Opleiding Bestuurskunde: van beleidsmedewerker tot minister!

In de bestuurskunde staat de leer van het (be)sturen centraal. Bestuurskunde houdt zich met name bezig met het functioneren van het openbaar bestuur en daarmee de overheid. Een bestuurskundige wordt geconfronteerd met maatschappelijke vraagstukken en probeert hierop een antwoord te vinden. Bestuurskunde is hierdoor een breed en veelzijdig vakgebied!

Bestuurskunde

Als bestuurskundige maak je gebruik van inzichten uit een breed palet van verschillende vakgebieden. Dit betekent dat studenten in de studie Bestuurskunde erg breed worden opgeleid. Dat is ook niet vreemd omdat bestuurskundigen grip proberen te krijgen op maatschappelijke vraagstukken. Bijvoorbeeld: wat zou de overheid moeten doen om een nieuwe kredietcrisis te voorkomen? Je kunt je waarschijnlijk wel voorstellen dat voor het beantwoorden van deze vraag kennis en inzicht nodig is van meerdere vakgebieden. Je hebt inzicht nodig in de werking van de economie en de rol van kredietverlening voor de samenleving. Daarnaast is kennis nodig over de sociologische processen die ten grondslag liggen aan een kredietcrises of een mogelijke oplossing. Zijn de regels en vergunningen van het bankieren streng genoeg? Kunnen we antwoorden vinden in het bestuursrecht of handhaving vanuit de overheid? De perspectief van waaruit een bestuurskundige kijkt moet daarom altijd breed zijn.

Bestuurskunde multidisciplinair

Binnen de bestuurskunde bestaan verschillende ideeën over het eigen vakgebied. Deze hebben met name betrekking op de zelfstandigheid van Bestuurskunde als wetenschap. De opleiding Bestuurskunde heeft een multidisciplinair karakter waarin de stromingen zoals politicologie, economie, recht en sociologie samenkomen. Van ieder vakgebied worden elementen meegenomen die betrekking hebben op sturingsvragen en thema’s die we tegenkomen in de bestuurspraktijk. De voornaamste kritiek op deze visie is dat de Bestuurskunde hierdoor ‘slechts’ een verzameling van ‘left overs’ is van andere vakgebieden. Dit maakt het voor de Bestuurskunde lastig om zich te profileren als zelfstandig vakgebied. Naast de zelfstandigheid van het vakgebied bestaat er discussie of de bestuurskunde zich theoretisch zou moeten ontwikkelen of juist toepassingsgericht en op daarmee antwoord moet geven op thema’s die we tegen komen in de praktijk. Bestuurskunde blijft mede hierdoor als vakgebied onderhevig aan veranderingen en is daarmee minder 'statisch' dan bijvoorbeeld een opleiding economie. Dit komt ook tot uiting door de verschillen qua inhoud en theoretische focus per opleidingsinstituut.

Opleiding Bestuurskunde

Het handelen van de overheid vormt een belangrijk onderdeel van de opleiding bestuurskunde. Om het handelen in kaart te brengen kun je kijken naar bijvoorbeeld de besluitvorming. Wie zijn de belangrijkste deelnemers bij het besluit en wie heeft een bepalende rol gehad? De besluitvorming vormt op haar beurt weer een onderdeel van het beleidscyclus waardoor je ook kunt kijken naar onderdelen in het beleidsproces. Een bestuurskundige vraagt zich af waarom er over iets besloten wordt. De zaken die niet op de politieke agenda staan zijn wellicht even interessant om over na te denken omdat hierover geen besluiten worden genomen. Wie heeft er belang bij dat er over bepaalde zaken niet besloten wordt en wat kun hiertegen doen? Als bestuurskundige leer je dus kritisch na te denken over het bestuurlijk handelen en verwerf je inzicht in bestuurlijke strategieën.

Theorie

Om inzicht te krijgen in de werking van bestuur is theorie nodig. Binnen de Bestuurskunde wordt er daarom aandacht besteed aan bijvoorbeeld het Machiavellisme dat een antwoord vormt op de vraag of waar een goede bestuurder aan moet voldoen. Naast het zijn van een goede bestuurder worden theorieën behandeld waar het gedrag van organisaties mee verklaard kan worden. Organisatieprocessen, besluitvorming, instituties, macht, politiek, overheidsfinanciën, beleid, evaluatie, en naleving zijn enkele kernbegrippen in de Bestuurskunde. Er zijn hier tal van theorieën over ontwikkeld die bestuurskundigen kaders geven en die de revue passeren in de opleiding Bestuurskunde.

Waar kan ik de opleiding Bestuurskunde volgen?

De opleiding Bestuurskunde wordt op verschillende hogescholen en universiteiten aangeboden. Bestuurskunde op de universiteit richt zich naast het verwerven van theoretische kennis ook op vaardigheden waarmee Bestuurskundigen zelf onderzoek kunnen doen. De opleiding verschilt inhoudelijk per opleidingsinstituut en het is daarom raadzaam de websites van de universiteiten en hogescholen te raadplegen. Sommige universiteiten richten zich meer op de juridische kant van Bestuurskunde terwijl er ook universiteiten zijn die de focus meer op sociologie leggen. Bestuurskunde op het HBO heeft een sterkere focus op de praktijk. Het is mogelijk om naar het halen van een bachelor-opleiding op het HBO door te stromen naar de universiteit om een master titel te behalen. Hiervoor volg je eerst een schakeljaar, dit wordt ook we de premaster genoemd. Met je premaster kun je doorstromen naar de master en kun je binnen twee jaar na het voltooien van je HBO Bachelor een mastertitel behalen. Dit geldt uiteraard niet als je een bachelor opleiding op de universiteit hebt afgerond. In dat geval kun je meteen doorstromen naar je master en is geen premaster vereist. Het is overigens aan te raden eerst contact op te nemen het opleidingsinstituut waar je gaat studeren. De regels omtrent premaster en doorstroming vanuit het HBO verschilt per universiteit!