Peerevaluatie bij groepsopdrachten

Peerevaluatie bij groepsopdrachten Bij het maken van een groepsopdracht is de bijdrage van elke leerling meestal niet hetzelfde. De ene leerling werkt zich uit de naad, een andere leerling helpt waar kan en weer een andere leerling doet niets. Dit is een extreme maar vaak toch reële voorstelling van de bijdragen van groepsgenoten bij een groepswerk. Toch krijgt elk groepslid vaak hetzelfde cijfer m.a.w. elke leerling krijgt dezelfde waardering van de leerkracht. Dit kan voor veel frustratie zorgen bij leerlingen die erg hun best doen. Peerevaluatie waarbij leerlingen elkaar mogen beoordelen, kan hiervoor een oplossing zijn.

Laat leerlingen elkaar beoordelen

Als leerkracht is het heel moeilijk om in te schatten wat elke leerling heeft bijgedragen aan een groepswerk, zeker als het om een opdracht gaat die buiten de klas moet worden uitgevoerd. De leerlingen zelf weten uiteraard wel hoe het eindresultaat tot stand kwam en zijn dus in staat om zichzelf en hun teamgenoten te beoordelen voor wat inzet betreft. Ze kunnen dit doen aan de hand van een peerevaluatie. Het doel van de peerevaluatie is dat leerlingen hun groepsleden en ook zichzelf beoordelen en dat er met deze beoordeling ook echt rekening wordt gehouden. De leerkracht geeft nog steeds één groepscijfer voor het ingeleverde werk maar door peerevaluatie kan het uiteindelijke cijfer voor de individuele leerling lager of hoger zijn dan het door de leerkracht gegeven groepscijfer.

Hoe een peerevaluatie werkt

Bij peerevaluatie is het niet de bedoeling dat de leerlingen elkaar punten geven die ook rechtstreeks op het rapport zullen verschijnen. Ze geven elkaar een waarderingscijfer, ook een peerpunt genoemd, dat in rekening kan worden gebracht door middel van een correctiefactor. Laat de leerlingen peerpunten geven voor verschillende criteria. Soms heeft een leerling immers heel hard aan een presentatie gewerkt maar heeft hij het vertikt om opzoekwerk te doen. Of soms heeft een leerling hard gewerkt aan een tekst maar heeft hij zich niet bezig gehouden met de presentatie. Soms heeft een leerlingen een mooie bijdrage geleverd aan het gehele werk en soms heeft een leerling in het algemeen heel weinig uitgevoerd.

Peerevaluatie is minder geschikt voor 'groepjes' van twee leerlingen. Het kan het beste worden gebruikt voor groepjes van minstens drie leerlingen.

Voor een groep van 3 leerlingen

De leerlingen dienen elk 21 punten te verdelen onder de groepsleden, zichzelf inbegrepen en dit per criterium. Als de leerling vindt dat iedereen even hard heeft gewerkt, geeft hij zichzelf en de andere twee groepsleden dus een 7. Indien de leerling vindt dat niet iedereen evenveel heeft bijgedragen volgens een bepaald criterium, dan kan hij de 21 punten ook ongelijk verdelen. Laat de leerlingen deze punten ook toelichten.

Voor een groep van 4 leerlingen

Hier dienen de leerlingen 28 punten te verdelen per criterium. Dus ook hier krijgt elke leerling in een perfect functionerende groep 7 punten voor elk criterium.

Van groepscijfer tot individueel cijfer

Het gemiddeld peercijfer dat een leerling krijgt, wordt gebruikt om de correctiefactor te bepalen.
  • Als een leerling een gemiddelde van 7 behaalt, krijgt deze leerling het groepscijfer dat de leerkracht voor het werk gaf.
  • Als een leerling gemiddeld meer dan 7 heeft, dan wordt het groepscijfer vermenigvuldigd met een factor groter dan 1 (hoe groter de afwijking van 7, hoe groter de factor).
  • Als een leerling gemiddeld minder haalt dan 7, dan wordt het groepscijfer vermenigvuldigd met een factor kleiner dan 1 (hoe groter de afwijking van 7, hoe kleiner de factor).

De correctiefactoren

Het gemiddeld peercijfer dat elke leerling heeft gekregen, kan dus gelinkt worden aan een correctiefactor. Het cijfer dat de leerkracht gaf voor de groepsopdracht kan dan voor elke leerling met deze individuele correctiefactor worden vermenigvuldigd.

Deze lijst met correctiefactoren kan dienen als voorbeeld:
  • Minder dan 5.0: factor 0.6
  • 5.0 tot 5.25: factor 0.65
  • 5.25 tot 5.5: factor 0.7
  • 5.5 tot 5.75: factor 0.75
  • 5.75 tot 6.0: factor 0.8
  • 6.0 tot 6.25: factor 0.85
  • 6.25 tot 6.5: factor 0.9
  • 6.5 tot 6.75: factor 0.95
  • 6.75 tot 7.25: factor 1.0 (geen aanpassing)
  • 7.25 tot en met 7.5: factor 1.05
  • 7.5 tot en met 7.75: factor 1.1
  • 7.75 tot en met 8.0: factor 1.15
  • 8.0 tot en met 8.25: factor 1.2
  • 8.25 tot en met 8.5: factor 1.25
  • 8.5 tot en met 8.75: factor 1.3
  • 8.75 tot en met 9.0: factor 1.35
  • Meer dan 9.0: factor 1.4

