Werkstuk Shetlander

Voor het vak zelfstudie (keuze pony voor het HC in Maasland) ga ik een opdracht maken over de aanschaf van twee Shetlanders. De pony’s moeten gebruikt kunnen worden om een kar te trekken, ook moet het paardgeschikt zijn om kinderen op hem te laten rijden.

In deze opdracht geef ik uitleg over:

• De geschikte huisvesting van een Shetlander
• De benodigdheden voor een Shetlander
• De periodieke en dagelijkse verzorging van een Shetlander
• De kosten van het voer voor twee Shetlanders

Aanschaf pony

De Shetlanders die op de kinderboerderij gaan staan verschillen qua geslacht. Ik zou een merrie en een hengst aan willen schaffen omdat er dan een veulen geboren kan worden. Ten eerste trekt dit meer mensen, en ten tweede zou het veulen na een aantal jaar ook ritjes met de kleine bezoekers van de kinderboerderij kunnen maken.
De Shetlanders schaf ik aan terwijl ze ongeveer vijf tot zes jaar oud zijn. Dan zijn ze niet meer zo onrustig, maar ze zijn sterk en oud genoeg om een middelzware taak te verrichten, zoals een kar voorttrekken. De pony’s mogen maximaal 1,10 meter hoog zijn. De kinderen moeten er namelijk goed bij kunnen als ze erop willen rijden, of als ze hem willen roskammen of aaien.
De pony’s die ik aanschaf moeten in goede conditie verkeren. De benen moeten geschikt zijn om het paard nog jarenlang te kunnen dragen, Ze mogen voor het ras niet te ver naar binnen of naar buiten staan. Verder mag de rug niet te ver doorgezakt zijn. De ogen moeten helder zijn en nieuwsgierigheid uitstralen.
De pony’s mogen op een witte kol en witte voeten na niet teveel lichte kleuren hebben. Dit wordt heel snel vies, en dat ziet er onverzorgd uit. Daarom wil ik het liefst een zwarte en een voskleurige pony aanschaffen. De zwarte pony met een witte kol en witte voetjes.

Ik heb gekozen voor de Shetlander omdat:

• Ze klein zijn.
• Ze heel erg lief zijn tegen kinderen.
• Ze in de nacht ook buiten kunnen staan wegens hun dikke vacht.
• Ze zijn rustig en zullen een kind er dus niet snel afgooien.
• Shetlanders zijn makkelijk te verzorgen.
• En ze kunnen met gemak bij andere boerderijdieren gehuisvest worden.

Kleine kinderen zijn erg nieuwsgierig. Maar ze zullen eerder op een klein paard afstappen dan op een groot paard. Een erg groot paard vinden de meeste kinderen eng. Maar een klein paard zoals een Shetlander zullen ze wel graag willen aaien of voeren, vooral omdat ze er zo ook beter bij kunnen. Ook is een klein en rustig paard veel makkelijker te verzorgen. Het op en afzadelen gaat vaak een stuk makkelijker, en aan het borstelen heb je ook minder werk. Een groot paard heeft ook meer ruimte en voer nodig dan een kleine pony. Het bespaard je dus tijd, kosten, moeite en het is ook nog eens een stuk leuker voor de kinderen.

Shetlanders zijn erg kindvriendelijk. Ook dit is een erg belangrijk punt, want kinderen zijn wel eens onvoorspelbaar omdat ze niet weten hoe je met zo’n dier moet omgaan. Ze kunnen dus aan de staart, manen of oren gaan trekken, of ze gaan slaan of schoppen naar het paard. Een Shetlander is hier niet zo heel erg van onder de indruk. Hij doet een stap opzij, of snuift om te laten merken dat hij het niet leuk vindt, maar hij zou niet zo snel steigeren of uithalen. Een Shetlander heeft niet zo veel binnenruimte nodig omdat hij zelfs in de winter gewoon buiten kan staan. Dit is mogelijk omdat zij een dikke vacht hebben.

Deze dieren hebben een wereldkarakter. Ze zijn uitzonderlijk vriendelijk en temperamentvol. Ook zijn ze intelligent. Dit komt allemaal goed van pas omdat je ze zo heel snel duidelijk kan maken wat wel en wat niet mag, hoe ze moeten stappen, en waar ze op moeten reageren.

