatselijke gemeenschap ingesteld geweest. Hier ligt vermoedelijk de kern waarom er een gebrek is aan het Spaanse nationale eenheidsgevoel.

Interne spanningen

Door het creëren en de mogelijkheid tot het creëren van autonome gewesten en regio´s, vastgelegd in de Spaanse grondwet van 1978, verminderde de eeuwenlange heersende interne spanningen binnen Spanje.

Autonomiestatuut

Voor elke autonome gewest geldende pakket van bevoegdheden is vastgelegd in de “Estatuto de Autonomia”
Aanvankelijk werd gedacht dat alleen de regio´s Galicia, Baskenland en Cataluña een statuut zouden gaan maken. Echter: als een schaap over de dam is volgen er meer.

Federalisatie in Spanje

Sommigen van de ontstaande autonome gemeenschappen ging en gaat het allemaal niet ver genoeg. Vooral in de regio´s Canarias, Baskenland en Cataluña is autonomie alleen niet genoeg. Het allerliefst zien deze regio´s een gefederaliseerd Spanje.

De 17 Autonome gemeenschappen en regio´s in Spanje zijn:

• Andalusië
• Aragón
• Asturië
• Balearen
• Baskenland
• Canarische Eilanden
• Cantabrië
• Castilië-La Mancha
• Castilië en León
• Catalonië (Cataluña)
• Extremadura
• Galicië
• Madrid
• Murcia
• Navarra
• La Rioja
• Valencia

De twee autonome steden in Spanje zijn:

• Ceuta (Afrikaans vasteland)
• Melilla (Afrikaans vasteland)

Instellingen van de Autonome Gemeenschappen

Alle 17 autonome gemeenschappen bezitten de volgende instellingen:

• Een regionaal parlement (bestaat uit slechts 1 Kamer)
• Een regionaal regering
• Een regionaal president (benoemd door de Spaanse Koning, het staatshoofd.)
• Een regionaal gerechtshof (onderdeel van de rechterlijke macht!)

Bevoegdheden Spaanse staat en de autonome gemeenschappen

De verdeling van bevoegdheden is vastgelegd in de grondwet. De grondwet werkt met 2 lijsten van bevoegdheid: 1 lijst exclusief voor de Spaanse staat en een lijst die de Autonome gemeenschappen in hun statuut kunnen opnemen.

Lijst van bevoegdheden van de Spaanse staat

De Spaanse overheid heeft een lijst met 32 bevoegdheden, exclusief voor de Spaanse overheid, welke oa zijn:

• Arbeidswetgeving
• Buitenlandse betrekkingen
• Muntsysteem
• Defensie
• Justitie

Lijst van bevoegdheden van de autonome gemeenschappen

De autonome gemeenschappen hebben een lijst met 22 bevoegdheden, zoals:

• Openbare werken in hun regio
• Cultuurbeleid
• Natuurbescherming
• Gezondheidszorg
• Monumentenzorg
• Bevordering van de economie in hun regio
• Toerisme

Belastinginning in Spanje

Normaal gesproken int het ministerie van Financiën in Madrid de belasting. De ministerie draagt bedragen over aan de autonome gemeenschappen voor alle uitvoerende taken die deze regio´s doen.

Belastinginning door de autonome gemeenschappen

In Navarra en het Baskenland (Pais Vasco) is het de omgekeerde wereld: hier wordt de belasting geïnd door de autonome gemeenschap. De Autonome Gemeenschap draagt zijn deel over aan “Madrid”, voor de taken die de Spaanse overheid uitvoert.

Problemen

Er treden door de verschillende bevoegdheden en takenpakketten onder de 17 Autonome Gemeenschappen en door andere bevoegdheden van de Spaanse staat ook problemen op.

Europese Unie

Zoals bij de toetreding van de Europese Unie. Een aantal zaken en voorwaarden tot toetreding van de EU was een Spaanse overheid aangelegenheid, andere juist weer van de Autonome Gemeenschappen. Welke instantie – De Spaanse overheid of de Autonome Gemeenschappen – de juiste was en gevolgd moest worden om te kunnen toetreden tot de EU, is geregeld uitgevochten voor een rechter.

Officiële Spaanse taal versus streektaal

Een ander probleem dat is ontstaan door de verschillende bevoegdheden en takenpakketten onder de 17 Autonome Gemeenschappen is de bescherming en bevordering van de streektaal. Vele regionale overheden, vooral die van het Baskenland en Cataluña) geven hun streektaal voorrang. Voor mensen die enkel het officiële Spaans beheersen een regelrechte ramp!