Gruiten op de basisschool

Het nieuwe lesprogramma SCHOOLGRUITEN heeft als doelstelling de groente- en fruitconsumptie bij kinderen te verhogen. Het woord gruiten is een samentrekking van: groenten en fruit eten. SchoolGruiten helpt basisscholen om kinderen op een leuke en leerzame manier gezonde voedingsgewoonten aan te leren.

Kinderen eten niet gezond

In Nederland is de groente- en fruitconsumptie onder basisschoolkinderen te laag. Met de groente- en fruitconsumptie wordt bedoeld: het eten van stukken groente en fruit. Hierbuiten valt het drinken van vruchtensappen.

Volgens de Richtlijnen Goede Voeding (Gezondheidsraad 2006), is de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid fruit voor kinderen in de leeftijd 4-12 jaar, 2 stuks per dag. Wat betreft de groenteconsumptie adviseert de Gezondheidsraad 150 gram groente per dag voor kinderen in de leeftijd van 4-12 jaar.

Van de kinderen in Nederland, in de leeftijd van 4-12 jaar, eet 70% dagelijks fruit. 40% eet op een dag twee of meer stuks fruit, en ongeveer 30% eet op een dag één stuk fruit. Een klein deel van de kinderen (8%) eet dus (bijna) nooit fruit.

Voor de groenteconsumptie geldt dat meer dan de helft van deze kinderen (53%) elke dag groente eet. Zo’n 25% van de kinderen eet bijna elke dag (5-6 dagen per week) groente. 10% van de kinderen eet nog minder vaak groente (3-4 dagen per week). De overige kinderen eten minder vaak of (bijna) nooit groente.

Plan van aanpak

Het is duidelijk dat groenten en fruit een belangrijk onderdeel vormen van een gezond dieet. Groenten en fruit bevatten namelijk belangrijke voedingsstoffen die je lichaam nodig heeft om naar behoren te kunnen functioneren. Wat tevens vaststaat is dat vooral kinderen niet altijd even dol zijn op groenten en fruit. Uit eigen beweging grijpen kinderen nu eenmaal liever naar een zak chips dan naar een appel. Het initiatief SchoolGruiten is een effectieve methode gebleken om kinderen te laten wennen aan een regelmatige inname van groenten en fruit.

Om de groente- en fruitconsumptie te doen stijgen, zijn er verschillende gezondheidsbevorderende lesprogramma’s te verkrijgen bij de GGD op het gebied van gezonde voeding en beweging. Een van die projecten is Schoolgruiten. Dit programma legt de nadruk op het eten van voldoende groente en fruit. Het allerbelangrijkst is dat er door de kinderen gezamenlijk in de klas fruit en groente gegeten wordt op minstens twee vaste dagen per week. Ook is een lespakket voor de groepen 7 en 8 ontwikkeld en ondersteunende lessuggesties voor de overige klassen. Bij dit programma hoort ook een video, een website (www.schoolgruiten.nl), posters en “gruitboxen” (lunchtrommels met plek voor fruit.
Basisscholen kunnen kiezen uit drie modellen om de groente en fruit op school te krijgen:

• Gruitmodel 1: afleveren. Een leverancier levert de groente en fruit wekelijks af op school.
• Gruitmodel 2: afhalen. De school zorgt zelf voor het afhalen van de groente en fruit.
• Gruitmodel 3: meegeven. Er wordt aan de ouders gevraagd op vaste dagen een portie groente of fruit mee te geven.

De verantwoording ligt uiteindelijk bij de ouders, maar door het initiatief van de scholen kan samengewerkt worden om te komen tot een gezonder eetpatroon. Als de situatie op school en thuis afgestemd worden op elkaar kan gewerkt worden aan een gezamenlijk doel: een ander en dus gezonder voedingspatroon van kinderen in de leeftijd van 4 t/m 12 jaar.
SchoolGruiten is een gezamenlijk initiatief van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, het Ministerie van Onderwijs, Cultuur, en Wetenschap, het Productschap Tuinbouw, het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit en de Stichting Voedingscentrum Nederland.

Er kan aangenomen worden dat wanneer een kind deelneemt aan Schoolgruiten dit kind ook gemiddeld 0,37 jaar langer leeft en ook langer gezond blijft. De medische kosten zullen daarom ook lager zijn. Voorwaarde is dan wel dat de deelnemende kinderen na de basisschoolperiode ook meer groente en fruit blijven eten.

Het resultaat van SchoolGruiten

Het schoolgruiten blijkt te werken; volgens een onderzoek van de Universiteit van Amsterdam blijkt dat kinderen na 2 jaar al meer groente en fruit eten dan de periode daarvoor. Dit werkt alleen maar positief op de gezondheid. Daarom wordt SchoolGruiten gestimuleerd en wordt het al bijna gewoon dat de kinderen samen met de leerkracht minstens twee keer per week gaan gruiten. Het blijkt dat groente en fruitverstrekking dus veelbelovend zijn. De kinderen zijn immers op een gevoelige leeftijd, dus wat nu aangeleerd wordt als gewoonte kan de rest van hun leven gehandhaafd blijven. Met andere woorden: deze gewoonten kunnen een levenslang effect behalen.

Conclusie

Veel Nederlanders eten vaak ongezond en om dat te veranderen is het van belang om kinderen op jonge leeftijd gezonde voedingsgewoonten aan te leren. De stelregel is 200 gram groenten en 2 stuks fruit per dag. De meesten van de Nederlanders haalt dit niet. Het SchoolGruiten levert een belangrijke bijdrage om die doelstelling dat te bereiken. Wanneer kinderen al op jonge leeftijd gewend raken aan het eten van groenten en fruit, vergroot dat namelijk de kans dat ze ook op latere leeftijd aan hun dagelijkse groenten- en fruitbehoefte komen. En juist daarom is SchoolGruiten zo belangrijk op deze leeftijd.