Als een Shetlander één of meerdere dagen geen vachtverzorging krijgt is dit niet zo erg omdat ze maar weinig verzorging nodig hebben. En het kan op een boerderij wel eens voorkomen dat de verzorging niet vlekkeloos verloopt. Dit komt doordat de kinderen de pony’s vaak verzorgen, en niet exact weten hoe dat dan moet.

Huisvesting

Ik heb een aantal stallen met elkaar vergeleken, en gekozen voor een stal buiten het weiland. Ik heb hiervoor gekozen omdat je dan in de ochtend als je de pony’s naar de wei brengt, kunt controleren of de paarden in orde zijn. Als je een stal in de wei kiest kan dat niet. Zodra je de stal dan opent lopen alle dieren tegelijk naar buiten en dan kan je ze niet meer controleren.

In de stal komen geiten en de pony’s. Deze stal is 12 meter lang en 4 meter breed. Het hok waar de dieren in komen te staan wordt acht meter lang en twee en een halve meter breed. De dieren hebben zo genoeg ruimte om zich vrij te bewegen. De stal is drie en een halve meter hoog. Zo is de stal namelijk goed geventileerd worden. Verder komen er nog drie aparte hokjes in de stal, voor zieke, gevonden, zwangere, of net geboren dieren. Die hokjes zijn twee bij twee meter.

In het grootste hok van de stal komen een aantal dingen:

• Bodembedekking: stro.
• Ruifen: gevuld met hooi.
• Voerbakken: Voor biks.
• Drinkbakken: Deze bakken hervullen zich vanzelf.
• Liksteen: Hierin zitten vitaminen en mineralen die de pony’s nodig hebben.
• Zoutsteen: Voor alle dieren in de stal.

De stal wordt voorzien van een ventilatiesysteem zodat de stal altijd goed geventileerd blijft. De kieren in de stal worden dichtgekit, voor een goede isolatie. Door deze twee maatregelen zullen de dieren in de stal al minder snel ziek worden. De stal wordt drie keer per week uitgemest en schoongespoten om bacteriën uit te drijven.

Om stalondeugden zoals kribbebijten, luchtzuigen, weven, dekenbijten en schoppen of stampen te voorkomen, kun je ervoor zorgen dat er in de stal goede afleiding is, zodat de paarden zich niet gaan vervelen.
Zet de merries zoveel mogelijk op het weiland, en leg in de stal wat speeltjes neer. Een kleine skippybal bijvoorbeeld.

Als de merries toch stalondeugden gaan vertonen kan je een aantal dingen doen:

• Tegen kribbebijten en luchtzuigen kan je het hout in de stal insmeren met carbolineum.
• Tegen dekenbijten kan je een lap vastmaken aan het halster zodat de merrie haar nek niet meer ver genoeg kan draaien.
• Het weven kan je tegengaan door een weefrek te plaatsen.
• Het schoppen en stampen kan je echter niet tegengaan zonder dat je het paard van zijn bewegingsvrijheid beroofd.

Overzicht benodigdheden voor de pony ’ s

Voor de vachtverzorging van een paard heb je een aantal borstels nodig:

• Roskam ; verwijdert het grof vuil en losse haren. Niet gebruiken bij het hoofd, de benen, de manen en de staart.
• Harde borstel; Verwijdert los vuil, ook uit de manen.
• Zachte borstel; hiermee borstel je het paard na voor extra glans.
• Manenkam; Voor het ontklitten van de manen en de staart.
• Zweetmes; Om het paard droog mee te maken na intensieve inspanning of na het afspuiten.
• Hoevenkrabber; verwijdert het grove vuil, en steentjes uit de hoeven.

Voor het voedsel en water zijn uiteraard ook speciale voorzieningen nodig:

• Drinkbak; Loopt vol zodra het paard wil drinken en zijn snuit in de bak steekt. Zo wordt er geen water vervuild of verspilt.
• Voerbak; Wordt uitsluitend voor biks gebruikt.
• Hooiruif; Hier wordt het hooi ingedaan. Zo valt het niet op de grond en wordt het voer dus niet vies. Vaak eten paarden voer dat vies is geworden niet meer op.

Nog enkele benodigdheden:

• Halster
• Halstertouw
• Hoofdstel
• Zadel
• Tuig
• Beenbeschermers
• Kar
• Deken
• Zweetdeken
• Spons

Dagelijkse en Periodieke verzorging.

