Latijnse verbuigingen van het zelfstandig naamwoord

Het Latijn is dan wel een uitgestorven taal, toch kan je niet zeggen dat het helemaal is uitgestorven. In zowel alle scholen in België en Nederland kan je nog Latijn volgen, het lijkt misschien verwonderlijk maar toch volgen redelijk veel leerlingen deze richting. In dit artikel ga ik het hebben over de verbuigingen van de zelfstandige naamwoorden in het Latijn.

Naamvallen en verbuigingen

Het Latijn telt zes naamvallen en vijf verbuigingen: naamwoorden op -a (eerste declinatie), op -us, -um en -er (tweede), op -is in de genitivus (derde), op -us met genitivus -us (vierde) en op -es (vijfde).

Uitleg van de naamvallen

Een naamval of casus is een middel waarmee de grammaticale rol van een woord in de zin kan worden aangegeven.

De naamvallen in het Latijn:

  • Nominatief (nom): De nominatief (Latijn nominare = benoemen) is de naamval die over het algemeen het onderwerp van een werkwoord aangeeft. Anders gezegd: de nominatief geeft aan wie de handeling verricht die met het werkwoord uitgedrukt wordt.
  • vocatief (voc): De vocatief (Latijn vocare = roepen) of vijfde naamval is de naamval die wordt gebruikt als iemand of iets wordt aangesproken.
  • Genitief (gen): De genitief (Latijn genus = afkomst) is de naamval die wordt gebruikt om aan te geven dat iets of iemand iets of iemand anders in bezit heeft.
  • Datief (dat): De datief in het Latijn is eigenlijk net hetzelfde als het meewerkend voorwerp in het nederlands, je geeft bijvoorbeeld iets aan iemand, die aan wijst erop dat iemand de datief is.
  • accusatief (acc): De accusatief (Latijn accusare = aanklagen), is de naamval voor het lijdend voorwerp (direct object).
  • Ablatief (abl): De ablatief is altijd een bijwoordelike bepaling, als je bijvoor ergans naartoe gaat, dan staat die naar ervoor dat het zinsdeel erna de ablatief is.

Als je dan in het Latijn de naamval herkent dan kan de functie in de zin van de naamval afleiden d.m.v. bovenstaande uitleg.

Tabel

Nu volgt een tabel waarin alle modellen verbogen worden, zoals deze tabel moeten alle zelfstandige naamwoorden verbogen worden.

eerste verbuigingtweede verbuigingtweede verbuigingderde verbuigingderde verbuigingderde verbuigingderde verbuigingvijfde verbuiging
Silva, Silv-aeServus, Serv-iTemplum, Templ-irex, reg-iscorpus, corpor-iscivis, civ-ismare, mar-isres, rei
nom enk silvaservustemplumrexcorpuscivismareres
voc enk silvaservetemplumrexcorpuscivismareres
gen enk silvaeservitempliregiscorporiscivismarisrei
dat enk silvaeservotemploregicorporicivimarirei
acc enk silvamservumtemplumregemcorpuscivemmarerem
abl enk silvaservotemploregecorporecivemarire
nom mv silvaeservitemplaregescorporacivesmariares
voc mv silvaeservitemplaregescorporacivesmariares
gen mv silvarumservorumtemplorumregumcoporumciviummariumrerum
dat mv silvisservistemplisregibuscorporibuscivibusmaribusrebus
acc mv silvasservostemplaregescorporacivesmariares
abl mv silvisservistemplisregibuscorporibuscivibusmaribusrebus
© 2008 - 2024 Chriske, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Wat is een zelfstandig naamwoord?Wat is een zelfstandig naamwoord?De betekenis van een zelfstandig naamwoord wordt in dit artikel uitgelegd. Je hoort het vaak tijdens een quiz of tijdens…
Waarom gebruiken we Latijn in de wetenschap?Latijn is een lingua franca in de wetenschappelijke wereld. Een Lingua franca is een taal die als communicatiemiddel fun…
Esperanto, de spraakkunst op één paginaEsperanto, de spraakkunst op één paginaEsperanto heeft, zoals elke taal, een grammatica. In veel talen is de spraakkunst het grote struikelblok bij de student.…
Frans: het geslacht van zelfstandig naamwoordenZelfstandig naamwoorden kunnen in het Frans mannelijk of vrouwelijk zijn. Voor elk woord zal je uit je hoofd moeten lere…

Engelse uitspraak voor gevorderdenEngelse uitspraak voor gevorderdenMet wat eenvoudige uitspraaktips klink je al gauw een stuk Engelser – maar wie echt wil klinken als een Brit moet een st…
Hoe werkt vertalenHoe werkt vertalenAls je goed bent in talen, loop je het risico dat vroeg of laat iemand je vraagt ‘even een briefje te vertalen’. Dat bli…
Chriske (1 artikelen)
Laatste update: 14-12-2011
Rubriek: Educatie en School
Subrubriek: Taal
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.