Tips voor een goede organisatie van een schoolkamp

Voor de meeste kinderen is het hoogtepunt van de basisschoolperiode het schoolkamp in groep 8. Voor het slagen van zo'n kamp, door sommige scholen werkweek genoemd, is een goede voorbereiding van wezenlijk belang, waarvoor normaal gesproken de leerkracht de hoofdverantwoordelijke is. Het organiseren van het kamp kent veel aspecten: de locatie, kennis van de omgeving, de begeleiding, een eventuele kookploeg, de logistiek van kinderen en materialen, een goed weekprogramma voor binnen en buiten en contacten met ouders over medische of andere problemen bij kinderen. Als dit voor elkaar is zal de sfeer in de week meestal goed zijn, conflictjes zijn er altijd wel eens. Suggesties voor het organiseren van een kamp kunnen uiteraard ook voor sportverenigingen en andere groepen zinvol zijn.

Een goede organisatie van een schoolkamp begint met de voorbereiding

Een kamp organiseren vereist een goede voorbereiding om de kans van slagen groot te maken. Kinderen zomaar een aantal dagen 'loslaten' is vragen om moeilijkheden. Een grote fout die veel (bege)leiders maken is overschatting van de groep die zij onder hun hoede hebben. Ook al zijn de meesten aan het (pré)puberen, ze zijn nog steeds kinderen die niet in staat zijn zelf een goede invulling van een dag te geven. De leiding zal daarom een programma klaar moeten hebben voor zowel goed als slecht weer. Natuurlijk krijgen de kinderen daarin voldoende ruimte om ook zelf te kunnen doen wat ze willen.

Begin op tijd met de voorbereiding

Een voorbereiding kan niet een week van tevoren beginnen, want daarvoor is een kamp te complex. Het begint al ver van te voren met het inlichten van ouders over de kosten en de mogelijkheid om eventueel gespreid te kunnen betalen. Natuurlijk ook het uitzoeken van een locatie. Heb je een locatie die je al eerder hebt gebruikt, dan zal er op tijd gereserveerd moeten worden.

Het kiezen van een locatie

• Een goede locatie waar de kinderen zonder risico van veel verkeer buiten kunnen zijn, zoals bos of duinen.
• Zoek je een locatie waar door 'het huis' gekookt wordt, een jeugdherberg bijvoorbeeld, of een waar zelf gekookt moet worden. In het eerste geval is het erg aan te raden om een ruimte af te huren die alleen voor de eigen groep bestemd is. Het is ideaal, ongestoord door andere gasten, samen de activiteiten te doen, samen te eten en samen de avonden op een gezellige manier door te brengen. In een locatie waar je zelf moet koken is de ruimte doorgaans al voor de eigen groep bestemd.
• Is de locatie gekozen en gereserveerd, dan is het aan te raden om zelf eerst het gebouw, de slaapgelegenheden en de omgeving te verkennen.
• Natuurlijk is ook de afstand van belang. Kies je voor fietsen naar de bestemming dan moet de afstand niet verder dan 40 km zijn. Stippel daarna een veilige route uit. Kies je voor een bestemming die verder weg is dan zullen andere vervoersmiddelen nodig zijn. Een bus huren is duur, per trein is ook niet goedkoop. Vrijwilligers (ouders) die de kinderen kosteloos willen brengen en/of halen is natuurlijk het meest ideaal.

Een thema voor het kamp

Heel erg leuk is om het schoolkamp een thema te geven. Dit klinkt ingewikkeld, maar hoeft dat echt niet te zijn. Voorbeelden van thema's: Romeinen, Vikingen, indianen, heksen en tovenaars, Schotland, Tirol, Olympische Spelen en veel meer. Plan op de laatste avond van het kamp een 'bonte avond'. Het is heel leuk om de kinderen en de begeleiding in de kleding van het thema te steken. Met behulp van ouders zal dat zeker geen probleem zijn. Dit moet natuurlijk geen haute couture zijn. Met simpele materialen kom je heel ver zonder grote uitgaven.

Enkele voorbeelden van thema's

• Romeinen: Grote lappen (lakens) draperen.
• Vikingen: Jute zakken als hesje en lint om de broekspijpen gedraaid.
• Indianen: Hesje en verentooi.
• Schotland: doedelzak van bal met bamboestokjes

Dit zijn slechts suggesties: laat je fantasie los en bespreek met ouders die de kleding willen maken de mogelijkheden.