De impact van een peerevaluatie is afhankelijk van de grootte van de peerpunten-intervallen (bijvoorbeeld 0.25: 5.0 tot 5.25). Hoe kleiner deze intervallen zijn, hoe sterker het uiteindelijk cijfer van de hardwerkende leerling zal afwijken van het cijfer van de minder gemotiveerde leerling. Voor grotere groepsopdrachten waaraan de leerlingen een langere periode moeten werken zoals een project of een eindwerk, is het belangrijk dat de impact van de peerevaluatie voldoende groot is. Het cijfer dat de leerlingen hiervoor krijgen, heeft immers een belangrijk gewicht in de eindbeoordeling van de leerling. Voor kleinere opdrachten, zoals bijvoorbeeld het uitvoeren en verwerken van een chemisch experiment, kan er gekozen worden voor grotere intervallen zodat de impact in de meeste gevallen beperkt blijft. Alleen leerlingen die hier echt heel weinig hebben uitgevoerd, zullen dit wel echt zien in hun cijfer.
Het is wel belangrijk dat de leerlingen vooraf deze correctiefactoren kennen.

De factoren zijn zo dat de peerevaluatie echt invloed heeft. Voor echt vlijtige leerlingen en voor echt luie leerlingen zal het groepscijfer door deze evaluatie echt worden aangepast. Als iedereen ongeveer gelijkaardige peercijfers krijgt, dan zal de invloed beperkt blijven.

Uitgewerkt voorbeeld voor een groepje van drie leerlingen

Drie leerlingen krijgen de opdracht om een tekst te schrijven over een bepaald onderwerp en hiervoor ook een presentatie voor te bereiden. Ze geven elkaar peerpunten voor 'opzoekwerk', 'tekst maken' en 'presentatie maken'.

Punten gegeven door leerling 1
OpzoekwerkTekst makenPresentatie maken
Voor zichzelf878
Voor leerling 2655
Voor leerling 3798
=21=21=21

Punten gegeven door leerling 2
OpzoekwerkTekst makenPresentatie maken
Voor leerling 1778
Voor zichzelf766
Voor leerling 3787
=21=21=21

Punten gegeven door leerling 3
OpzoekwerkTekst makenPresentatie maken
Voor leerling 1778
Voor leerling 2664
Voor zichzelf889
=21=21=21

  • Leerling 1 krijgt in totaal: 8+7+8+7+7+8+7+7+8 = 67 punten
  • Leerling 2 krijgt in totaal: 6+5+5+7+6+6+6+6+4 = 51 punten
  • Leerling 3 krijgt in totaal: 7+9+8+7+8+7+8+8+9 = 71 punten

Op basis van deze peerpunten is onmiddellijk duidelijk dat leerling 2 veel minder heeft bijgedragen dan leerlingen 1 en 3.

Er werden 9 punten per leerling uitgedeeld (3 leerlingen × 3 criteria).
  • Leerling 1 krijgt gemiddeld: 67/9 = 7.44
  • Leerling 2 krijgt gemiddeld: 51/9 = 5.67
  • Leerling 3 krijgt gemiddeld: 71/9 = 7.88

Met dit gemiddeld peercijfer kan de correctiefactor worden bepaald (zie lijst boven).
  • Leerling 1 krijgt correctiefactor: 1.05
  • Leerling 2 krijgt correctiefactor: 0.75
  • Leerling 3 krijgt correctiefactor: 1.15

Indien de leerkracht 7/10 heeft gegeven voor het groepswerk, dan zullen volgende cijfers voor de individuele leerlingen dus op het rapport verschijnen.
  • Leerling 1: 1.05 × 7/10 = 7.35/10
  • Leerling 2: 0.75 × 7/10 = 5.25/10
  • Leerling 3: 1.15 × 7/10 = 8.05/10

Leerlingen 1 en 3 worden dus beloond voor hun inzet terwijl leerling 2 niet mee profiteert van het groepscijfer.

Valkuil

Soms durven leerlingen elkaar geen slechte punten te geven. Indien je bijvoorbeeld de peerevaluatie in de klas laat maken of je laat de leerlingen de peerevaluatie afgeven op papier, dan zal je vaak merken dat de leerlingen elkaar telkens een 7 hebben gegeven. Dit kan je vermijden door de peerevaluatie volledig privé te laten doen. Je kan een online in te vullen formulier opstellen of je kan je leerlingen de peerevaluatie ook gewoon laten doormailen.
© 2020 - 2024 Guust2016, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Evaluatie van de leerlingEvaluatie van de leerlingLeerkrachten evalueren hun leerlingen voortdurend. Dit doen ze om meer inzicht te krijgen op de leerlingen. Kunnen de le…
Marketing audit: analyse en evaluatie marketingMarketing audit: analyse en evaluatie marketingMarketing audit is een (te) weinig gebruikt instrument voor marketing management-evaluatie. Wat houdt het precies in en…
Het ontstaan van de methode groepsmaatschappelijk werkHet ontstaan van de methode groepsmaatschappelijk werkVeel maatschappelijk werkers, pedagogen en SPH'ers maken er gebruik van zonder zich er bewust van te zijn: de methode gr…
Groepsopdracht: samenwerken op schoolGroepsopdracht: samenwerken op schoolGroepsopdrachten; tijdens je schoolcarrière ontkom je er niet aan. De één vindt het geweldig om in een groepje te moeten…
Samenwerkend leren: de sleutelbegrippen en basisstructurenSamenwerkend leren: de sleutelbegrippen en basisstructurenSamenwerkend leren is een van de krachtigste instructiestrategieën om activerend leren in een onderwijsleersituatie vorm…
Bronnen en referenties
Guust2016 (74 artikelen)
Gepubliceerd: 13-05-2020
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Methodiek
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.