Langs lijnen van geleidelijkheid - Louis Couperus

De roman Langs lijnen van geleidelijkheid van Louis Couperus maakte veel reacties los, nadat die in 1900 was voorgepubliceerd in het tijdschrift De Gids. De roman werd destijds door de critici negatief beoordeeld.

Algemene informatie

• Titel: Langs lijnen van geleidelijkheid
• Auteur: Louis Couperus
• Eerste druk: 1900
• Gelezen druk: elfde druk, Uitgeverij Veen, 1991
• ISBN: 90 204 2729 6
• Aantal pagina's: 246

Louis Marie Anne Couperus

Louis Marie Anne Couperus werd geboren op 10 juni 1863 in Den Haag. In 1872 vertrok het gezin naar Nederlands-Indië. Couperus startte in 1874 op het Gymnasium Willem III. Het gezin vertrok in 1878 weer naar Nederland. Couperus ging in Den Haag naar de H.B.S. maar maakte de opleiding niet af. In 1881 begon hij te studeren voor zijn acte MO-Nederlands.
In juli 1883 begon Couperus zijn literaire carrière met het gedicht Erinnering in het tijdschrift Nederland. In december 1886 haalde hij zijn acte MO-Nederlands. In december 1887 begon hij aan zijn debuutroman, Eline Vere. Dit verscheen in 1888 als feuilleton in Het Vaderland. In maart 1889 verscheen het als boek. Het boek was direct een groot succes. Hierna volgden nog vele werken.
Op 9 september 1891 trouwt Louis Couperus met zijn achternicht Elisabeth Couperus-Baud. Hij begint met haar te reizen naar o.a. Italië, Engeland en Frankrijk. Tijdens de Eerste Wereldoorlog moeten zij terugkeren naar het neutrale Nederland.
Op 60-jarige leeftijd stierf Couperus in De Steeg op 16 juli 1923.

Samenvatting

Cornélie de Retz van Loo, een gescheiden vrouw van 23 jaar, is uit haar vaderland Nederland vertrokken om in Italië een nieuw leven te beginnen. Ze voelt sympathie voor een aantal opvattingen van de vrouwenbeweging en schrijft een brochure over de maatschappelijke toestand van de gescheiden vrouw. De inhoud van deze brochure was vooruitstrevend te noemen voor de tijd waarin Cornélie leefde.

De vrouwenkwestie

In de jaren zestig van de negentiende eeuw begon een aantal vrouwen en mannen in Nederland te pleiten voor veranderingen in de maatschappelijke positie van de vrouw. Al snel ontstond er een openbare discussie over de vraag wat er veranderd moest worden en op welke manier, dan wel of alles niet beter kon blijven zoals het was. Het vrouwenvraagstuk ofwel de vrouwenkwestie was geboren.

Het bleef niet bij een discussie: zowel vrouwen als mannen gingen zich organiseren. Op deze manier ontstond wat toen ‘de vrouwenbeweging’ werd genoemd en tegenwoordig de ‘eerste feministische golf’ heet. Als beginpunt van de eerste feministische golf in Nederland wordt ook wel het artikel van A.M.M. Storm van der Chijs ‘Het Cooper Instituut te New York’ aangewezen. Hierin wijst Storm van der Chijs op het gebrekkige meisjesonderwijs en de geringe beroepsmogelijkheden voor vrouwen.
Het vrouwenvraagstuk werd vooral in brochures en enkele tijdschriften zoals De Tijdspiegel en De Dageraad aan de orde gesteld. Pas in 1870 verschenen de eerste feministische vrouwenbladen Ons Streven en Onze Roeping.

Rome

In Rome maakt Cornélie kennis met een jonge Nederlandse kunstenaar, Duco van der Staal, met wie ze een verhouding krijgt. Cornélie weigert met Duco te trouwen. Ze wonen samen in het atelier van Duco en lijken niets anders nodig te hebben dan elkaar. Hun kennissenkring beperkt zich tot een Italiaanse prins, Gilio de Forte-Braccio, en zijn rijke Amerikaanse vrouw, Urania Hope.

Na enige tijd raakt het geld van Cornélie en Duco op en de armoede begint een schaduw over hun geluk te werpen. Cornélie neemt dan noodgedwongen een baan aan in Nice als gezelschapsdame van een rijke Amerikaanse dame, Mrs. Uxeley. Duco blijft achter in Italië.

Nice

Bij toeval ontmoet Cornélie in Nice haar ex-man Rudolf Brox, die haar vrijwel meteen in zijn macht heeft. Na die ontmoeting vergeet zij plotsklaps haar ‘feministische’ ideeën. Zij verlaat zelfs Duco om weer met haar ex-man te gaan samenleven. Zij voelt zich namelijk nog steeds zijn vrouw. Rudolf heeft Cornélie volkomen in zijn macht; ze laat zich totaal leiden door zijn wil. De pogingen van Duco om Cornélie bij zich te houden zijn dan ook tevergeefs.
Rudolf en Cornélie zijn van plan in Parijs te gaan wonen en Cornélie droomt zelfs stiekem over het krijgen van kinderen...