Leesverslag Turks Fruit, Jan Wolkers

Leesverslag en persoonlijke noot over het bekende werk van wijlen Jan Wolkers: Turks Fruit. Korte samenvatting en uiteenzetting thematiek en stijlvorm. Goed te gebruiken als geheugensteuntje over hoe en wat precies.

Biografie:

Jan Wolkers wordt op 26 oktober 1925 in Oegstgeest geboren. Hij groeit op in een streng gereformeerd gezin, als derde van elf kinderen. Hij wordt vanwege slechte resultaten van MULO gestuurd. Hij helpt eerst zijn vader in de winkel en heeft daarna baantjes als: dierenverzorger, tuinman en lampenkapschilder. In de oorlog duikt hij onder. Hij debuteert in 1961 als schrijver met de verhalenbundel serpentines petticoat. Kort Amerikaans (1962) is zijn eerste roman. Hierna volgen nog veel mooie en goede boeken als: Turks fruit, Een roos van vlees en brandende liefde. Apart van schrijver was Wolkers ook schilder en beeldhouwer.

• Auteur: Jan Wolkers
• Geboortejaar: 26 oktober 1925
• Sterftejaar: 19 oktober 2007
• Titel: Turks Fruit
• Jaar+plaatspublicatie: 1969, Meulenhof, Amsterdam

Titelverklaring:

Op een van de laatste bladzijden van het boek heeft Olga een hersentumor en ligt Olga na een operatie in het ziekenhuis. Ze is bang dat haar tanden uitvallen en wil daarom alleen maar Turks fruit eten en vraagt daarom aan Erik om een zak Turks fruit voor haar te halen. Turks fruit is notoire om zijn tandrot; wat overeen komt met het bederf van hun liefde. Een hersentumor kan je gedrag beïnvloeden, dus Erik denkt dat dat eventueel een oorzaak kan zijn voor hun breking.

Motto:

Rastapopoulos: Ik, naar? Ik ben de grootste naarling van de hele wereld! Het is erg, maar toch is het echt waar!
Carreidas: O ,nee, ik ben de grootste naarling van de wereld...En ik ben trouwens veel rijker!
Rastapopoulos: Misschien, maar ik heb mijn drie broers en mijn twee zusters geruïneerd en mijn ouders uitgezogen....Nou, wat zegt u daarvan?
Carreidas: dat is nog niks! Ik ben zo slecht geweest tegen mijn oudtante, dat ze gestorven is van verdriet!
Rastapopoulos: Nu heb ik er genoeg van! Vooruit, geef toe, dat ik slechter ben dan u!
Carreidas: Nooit! Hoort u dat? Ik sterf nog liever!
De avonturen van Kuifje
VLUCHT 714

Verklaring motto:

Net als Erik en Olga voeren Rastapopoulos en Carreidas een zinloze discussie waarin ze allebei denken gelijk te hebben. Na het verbreken van de relatie tussen Erik en Olga voeren ze vaak van dit soort zinloze discussies.

Beschrijving Karakters:

Erik:

Erik is een kunstenaar en beeldhouwer. Hij heeft een relatie met Olga. Als Olga hem verlaat weet hij niet meer wat hij moet doen, hij is radeloos. Hij geeft zijn schoonmoeder de schuld, met wie hij een zeer slechte relatie heeft. De ikfiguur is een eenzaam persoon.

Olga:

De vrouw van Erik. Een mooie vrouw met rode haren en een droomlichaam. Wanneer de heftige relatie met Erik stuk loopt trouwt ze twee keer ongelukkig en blijkt ze een hersentumor te hebben waaraan ze overlijd. Olga maakt een sterke persoonlijkheidswisseling door in het boek.

Moeder Olga:

Vind het maar niks dat Olga met een kunstenaar getrouwd is en laat dit duidelijk merken wat zorgt voor spanningen tussen haar en Erik. Hangt thuis de goede moeder uit maar gaat constant vreemd en is eigenlijk een zeer harteloze vrouw.

Vader Olga:

Eenzame man die altijd het zelfde grapje maakt. Hij eet heel veel en sterft hier later indirect ook aan. De relatie tussen Erik en Olga’s vader is in tegenstelling tot Olga’s moeder wel goed.

