Handvaardigheid in de bovenbouw, zeilschip van stofmaché

Op zoek naar een creatieve opdracht voor de bovenbouw met een niet alledaagse en bijzondere techniek? Of zoek je een opdracht binnen het thema zeevaart, de VOC of schepen in het algemeen? Laat de leerlingen hun eigen zeilschip maken door middel van stofmaché. Stofmaché is een techniek die lijkt op papiermaché. Hierdoor kun je stof een vorm geven en laten behouden. Na het drogen blijft de stof staan alsof het schip altijd de wind in de zeilen heeft. In deze opdrachten maken we een zeilschip van klei en stofmaché. Deze opdracht is geschikt voor groep 6, groep 7 en groep 8.

Materialen:

• Behanglijm
• verf
• kwasten
• satéprikkers (per leerling 4 kleine, 1 grote)
• touw
• repen wit katoen
• klei
• kleimaterialen

Werkwijze voor de leerkracht

Deze opdracht bestaat grofweg uit twee gedeeltes, het schip en de mast. De mast wordt gemaakt van stofmaché, het schip van klei.

Ieder kind krijgt twee repen katoen, vier kleine satéprikkers en een grote. Met korte stukjes touw knopen zij van deze prikkers het skelet van de mast. De grote prikker gaat in het midden, de vier kleinere prikkers gaan hier over dwars op. De kinderen kunnen hierbij gebruik maken van een eigen knoop, maar het is ook een mooie gelegenheid om te kinderen een mastworp en een sjorring aan te leren. Wanneer het skelet van de mast stevig vast zit, gaan we aan het werk met de repen stof. Deze repen stof moeten worden ingesmeerd met behanglijm. De kinderen pakken een bekertje behanglijm en geven deze zelf een kleur door er een druppeltje verf bij in te doen. Wanneer de kinderen hun zeil meerdere kleuren willen geven, zullen ze meerdere bakjes behanglijm nodig hebben. De repen stof worden flink ingesmeerd met behanglijm. Vervolgens worden deze rondom de mast gedrapeerd en de uiteinden van de stroken worden dubbelgevouwen en vastgeplakt. Door de mast liggend te laten drogen ontstaat de vorm van een windvangend zeil.

De boot wordt gemaakt van klei. De vorm van de boot kan worden afgeleid van de vroegere schepen van de VOC. Het is belangrijk om het schip voldoende massa te geven om de mast de kunnen dragen. Voor het drogen van de klei moet er een gat in het schip worden gemaakt waar later de mast in kan. Zodra het schip droog is, kan het worden beschilderd.

Makkelijker en moeilijker

Aan de techniek van deze opdracht kan weinig worden aangepast om het gemakkelijker of moeilijker te maken. Bij een jonge groep is veel hulp nodig, schakel bijvoorbeeld ouders in. Een bovenbouwgroep moet deze opdracht met behulp van de leerkracht kunnen maken. De eisen kunnen wel worden bijgesteld. Stel eisen aan de knoop en aan de details die in het schip zijn verwerkt.

Tip

Maak van blauw papier of blauwe stof een mooie ondergrond die lijkt op een woeste zee. Plaats hier de schepen op.

Stappenplan voor de leerling

1. Maak van de satéprikkers het skelet van de mast door ze vast te zetten met knopen.
2. Geef de behanglijm de gewenste kleur door er een klein beetje verf bij te doen. Smeer de stroken stof goed in met de gekleurde lijm.
3. Leg de stof op de liggende mast en zet de uiteinden vast door ze dubbel te vouwen. Laat je mast liggend drogen.
4. Klei een zeilschip dat lijkt op de schepen van de VOC. Zorg ervoor dat het schip dik genoeg is om de mast in de steken.
5. Voor je het schip laat drogen steek je een dikke sateprikker op de plek waar je mast moet komen.
6. Zodra het schip droog is, kun je het schilderen.
7. Zet de mast extra goed vast met een druppeltje lijm.