Woordenschatontwikkeling bij kinderen

Woordenschat is erg belangrijk in het basisonderwijs. Kinderen die hun woordenschat niet voldoende ontwikkelen, zullen niet alleen moeite hebben met vakken als taal en begrijpend lezen, maar ook met rekenen. Tenslotte worden veel vragen in de vorm van een verhaaltje gesteld. Hoe ontstaan achterstanden in woordenschat en hoe kan dit worden opgelost?

Woordenschatontwikkeling

Voor de ontwikkeling van woordenschat is de thuisomgeving van kinderen van groot belang. Kinderen leren door te imiteren. Ze nemen daarom vaak het gedrag, maar ook de taal van hun ouders en andere belangrijke personen in hun leven over. Wanneer er bij het kind thuis op hoog niveau wordt gecommuniceerd, zal de woordenschat van het kind toenemen. Sommige ouders hebben zelf echter al een zeer matige woordenschat. Zij communiceren op laag niveau waardoor het kind zijn woordenschat onvoldoende kan uitbreiden.

Voorlezen

Verder is voorlezen van groot belang voor het ontwikkelen van een goede woordenschat. Hoog opgeleide ouders vinden het vaak leuker om voor te lezen dan ouders die zelf niks met taal hebben. Als het kind veel wordt voorgelezen, zal het de woorden uit de boeken gaan herkennen en ook zelf gaan gebruiken. Wordt het kind weinig voorgelezen, dan zal de woordenschat onvoldoende ontwikkelen. Hierdoor heeft het kind moeite om boeken te begrijpen en vindt het lezen niet meer leuk. Zo komt het kind terecht in een vicieuze cirkel.

Motiveren

Voor de woordenschatontwikkeling is de motivatie van het kind van groot belang. Kinderen die het leuk vinden om te lezen en met woorden bezig te zijn, zullen hun woordenschat gemakkelijk uitbreiden. Je kunt kinderen motiveren om bezig te zijn met taal door ze al vroeg in aanraking te laten komen met klanken en geschreven tekst. Soms hebben kinderen absoluut geen zin om te lezen of voorgelezen te worden. Het is belangrijk dat ze een goed boek uitkiezen met een onderwerp dat ze aanspreekt. Zo zullen ze gemotiveerd worden om door te gaan met lezen.

Woordbetekenissen

Kinderen hoeven natuurlijk niet alle woorden precies te kennen, ze kunnen soms ook betekenissen afleiden. Het is nuttig als ze tijdens de les met elkaar praten over woordbetekenissen. Kinderen kunnen zo met beperkte middelen actief betekenissen creëren, ze krijgen feedback door de reactie van hun klasgenoten en ze worden bewust van de dingen die nog niet lukken. Een gesprek tussen leerlingen over de betekenis van woorden kan in de vorm van een uitleg of een discussie. Wanneer één leerling de expert is en het andere kind de betekenis van een bepaald woord vertelt, is er sprake van uitleg. Zodra kinderen met elkaar gaan onderhandelen over de betekenis van een woord is er sprake van discussie.

Het afleiden van betekenissen van woorden door er met elkaar over te praten, is een nuttige bezigheid. Toch heeft het ook nadelen. Het is tijdrovend. Per woord kan het een tijdje duren voor de leerlingen zelf op de goede betekenis zijn gekomen. Bovendien kan het zo zijn dat ze een verkeerd betekenis afleiden waardoor ze een foutieve betekenis van een woord in hun hoofd hebben.

Woordenschat

Een goede woordenschat is van groot belang. In het onderwijs speelt taal bij bijna alle vakken een grote rol. Als kinderen hun woordenschat onvoldoende ontwikkelen, zullen al hun schoolprestaties achterblijven. Het is daarom belangrijk dat ze goed gemotiveerd worden om hun woordenschat verder uit te breiden op verschillende manieren. Hier zullen ze veel profijt van hebben.