Samenvatting:

Het verhaal begint als Erik (de hoofdpersoon) op bed ligt en terugdenkt aan zijn tijd met Olga. Erik ontmoet Olga als hij staat te liften. Ze krijgen een relatie, gaan samenwonen en trouwen uiteindelijk. Erik kijkt terug op de hoogtepunten uit hun relatie en vertelt over de verschillende gebeurtenissen uit Olga's leven. Olga’s vader is een wat tragikomische man die Erik wel aardig vindt. De vader van Olga is een zeer eenzame man. De moeder van Olga kan Erik niet uitstaan, ze is een vrouw die vreemdgaat, maar zich thuis voordoet als de goede, brave en perfecte echtgenote. Erik vertelt veel over de erg heftige seksuele relatie die hij met Olga had en die heel belangrijk voor hem was. Ook over de vakantie op Ameland en de keren dat Olga voor hem model stond wijdt Erik uit. Langzaamaan wordt er naar een zekere climax toegewerkt. Als Olga tijdens een diner zit te flirten met een zakenrelatie van haar ouders, komt het keerpunt in hun relatie. Erik slaat Olga, waarna Olga hem verlaat en teruggaat naar haar moeder. Nadat Olga hem heeft verlaten, heeft Erik veel kortstondige relaties met andere vrouwen, die hij altijd met Olga vergelijkt waardoor niemand aan haar tippen. Erik verhuurt een kamer aan twee Amerikaanse meisjes, maar schopt ze er weer uit als hun vogels alles onder poepen. Olga trouwt twee keer en woont een aantal jaren in het buitenland. Ze reist veel en stuurt Erik kaartjes en brieven. De huwelijken van Olga lopen op niets uit. Soms komt Erik Olga in de stad tegen en praten ze wat met elkaar, zonder eigenlijk iets te zeggen (zie motto). Olga krijgt last van erge hoofdpijnen en het blijkt dat ze een hersentumor heeft. Door de vele bestralingen verliest Olga haar haren en koopt Erik een pruik voor haar. Erik bezoekt Olga elke dag in het ziekenhuis en ziet haar langzaamaan aftakelen. Ze durft niets meer te eten behalve Turks fruit omdat ze denkt dat haar voortanden er uit zullen vallen als ze iets hards eet. Erik koopt op de markt Turks fruit voor haar wat juist bekent staat om zijn notoire tandrot. Olga sterft op een vroege voorjaarsavond en wordt met haar pruik op gecremeerd.

Structuur:

Het verhaal kent flashbacks naar het verleden namelijk de tijd van de relatie tussen Olga en Erik en hoe het misliep. Het wordt vanuit de ikfiguur verteld waardoor je je goed kunt inleven in Erik. Verder worden de flashbacks en het heden wel chronologisch verteld. Er zitten ook een aantal tijdvertragingen en versnelling in omdat sommige dingen erg belangrijk zijn, en seconde voor seconde verteld worden en andere minder zoals: twee weken later kwam ik haar weer tegen.

Thema:

De thema’s in Turks Fruit zijn de dood, eenzaamheid en verrotting van iets moois (Turks fruit klinkt gezond door het woordje fruit maar staat bekend om zijn tandrot). De vader van Olga gaat dood en Olga zelf ook. Eenzaamheid is terug te vinden bij de vader van Olga die een zeer eenzaam bestaan leid en bij Erik zelf, als de relatie met Olga op de klippen loopt. De relatie met Olga staat symbool voor de relatie die Wolkers zelf heeft gehad met Annemarie Nauta. De kanker van Olga staat symbool voor het rouwproces dat Wolkers doormaakte na het verbreken van die relatie.

Waardering:

Een erg mooi en vooral triest boek. De hierboven beschreven thematiek is erg sterk terug te vinden in Turks Fruit. Omdat het vanuit de ikpersoon is geschreven ga je echt meeleven met Erik en zul je Olga even erg gaan haten als Erik wanner zij vreemd gaat. Wolkers schrijft in een zeer natuurlijke stijl met veel korte zinnen en vergelijkingen waardoor zijn boeken zeer prettig zijn om te lezen.