Informatie van ouders en naar ouders

Het krijgen van informatie door ouders over een kind

Dit onderdeel wordt vaak over het hoofd gezien. Goed op de hoogte zijn van een fysiek of psychisch probleem kan tijdens de dagen ongemakken voorkomen of er voor zorgen dat je er gemakkelijker mee kan omgaan. Voorbeelden die je tegen kan komen:

• Meisjes: vergeet niet dat je met meisjes te maken hebt die menstrueren of misschien voor het eerst ongesteld kunnen worden tijdens deze dagen.
• Jongens: Vaak zit in een groep minimaal 1 bedplasser, meestal een jongen.
• Allergieën. Het komt regelmatig voor dat een kind iets niet mag eten vanwege een voedselallergie.
• Heimwee; Onderschat heimwee niet. Een kind kan er echt ziek van zijn.

• Medicijngebruik: Welk medicijn, hoe vaak per dag en welke vorm van toedienen. Het kan je overkomen dat een kind dagelijks een injectie nodig heeft.
• Ziektekostenverzekeringsmaatschappij en gegevens van het kind. Een ongeluk zit in een klein hoekje: struikelen, vallen uit een stapelbed, een teek op een intieme plek om een paar voorbeelden te noemen.

Ouders informeren

De meeste ouders stellen het op prijs om goed geïnformeerd te worden.

• Via nieuwsbrieven of de website van de school kan je ze op de hoogte houden van kosten, tijdstip, bestemming en alles wat je zelf aan informatie nodig vindt.
• Via een persoonlijk gesprek kan je ouders geruststellen over maatregelen die je neemt bij problemen zoals hierboven omschreven.

Gebruik de informatie in de voorbereiding

Gebruik de informatie in je voorbereiding,

Enkele mogelijke voorbeelden

• Neem voor onverwachte situaties maandverband en/of tampons discreet mee. Bespreek vooraf met de meisjes dat je als organisatie op deze ongemakken bent voorbereid.
• Neem ook discreet een zeiltje en extra lakens mee voor ongelukjes met de bedplasser. Laat de persoon in kwestie vlak voor de nacht extra naar de W.C. gaan. Ook hier is een gesprek met de groep vooraf aan te raden. Je zal vaak verrassende reacties krijgen en het begrip voor de anonieme bedplasser wordt veel groter.
• Breng de kookploeg op de hoogte van de allergieën die er zijn en pas de boodschappen aan.
• In geval van het koken door een kok in je locatie. Stel deze ruimschoots van te voren op de hoogte om welke allergie het gaat.
• Laat een kind met heimwee iedere avond naar huis bellen. (N.B. Laat de meegenomen mobieltjes overdag niet gebruiken. Dit is hinderlijk en kan de sfeer aantasten. Geef ze in de avonduren een kwartiertje de tijd om even naar huis te bellen.)
• Helpen na twee dagen de telefoontjes niet en zie je het kind steeds lustelozer reageren, schakel de ouders in en laat het kind ophalen of breng het zelf naar huis. Blijven heeft geen zin en het kind wordt ongelukkiger of zelfs ziek.
• Houd bij wie medicijnen nodig heeft en wanneer. Laat de kinderen in het bijzijn van iemand van je begeleidingsteam de medicijnen innemen. Mocht je in de situatie verkeren dat een injectie gegeven moet worden, is het handig om iemand in je team te hebben die daar ervaring mee heeft. Het is trouwens verplicht om iemand met EHBO-kennis in je team te hebben.
• Zoals gezegd een ongeluk zit in een klein hoekje. Stel je op de hoogte van adressen van een huisarts, huisartsenpost en het dichtstbijzijnde ziekenhuis. Er wordt altijd gevraagd naar naam en gegevens van de patiënt. Voor de behandelende arts en voor de ouders is het prettig dat deze gegevens voorhanden zijn.
• N.B. Een teek kan meestal door iemand van de begeleiding zelf worden verwijderd, maar doe dat niet op een intieme plek voor je eigen veiligheid.