Dagelijkse verzorging

• vers water, biks en hooi
• vers stro
• Stal uitmesten (als het paard s’nachts op stal heeft gestaan)
• Geef het paard beweging
• Borstelen (bij dit ras niet noodzakelijk)

Periodieke verzorging

• Ontwormen / om de 6 maanden
• Hoefsmid / om de 6 – 8 weken
• Veearts / elk jaar
• Stal schoonspuiten 2 – 3 x per week

Het uitmesten van de stal doe je 1x per dag. Je verwijdert de natte en vuile plekken uit het hok. De lege plaatsen die zijn ontstaan vul je op met nieuw stro of zaagsel.

Een shetlander krijgt voldoende beweging als je ze overdag samen in de wei zet. Een paard is van nature een kuddedier, dus ze zullen samen gaan rennen en spelen. Je kan ze natuurlijk ook iets extra’s laten doen door ze ritjes te laten maken met kinderen op hun rug, en ze zijn erg geschikt voor het trekken van een kar.

Het is niet noodzakelijk om een shetlander vaak te kammen. Maar als je besluit om hem helemaal af te borstelen moet er een bepaalde volgorde gevolgd worden:

• Eerst pak je de roskam. Deze is van rubber, ijzer of plastic. Hiermee verwijder je het grove vuil van de pony, en je verwijdert de losliggende haren ermee. Werk met cirkelvormige bewegingen van de hals naar de staart toe. Het hoofd, de manen, de benen en de staart sla je over. Deze plaatsen zijn te gevoelig. Als je daar de roskam gebruikt doe je het paard zeer, of je beschadigt de huid.
• De harde borstel wordt hierna gebruikt. Met deze borstel verwijder je het losliggende vuil. Dieren die erg gevoelig zijn, of die pas zijn geschoren hoeven met deze borstel niet gekamd te worden. De manen kan je met deze borstel echter wel doen.
• Met de zachte borstel gebeurt het naborstelen. Hierdoor krijgt de vacht van de Shetlander extra glans. Deze borstel kun je goed gebruiken op gevoelige plaatsen.
• De manen en de staart doe je door de strootjes eruit te plukken. Grote klitten kam je er voorzichtig uit. Hierbij hou je de haren boven de klit stevig vast zodat je de haren niet letterlijk uit zijn hoofd kamt.
• De hoeven doe je met een Hoevenkrabber, een harde borstel en een kwast. Het grove vuil krab je uit met de hoevenkrabber. Dit doe je voor en na het stappen als het paard je een voetje geeft.
• Met de harde borstel en wat water worden de hoeven geschobd. Je moet hierbij wel opletten dat je de gevoelige kroonrand niet raakt. De zool en de kroonrand vet je daarna in met de kwast, dit doe je tegen uitdroging en eens per week.
• Met een vochtige spons kun je na een rit de neusgaten en ooghoeken schoonmaken. Met een tweede spons doe je de anus en de achterbenen.
• Een paard kan je na het rijden in de zomer ook even goed afspuiten. Dit koelt en masseert de pezen van het paard. Droog na het afspuiten de kootholte goed af om mok te voorkomen.
• Met het zweetmes kun je het paard na het afspuiten goed drogen. Laat hem ook nog even droogstappen zodat de spieren niet te snel afkoelen.

De hoefsmid zet eens in de zes tot acht weken nieuwe ijzers op de hoeven. Dit doet hij omdat de ijzers de draagwand van de hoef goed moeten blijven beschermen. Ook een onbeslagen paard ( dus een paard zonder ijzers ), krijgt eens in de zoveel tijd een bezoek van de hoefsmid. De hoefsmid kapt dan de hoeven bij, dit kan om twee redenen:

• De hoeven slijten onvoldoende.
• De hoeven zijn scheef gegroeid.

Het jaarlijkse bezoek van de veearts is noodzakelijk voor de jaarlijkse inentingen. Maar ook voert de veearts dan een algemene controle uit om te onderzoeken of de conditie waarin het dier verkeerd nog steeds goed is.

Behoefte voor onderhoud

In de onderhoudsbehoefte zit het in stand houden van de essentiële lichaamsfuncties alsook de behoefte voor staan en beweging. De hoeveelheid beweging is onder meer afhankelijk van het temperament van het paard. De onderhoudsbehoefte wordt beïnvloed door het ras, het geslacht en het temperament. Hengsten hebben een 10 á 20 % hogere onderhoudsbehoefte dan merries en ruinen. Paarden in training hebben 5 á 15 % hogere onderhoudsbehoefte dan paarden in rust.

Tabel 3: Onderhoudsbehoefte voor energie (VEP) en eiwith (VREp)