Ouders betrekken bij het schoolkamp

Voor diverse activiteiten is het betrekken van ouders erg plezierig en in bepaalde gevallen zelfs noodzaak. Activiteiten waarbij ouders ingeschakeld worden:

Het begeleidingsteam voor alle dagen van het kamp
De begeleiding van het schoolkamp bestaat vaak uit één of twee leerkrachten van de school. Uiteraard ben jij dat als groepsleerkracht. Met een beetje geluk kan de school maatregelen treffen om een collega die dagen mee te laten gaan. Voor de rest zal je team voor het kamp aangevuld moeten worden met ouders. Ouders die overwicht en overzicht hebben en initiatief tonen.

De kookploeg

Het best is als in je begeleidingsteam ouders zitten die de kookploeg voor die dagen vormen. Het is niet verstandig om daarvoor een leerkracht in te zetten. De pedagogische kwaliteiten zijn bij de kinderen nodig.

Maken van kleding indien je voor een thema hebt gekozen

Er zijn altijd ouders die het leuk vinden samen op school een paar middagen en/of avonden de kleding voor de kinderen te maken. Kleding dus die in het teken van het gekozen thema staan. Heel leuk is om de gemaakte kleding een aantal dagen voor het vertrek in het lokaal te hangen. Sfeerverhogend en je werkt zichtbaar voor iedereen naar het kamp toe.

Helpen bij het vervoer naar de plaats van bestemming en terug
Zoals eerder geschreven is de soort hulp afhankelijk van de afstand.

• Ga je met de fiets zorg dan dat je voldoende mensen hebt die meefietsen, waardoor je jouw groep in kleinere groepjes kan verdelen.
• Zorg voor fel gekleurde hesjes voor iedere begeleider en als het even kan voor ieder kind.
• Iedereen moet een goedgekeurde fiets hebben.
• Ga je met de auto zorg voor chauffeurs met een inzittendenverzekering.
• Overschrijd het wettelijk toegestane aantal passagiers niet.
• Vervoer van materialen: iemand met een busje is de ideale manier om al je materialen te vervoeren. Dat kan aardig wat zijn.

Bemannen van de rustpost in de fietsroute

Voor de fietstocht is het prettig om even een rustplek in te lassen. Een plek waar de kinderen even veilig kunnen spelen en wat kunnen eten en drinken.

Suggesties voor een programma

Het gaat te ver om een kant en klaar weekplan aan te dragen. Laat je eigen fantasie en creativiteit de vrije loop, maar zorg voor georganiseerde activiteiten in de ochtend en middag. Een leuke excursie van een hele dag behoort natuurlijk ook tot de mogelijkheden. In de avonduren wat rustiger aandoen. Nadat alle kinderen hebben gedoucht, gezellig in pyjama en met hun favoriete knuffel bij elkaar in de binnenruimte. Spelletjes doen met hun muziek op de achtergrond. Ja, je leest het goed. De favoriete knuffel. Ook 12-jarigen blijken nog een knuffel te hebben. Maak van de laatste avond iets leuks. Een bonte avond of hoe je het ook noemen wilt. Heb je deze week aan een thema gebonden is het heel leuk om iedereen, ook de begeleiders in de vooraf gemaakte kleding te steken. Maak met de kinderen lekkere hapjes en drankjes, Laat de groepjes iets doen wat ze eerder hebben voorbereid. The Romans got Talent of het indianentheater, tovenarijen en heksenstreken enz. De begeleiding speelt ieder een bekend Nederlands jurylid en het wordt een avond die niemand snel meer vergeet. Uiteraard mogen de kinderen de gemaakte kleding zelf houden.

Tot slot

Een goed voorbereid programma is dus de basis voor een geslaagd schoolkamp, omdat dit momenten van verveling weinig kans geeft. En iedere leerkracht weet dat verveling meestal leidt tot baldadigheden en ruzies.

De laatste maar niet onbelangrijke tip

Aan het einde van een lange en vermoeiende dag is het heerlijk om even na te hijgen met de begeleiders. Dat daar ook wel een alcoholisch drankje bijkomt is prima, maar houd het op een verantwoorde hoeveelheid en spreek duidelijk af wie een avond geen alcohol gaat gebruiken. Kinderen kunnen je ook 's nachts nodig hebben. Dit zijn slechts tips en suggesties. Je mag ze aan de kant gooien of er uit halen wat je zinvol vindt. Deze suggesties gelden natuurlijk ook voor sportverenigingen, voetbalverenigingen, buurtverenigingen, scoutinggroepen, of welke verenigingen of clubs ook die een kamp willen organiseren.